آیا مدیر کل آژانس این‌بار تصمیم غیر سیاسی می‌گیرد؟

گروه سیاست سایت فردا: نقشه راه جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی با هدف حل و فصل موارد ادعایی کماکان از سوی سازمان انرژی اتمی کشورمان پیش می رود. اگرچه درجریان برگزاری نشست شورای حکام آژانس درماه مارس( اسفند ماه)، گروسی و همراهانش تصمیم گرفتند قطعنامه ای علیه ایران تصویب نکنند اما آنچه در حل و فصل موارد باقیمانده اصالت دارد، تحقق  رویکرد فنی و غیر سیاسی آژانس و خصوصا شخص مدیر کل می باشد، موضوعی که تقریبا طی سالهای اخیر تبدیل به یک حلقه مفقوده در حل و فصل این معادله شده است.

به عبارت بهتر، اصل تبدیل موارد ادعایی به یک موضوع مناقشه برانگیز، منبعث از رویکرد سیاسی آژانس می باشد که تاکنون بارها در خصوص آن بحث و گفت وگو شده است. در هر حال، سفر اخیر  رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به کشورمان و دو دیدار تعیین کننده وی با رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان، مولد تحلیلها و گمانه زنی های گوناگونی در این خصوص می باشد. برخی معتقدند مواضع ایجابی مطرح شده توسط گروسی در این سفر، ازجمله موافقت ایران با افزایش سطح دسترسی های آژانس به نیروگاه فردو مقدمه ای برای شکل گیری توافقات بعدی میان تهران و غرب بر سر احیای توافق هسته ای ( برجام ) می باشد. برخی دیگر نیز معتقدند مواضع گروسی ،مصداق همان سیکل تکراری و پرفراز و نشیبی است که آژانس طی سالهای 1381 تا کنون در تقابل با کلیت فعالیتهای هسته ای کشورمان طرح کرده و نمی توان نگاه خوش بینانه ای نسبت به آن داشت.

در خصوص موارد ادعایی (ناظر بر سه مکانی که بنابرادعای آژانس قبلا در آنها فعالیتهای غیرمتعاف غنی سازی صورت گرفته است)، جمهوری اسلامی ایران خط قرمز خود را صراحتا اعلام کرده است. بر این مبنا، هرگونه کمک و حمایت سازمان انرژی اتمی از راستی آزمایی بازرسان آژانس در قبال اماکن ادعایی، اولا محدود به همین مکانها و با لحاظ کردن ملاحظات امنیتی در قبال اعطای سطح دسترسی های ( جهت نمونه برداری از خاک و .....) بوده و دسترسی بیشتری در این خصوص به بازرسان آژانس داده نخواهد شد. فراتر از آن، جمهوری اسلامی ایران اصرار دارد که قبل از انعقاد هر گونه توافقی بر سر احیای برجام آژانس بین المللی انرژی اتمی باید پرونده های  مربوط به اماکن ادعایی را به لحاظ حقوقی مختومه نماید. مختومه سازی این پرونده ها کمک خواهد کرد که در آینده، بازرسان آژانس از آنها به مثابه یک روزنه جهت ضربه زدن به اصل فعالیتهای هسته ای ایران استفاده نکنند.

در هرحال، گروسی آزمون بزرگی پیش رو دارد و بازگشت وی به رویکرد قبل از سفر به تهران می تواند منجر به از بین رفتن فرصت احیای توافق هسته ای و پیشبرد مذاکرات ( حتی در حوزه دیپلماسی پنهان) شود. یکی از موضوعاتی که می تواند در این مسیر تاثیر سلبی بگذارد، مشورتهای غیر علنی گروسی با مقامات رژیم صهیونیستی می باشد. بدیهی است که تل آویو اساسا احیای برجام را خط قرمز خود تصورمی کند و حتی در این خصوص بازیگران اروپایی مانند فرانسه و آلمان را نیز تحت فشار قرار داده است. در چنین شرایطی بازی در زمین نتانیاهو  و کابینه رژیم اشغالگر قدس ، به هر میزان و درصدی، در مسیر احیای توافق هسته ای تاثیر منفی خواهد گذاشت. در هر حال، نقشه راه حل  و فصل موارد ادعایی کاملا مشخص است.مسئله غنی سازی 84 درصدی نیزمتعاقب توضیحات فنی و کاملا قانع کننده ای که ازسوی سازمان انرژی اتمی کشورمان به طرف مقابل ( آژانس ) داده شده قابل حل و فصل می باشد و بهانه ای در این خصوص از سوی  رافائل گروسی وجود ندارد.