شبح «جنگ هستهای» بر فراز جهان
با وجود تلاش برخی کشورها برای پایان دادن به درگیریها در اوکراین، سایه جنگ هستهای بر فراز اروپا نمایان شده است و رهبران کرملین درباره از کنترل خارج شدن اوضاع امنیتی و آخرالزمان هستهای هشدار میدهند. مدودف با بیان اینکه جهان در آستانه جنگ جهانی سوم قرار دارد، گفت که مسکو در دفاع از خود حتی در بهکارگیری سلاح هستهای تردید نخواهد کرد. لاوروف هم هشدار داد که با دست فرمان امریکا، جهان به مرز خطرناکی رسیده است.
هرچند امریکا در ظاهر ژست انساندوستانه گرفته و موافقت خود را با طرح صلح فرانسه برای پایان تنشها در اوکراین اعلام کرده است، اما در عمل بر طبل تنش با مسکو میکوبد. پس از ارسال تسلیحات جدید غربیها به اوکراین برای جلوگیری از پیشروی روسها، مقامات مسکو درباره این جنگافروزیها هشدار دادند. دیمیتری مدودف، معاون شورای امنیت روسیه بار دیگر نسبت به آنچه در اوکراین میگذرد هشدار داد و گفت که جهان بیمار است و احتمالاً در آستانه یک جنگ جهانی جدید قرار دارد. به گزارش رویترز، مدودف روز سه شنبه در سخنانی ضمن بیان اینکه «چنین جنگ جهانی جدیدی قابل اجتناب است»، هشدار داد: خطرات رویارویی هستهای در حال افزایش است و جدیتر از نگرانیها درباره تغییرات آبوهوایی است». این مقام ارشد روسیه افزود: «دنیای به اصطلاح غربی از بسیاری جهات نسبت به کشور ما بیانصاف بود و آماده مشارکت برابر نبود.» او اظهار داشت: «امپراتوریها هرگز بدون جنگ فرونمیپاشند و بعد از فروپاشی اتحاد شوروی تقریباً به مدت ۳۰ سال از جنگ جلوگیری شد.» به گفته مدودف، «عملیات نظامی ویژه، پاسخ روسیه به گسترش ناتو است، زیرا مخالفان ما فقط زبان زور میفهمند.» معاون شورای امنیت روسیه بار دیگر هشدار داد: «مخالفان روسیه نباید امکان استفاده مسکو از تسلیحات هستهای را که دستش نخواهد لرزید دستکم بگیرند». او در بخش دیگری از سخنانش گفت: روسیه در پاسخ به مصادره اموال خود در خارج از کشور تردید نخواهد کرد و باید بر اساس اصل «چشم در برابر چشم» عمل کرد.
علاوه بر مدودف، دیگر مقامات روسی هم نسبت به وضعیت امنیتی جهان هشدار دادهاند. وزیر خارجه روسیه نیز دو شنبه شب در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: «بار دیگر به خطر مقابله همانطور که در جنگ سرد نیز روی داده بود، نزدیک میشویم و این بار به مقابله خطرناکتر نزدیک میشویم». به گزارش راشاتودی، سرگئی لاوروف گفت: «امریکا و متحدانش برای تضعیف چندجانبهگرایی در آسیا و اقیانوسیه تلاش میکنند. اقلیت کشورهای غرب باید رفتار شایسته داشته باشند و به دیگر کشورهای جامعه بینالمللی احترام بگذارند.» لاوروف افزود: «امریکا به سوی نابود کردن جهانیسازی میرود، جهانیسازی که برای سالها به عنوان عالیترین حرکت برای تمام بشریت تمجید میشد.»
روسیه در ۱۴ ماه گذشته از جنگ اوکراین بارها نسبت به احتمال وقوع جنگ جهانی سوم هشدار داده است و دلیل اصلی آن را جنگافروزیهای امریکا و متحدانش میداند که با ارسال تسلیحات پیشرفته به اوکراین، راه رسیدن به صلح را میبندند. غربیها با این هدف تسلیحات در اختیار اوکراین قرار میدهند تا بتواند روسیه را عقب رانده و تضعیف کند، اما مقامات کرملین بارها هشدار دادهاند که هرگونه تلاش برای شکست روسیه پایان خوشی نخواهد داشت، چرا که این اقدام موجودیتی به شمار میرود و مسکو برای نجات خود از سلاح هستهای استفاده خواهد کرد و نسبت به این تحرکات به امریکا هشدار داده است.
