رنج و دیگر هیچ

پیش روی کلمه «مستهجن» در لغت‌نامه‌های معین و دهخدا نوشته شده است؛ قبیح، زشت، مکروه. اما این واژه عموما برای ذهن مخاطب همراه با ابتذالی ممنوع هم بوده است. به این معنا که تنها وقتی مرادمان از اتفاقی «زشت و قبیح» بوده از این کلمه استفاده نمی‌کردیم بلکه وقتی این قباحت همراه با رفتاری شرم‌آور بوده کاربرد این کلمه بیشتر شده است. فارغ از معنای لغوی حالا آنچه باعث بحث شده است قرائت‌های متفاوت از این واژه است. تازه‌ترین تعبیر مربوط به علیرضا پناهیان، خطیب مشهور است که نمایش مستهجن در سینمای ایران را تعبیر به «نمایش بدون رنج» کرده است.

ماجرا مربوط به گفته‌های حجت‌الاسلام پناهیان در فاطمیه بزرگ تهران می‌شود. جایی که او برخلاف منتقدان دیگر به نمایش ابتذال در سینمای ایران با بازتعریف دوباره‌ای از کلمه مستهجن سعی کرده است آن را هم معنا با نمایش زندگی بدون رنج بگیرد. او گفته است «اگر بخواهیم به وزیر ارشاد تذکر دهیم که جلوی تولید و پخش فیلم مستهجن را بگیرد، چه تصویری در ذهن دارید؟ زن سرلخت و نمایش شراب خواری و روابط آنچنانی و...منتها از نظر من فیلم مستهجن این نیست. فیلم مستهجنی که وزارت ارشاد نباید اجازه تولید و پخش آن را بدهد یعنی آن فیلمی که زندگی در دنیا را «بدون رنج» نشان دهد. ولو دائم در امامزاده باشد و همه بازیگران هم با چادر و پوشیه باشند! فیلمی که زندگی در دنیا را بدون رنج نمایش دهد، یعنی کلاه سر شما گذاشته است و مردم را دچار توهم کرده است. زندگی در دنیا بدون رنج نمی‌شود! این را ائمه به ما نشان دادند.»