چرخش برجامی غرب؟

بیشتر رسانه‌های ایرانی به اشتباه بخش مرتبط با برجام و برنامه هسته‌ای ایران در بیانیه سران هفت کشور صنعتی جهان در هیروشیما را ترجمه کردند و چنین نوشتند که سران هفت کشور صنعتی جهان در بیانیه خود گفته‌اند که برجام بهترین راه حل دیپلماتیک برای حل و فصل مسئله هسته‌ای ایران است. این در حالی است که گزاره به کار رفته در بیانیه متفاوت است و نشان می‌دهد که با اهتمام خاصی و برای رساندن پیامی هدفمند نگاشته شده است. در بند 56 بیانیه سران جی هفت آمده است: A diplomatic solution remains the best way to resolve this issueترجمه: راهکار دیپلماتیک همچنان بهترین راه تعیین تکلیف این مسئله (برنامه هسته‌ای ایران) است. این جا بیانیه برخلاف ترجمه برخی رسانه‌ها نمی‌گوید که برجام بهترین راه حل این مسئله است، بلکه تاکید می‌کند که دیپلماسی و راهکار دیپلماتیک بهترین راه حل است که میان دو گزاره تفاوت بسیار است اما درباره برجام یا همان اقدام جامع مشترک، بیانیه گروه هفت متضمن گزاره‌ای معنادار است: In that context, the Joint Comprehensive Plan of Action continues to provide a useful reference ترجمه: در آن بستر، برجام هنوز تامین کننده یک مرجع مفید می‌ماند. به این معنا که برجام «مرجعی» مفید برای «راه حل دیپلماتیک» برنامه هسته‌ای ایران خواهد بود. همین گزاره که در بیانیه وزیران خارجه گروه هفت در 18 آوریل گذشته نیز آمده است، به گفته دکتر هادی خسروشاهین در یادداشتی در کانالش (مطالعات ایران)، بیانگر عدول غرب از برجام 2018 و احیای آن است.به نظر می‌رسد که دیگر فرصت احیای برجام از دست رفته است و رفتار آمریکا و اروپا پس از بن بست مذاکرات از سپتامبر گذشته نیز موید این مدعاست. چنان که نگارنده قبلا نیز در یادداشت‌های متعددی بیان کرد، واقعیت این است که آمریکا نظر به توسعه چشمگیر برنامه هسته‌ای ایران، انقضای بخشی از بندهای غروب (محدودیت‌های اعمال شده) و نزدیک شدن زمان پایان بندهای اساسی دیگر و شرایط متفاوت امروز منطقه و جهان دیگر برجام 2015 را راهکار مناسبی نمی‌داند و به دنبال توافق جامع دیگری است. البته تا رسیدن به آن توافق احتمالا توافق موقتی را نیز همزمان به عنوان پلی برای رسیدن آن توافق جامع پیگیری کند. از این رو، آن چه را آمریکا در مذاکرات هسته‌ای متوقف شده در صورت ازسرگیری آن دنبال خواهد کرد نه احیای برجام 2015 بلکه رسیدن به آن توافق جامع مطلوب است که آن هم تحققش در شرایط کنونی دور از انتظار است. در حقیقت گزاره به کار رفته در بیانیه سران هفت کشور صنعتی نشان می‌دهد که آمریکا و اروپا دیگر به برجام به عنوان توافق قابل احیا نمی‌نگرند بلکه آن را  یک مرجع برای توافق جدید می‌دانند. در کل بیانیه سران گروه هفت متضمن نشانه‌های امیدوار کننده‌ای برای حل و فصل اختلافات با ایران نیست و با وجود تاکید بر راه حل دیپلماتیک برای حل پرونده هسته‌ای و استقبال از توافق ایران و عربستان، اما لحن بیانیه در دو بند 56 و 57 مرتبط با ایران بسیار تند و تهاجمی است.

خراسان