2 مسیر متفاوت چین در منطقه
وال استریت ژورنال: پکن به دنبال برگزاری نشست سران شورای همکاری خلیج فارس و ایران است
چین در منطقه غرب آسیا و خلیج فارس به دنبال چیست؟این سوالی است که این روزها و پس از توافق ایران و عربستان به طور پررنگ تری مطرح می شود.استیون سایمن تحلیل گر اندیشکده کوئینسی و سامر سعید، استیون کالین و بنویت فاکون نویسندگان مقاله ای در وال استریت ژورنال در دو مطلب جداگانه سعی در پاسخ به این سوال داشته اند و در این میان وال استریت ژورنال خبر مهمی را اعلام کرده که نشان دهنده خیز بلند پکن برای حضور در منطقه است. به گفته نویسندگان وال استریت ژورنال، چین پس از جوش دادن توافق بین ایران و عربستان در تدارک برگزاری نشست سران شورای همکاری خلیج فارس و ایران است.استیون سایمن تحلیل گر اندیشکده کوئینسی تصریح می کند:انگیزه مشغول بودن چین در خلیجفارس عمدتا چهار عامل است: حفظ دسترسی به منابع انرژی، گسترش دسترسی به بازار برای تجارت و سرمایهگذاری بهخصوص در بخشهای زیرساختی، تولید و ارتباطات، توسعه پروژههای زیرساختی برای پروژه کمربند و جادهاش و نمایش جایگاه قدرت بالای آن. اما به همین اندازه هم مهم است که بفهمیم چه چیزی سیاست چین در منطقه را پیش نمیبرد: پکن هیچ تمایلی به گرفتن جای ایالات متحده بهعنوان تضمینکننده امنیت منطقهای ندارد و نمی خواهد که در درگیریهای منطقهای دخالت کند و بین شخصیتهای ماجرا طرف کسی را بگیرد یا برای حفاظت از منافع خود درگیر عملیات نظامی شود. به گزارش هم میهن،بهطور خلاصه، چین میخواهد از منافع اقتصادی این مشغول بودن بهره ببرد؛ بدون مسئولیتهای دیپلماتیک و امنیتیاش. سایمن می افزاید: ترس از این که چین بعد از خروج نیروهای ایالات متحده از منطقه بهعنوان هژمون جدید منطقه ظهور خواهد کرد، اگرچه قابلدرک است، اما بیجاست. به نظر میرسد چین توصیه جورج واشنگتن را دنبال میکند تا از اتحادهای درهمپیچیده پرهیز کند. چین بیشتر منابع انرژیاش در خلیجفارس را از عربستان سعودی و ایران میگیرد و پکن هر دو کشور را «شرکای راهبردی جامع» عنوان داده است؛ اما پکن با دقت از گرفتن جانب یکی از آن ها در درگیریهایشان یا انجام اقداماتی که خصومت یکی را برانگیزد، پرهیز کرده است، امانویسندگان گزارش وال استریت ژورنال تفسیر دیگری از رویکرد جدید چین دارند. سامر سعید، استیون کالین و بنویت فاکون در مقاله ای در این باره که توسط مسعود یوسفحصیرچین ترجمه شده است، تاکید می کنند:وقتی در دسامبر گذشته، رهبران عرب در نشست منطقهای ریاض با شی جینپینگ دیدار کردند، رئیس حکومت چین ایده بیسابقهای را مطرح کرد که به گفته افراد آشنا با برنامه، عبارت بود از یک گردهمایی حکام عرب کشورهای خلیج فارس و مسئولان ایرانی در پکن در سال 2023. چند روز بعد، تهران هم متعهد شد.جمعه، چین توافقی را برای احیای رابطه میان ایران و عربستان جوش داد که هفت سال با هم ارتباطی نداشتند. همان افراد گفتند برای سال بعد نشست سران گستردهتری میان ایران و شش کشور شورای همکاری خلیج فارس برنامهریزی شده، اما هنوز گزارش نشده است.ابتکارات دیپلماتیک آقای شی نشان میدهد که پکن برای خودش نقشی مرکزی به عنوان یک قدرت جدید در خاورمیانه در نظر گرفته است؛ منطقهای استراتژیک که دهههاست ایالات متحده تاثیرگذارترین بازیگر خارجیاش بوده است. برداشته شدن انحصار تمرکز چین از انرژی و جریان تجارت این منطقه و ورودش به سیاست، نشان از آغاز فصلی جدید در رقابت میان پکن و واشنگتن دارد. جان آلترمن، از کارشناسان امور خاورمیانه اندیشکده مرکز مطالعات راهبردی و بین المللی سعودی، گفت این توافق به رهبران چینی اجازه میدهد «تصورشان از نقش جهانی خودشان را به پیش ببرند و این ادعای ایالات متحده را تضعیف کنند که نظمی به رهبری ایالات متحده تنها گزینه مسئولانه پیش روی دولتهاست و همین طور تنها راه پیشبرد امنیت.»
خراسان