گفتوگوی «فردا» با آلبرت بغزیان
دولت در تحریم با وجود درآمد نفت و مالیات همچنان کسری بودجه دارد/ افزایش مالیات نمیتواند کسری بودجه را پوشش دهد
تحریم و برنگشتن پول های فروش نفت عاملی کسری بودجه و تشدید تورم شدند که افزایش مالیات نیز نمی تواند آن را پوشش دهد تا این مسئله حل نشود هر سال باید منتظر کسری بودجه جدید و بیکاری جدید باشیم.
گروه سیاسی فردا: دولت سیزدهم این داعیه را دارد که توانسته فروش نفت را چند برابر کند اما از طرفی بر افزایش مالیات متمرکز است؛ برخی اقتصاددان ها معتقدند «وقتی درآمد نفتی دولت خوب است چه نیازی به افزایش مالیات دارد».
آلبرت بغزیان در گفتگو با خبرنگار فردا درباره تأمین هزینه دولت از نفت یا مالیات گفت: دولت الان گزینه ای جز افزایش مالیات ندارد چون تحریم است. سایر کشورهای نفتی نفت خود را می فروشند و پولش را می گیرند اما ایران هم اکنون نه به اندازه سقف ظرفیت تولیدش می تواند نفت بفروشد و نه پول فروش کامل نفت برمی گردد.
وی با اشاره به بلوکه شدن پول نفت ایران در سایر کشورها مثل کره جنوبی افزود: متأسفانه دولت در شرایط تحریمی خودش ایجاد تورم کرد، نرخ ارز بالا رفت و این نیز خود عامل تورم شد، از طرفی دولت باید حقوق و دستمزد را بالا ببرد تا کمی کاهش قدرت خرید را جبران کند، همچنین باید آسفالت و سیمان بخرد تا پروژه های عمرانی را جلو ببرد؛ حال این سئوال پیش می آید که در وضعیت کنونی آیا دولت می تواند با این مقدار پول فروش نفت هزینه هایش را پوشش دهد؟
وی افزود: در یک کشور غیرتحریم با اقتصاد سالم، دولت به اندازه مالیاتی که می گیرد قدرت خرج کردن دارد؛ اگر هم مردم بگویند «دولت چرا هزینه نمی کنی؟» دولت می گوید «بیشتر مالیات بدهید تا مالیات را جلوی چشم خودتان برای خدمات رسانی بیشتر در حوزه تأمین اجتماعی، بهداشت و آموزش خرج کنم، اگر هم نتوانم استعفا می دهم».
این استاد دانشگاه با بیان اینکه دولت های کشورهای توسعه یافته اداره خودشان را به مالیات وصل کردند، اظهار کرد: اگر هم درآمدی همچون نفت دارند آن را برای پیشبرد سریعتر پروژه های عمرانی هزینه می کنند. دولت سیزدهم امروز چاره ای ندارد جز آنکه با پول نفت و مالیات هزینه های خود را بپوشاند.
وی افزود: کشور می تواند با درآمدهای مالیاتی اداره شود اما نه با این نظام مالیاتی. اگر دولت جلوی فرار مالیاتی را بگیرد و اعطای معافیت های مالیاتی بی دلیل را کنار بگذارد، امکان اداره کشور را با مالیات دارد.
بغزیان گفت: دولت چون خود را حامی مستضعفان می داند منتظر نمی ماند مالیات جمع شود، می آید و پول نفت را خرج می کند که آن هم انفال و پول بیت المال است. حال آنکه پول نفت باید تبدیل به دارایی های مولد و زیرساخت شود؛ به عبارت دیگر بخش خصوصی باید وارد میدان اقتصاد و تولید شود تا بعد دولت از آن بخش مالیات بگیرد. وقتی در این شرایط نیستیم صحبت از جدا کردن درآمدهای نفتی و مالیاتی نمی توان کرد؛ حتی باید برای اداره دولت بیشتر به درآمد مالیاتی دل بست.
وی با بیان اینکه تورم هر سال هزینه های دولت را یک پله بالاتر می اندازد، افزود: برای افزایش درآمد مالیاتی دو راهکار بیشتر نیست یا مالیات افزایش پیدا کند یا پایه های مالیاتی جدید پیدا شود که می شود مالیات بر عایدی سرمایه، خانه های خالی و ماشین های لوکس و غیره که اینها با این تورم 40 درصدی جوابگو نیست.
این تحلیلگر مسائل اقتصادی گفت: هم اکنون با وجود فروش نفت و افزایش درآمد مالیاتی، دولت کسری بودجه دارد که برای جبران آن از بانک مرکزی استقراض می کند؛ نتیجه استقراض نیز خلق پول، افزایش پایه پولی کشور و تشدید تورم است. در چنین وضعیتی قطعا مالیات جواب نمی دهد. در مجموع تحریم و برنگشتن پول های فروش نفت عاملی کسری بودجه و تشدید تورم شدند که افزایش مالیات نیز نمی تواند آن را پوشش دهد تا این مسئله حل نشود هر سال باید منتظر کسری بودجه جدید و بیکاری جدید باشیم.