مقامات امریکایی هم به تناوب در ماههای گذشته نسبت به آخرالزمان هستهای هشدار دادهاند. در صورت بروز درگیری مستقیم بین قدرتهای هستهای، جهان به نابودی خود نزدیک خواهد شد، زیرا در این جنگ هیچ برندهای وجود ندارد. پس از تعلیق معاهده «استارتنو» توسط روسیه، نگرانیها نسبت به بروز جنگ اتمی افزایش یافته است. حتی در پی شاخ و شانه کشیدن رهبران روسیه به استفاده از سلاح هستهای، ساعت «روز قیامت» سال گذشته ۱۰ ثانیه به جلوتر کشیده شد و روی ۹۰ ثانیه تنظیم شد و نشان داد که جهان بیش از هر زمان دیگری به نابودی نزدیک شده است.
هشدار به تقابل مستقیم مسکو-واشنگتن
باتوجه به اینکه جنگ اوکراین به نوعی تقابل روسیه و ناتو است، این مسئله نگرانیها را نسبت به درگیری مستقیم بین امریکا و روسیه افزایش داده است. ولادیمیر یرماکوف، رئیس منع اشاعه و کنترل هستهای در وزارت خارجه روسیه دیروز گفت: اگر ایالات متحده روند کنونیاش را نسبت به ایجاد درگیری مستقیم نظامی با روسیه ادامه و خطرات ناشی از این رویارویی را افزایش دهد، سرنوشت معاهده استارتنو احتمالاً مختومه خواهد شد.» به گزارش خبرگزاری تاس، وی تأکید کرد: «با این حال در بدترین سناریوی موجود، اگر واشنگتن موقعیت و درگیری نظامی را میان دو قدرت قوی هستهای بدتر کند، دیگر سرنوشت استارتنو مطرح نیست، بلکه کل جهان درگیر خواهد شد.» یرماکوف تأکید کرد: این مسئله بار دیگر ثابت میکند که امروزه حساسترین تهدید هیچ ربطی به حملات عظیمی که در توافقنامههایی نظیر استارتنو محدوده شدهاند، ندارد بلکه مهمترین تهدید خطر مواجهه هستهای در نتیجه رویارویی مستقیم نظامی قدرتهای هستهای است و در عین حال متأسفیم که این خطرات همچنان در حال افزایش هستند.
هرچند مقامات واشنگتن بارها گفتهاند که قصد درگیری مستقیم با روسیه ندارند، اما روند تحولات میتواند دو طرف را به تقابل مستقیم بکشاند، زیرا اکنون تحولات اوکراین با دست فرمان واشنگتن به پیش میرود و امریکاییها حاضر به عقبنشینی نیستند و حتی مدعی هستند که در شرایط کنونی صلح با مسکو امکان ندارد. امریکا حتی طرح ۱۲ مادهای صلح چین برای اوکراین را نپذیرفت و به جای توقف درگیریها با ارسال سامانههای موشکی پاتریوت در روزهای اخیر، آتش جنگ در این کشور را شعلهور کرد. روسها هشدار دادهاند که ارسال تسلیحات گسترده به کییف نهتنها امنیت اروپا را تضمین نمیکند بلکه با طولانی شدن جنگ، دامنه آن گستردهتر خواهد شد و غربیها بیش از دیگران متضرر خواهند شد. هرچند مقامات مسکو هشدار دادهاند که هرگونه حمله به خاک کشورشان، پاسخ کوبنده خواهد داشت، اما غربیها در هفتههای اخیر اوکراین را برای حملات گسترده به روسها تجهیز میکنند که میتواند تنش را تشدید کند.
منبع: روزنامه جوان