عرضه ربع سکه از این هفته در مرکز مبادلات / ریزش قیمت دلار در راه است؟

امیر هامونی مدیر پروژه مرکز مبادلات ارز و طلای ایران در برنامه گفتگوی ویژه خبری درباره اقدامات انجام‌شده برای آرامش‌بخشی به بازار ارز و طلا گفت: سرمایه‌گذاران و متقاضیان ارز که تقاضای آنها رسمی و مولد نیست، احتیاط زیادی کنند و نوسانات این روز‌ها را در نظر گیرند، زیرا احتمال نوسانات کاهشی و منفی شدن بازار بسیار زیاد است.

وی با اشاره به هدف راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلا، توضیح داد: مرکز مبادله بازار ارز و طلای ایران یک نهادسازی بسیار بزرگ درحوزه بازار پول و ارز کشور است. کارشناسان و نخبگان اقتصادی می‌دانند که جداسازی نهاد ناظر از نهاد مجری و تصدی‌گری که تحت عنوان تجزیه و تفکیک نظارت از اجرا ـ که در قانون اصل 44 هم به آن اشاره شده است ـ یکی از اهداف بسیار مهم بانک مرکزی بوده و می‌تواند منشأ تحول باشد. بانک مرکزی پیش از این هم در نظارت و هم در عملیات و اجرا فعال بوده است. با راه‌اندازی مرکز مبادله نهاد ناظر، تنظیم‌گر و به‌نوعی رگولاتور بازار پول و ارز و طلا از نهاد مجری جدا می‌شود.

مدیر پروژه مرکز مبادلات ارز و طلای ایران در ادامه اضافه کرد: آقای دکتر فرزین تقریباً از یک ماه گذشته قول راه‌اندازی این مرکز را داده بودند، در یک طرح بسیار فشرده طی 27 روز این مرکز راه‌اندازی شد و در زمان حاضر شاهد راه‌اندازی تالار حواله ارز و تالار ارز خدماتی در بازار مرکز مبادله هستیم و در حالی که پیش از این تنها اسکناس در این بازار معامله می‌شد، پس از این علاوه بر اسکناس، حواله، طلا، شمش، مسکوکات طلا، ابزار‌ها و نهاد‌های پولی و مالی مبتنی بر این‌ها می‌تواند در بازار رونمایی شود.

هامونی درباره تأثیر این مرکز بر بازار گفت: این مرکز تأثیر دوگانه‌ای خواهد داشت، جداسازی نرخ 28 هزار و 500 که قبلاً برای کالا‌های اساسی (دارو و تجهیزات پزشکی) اعلام شده است از نرخ‌هایی که می‌تواند براساس عرضه و تقاضا برای کالا‌های غیراساسی کشف شود، یک تأثیر آن بوده است، این کار روند را شفاف می‌کند و عرضه‌ها را سنگین‌تر کرده است. در این مدت شاهد حجم معاملات بسیار خوبی در بازار بوده‌ایم، و بر عرضه ارز پتروشیمی، فولاد و معادن، مس تأثیر مستقیم گذاشته است.

وی افزود: تأثیر غیرمستقیم آن بر بازار‌های موازی از جمله بازار سرمایه است. در همین مدت کوتاه با توجه به اینکه پیش از این ارز پتروشیمی‌ها در سامانه نیما معامله می‌شد و اکنون به بازار دوم آمده است، این مسئله توانسته است بازار سرمایه را هم رونق دهد، در همین مدت هم شاهد افزایش رشد بازار سرمایه هستیم که امید می‌رود یک رشد پایدار و متعادلی باشد که به بازار سرمایه مولد و اشتغالزایی کمک کند که سرمایه‌ها را از بازار‌های غیرمولد مانند ارز، طلا، مسکن به‌سمت بازار سرمایه آورد و بازار مالی رونق گیرد و فشار از بخش واقعی اقتصاد برداشته شود و بازار مالی را هم به رونق برساند.

وی در ادامه تأکید کرد: تالار ارز خدماتی با هدف پاسخ به نیاز‌های ارزی واقعی که پاسخ داده نشده است، راه‌اندازی شده است. یک‌سری نیاز‌های واقعی بود که معمولاً به‌دلیل شرایط و فرایند طولانی که در بازار بود ارز را دیر تحویل می‌گرفتند یا سرفصل خاص برای موارد مورد نظر آنان دیده نشده بود، این گروه طبیعتاً به کف بازار غیررسمی مراجعه می‌کردند و از دلال و سفته‌باز ارز می‌خریدند. یکی از اهداف این است که تالار ارز خدماتی نیاز واقعی را پاسخ دهد، به همین منظور در کمیسیون ارز و هیئت عامل بانک مرکزی سرفصل‌هایی که نیاز واقعی دارند اعم از ارز مسافری، دانشجویی، بیماران، فدراسیون‌های ورزشی، فرصت‌های مطالعاتی، عضویت در مجامع بین‌المللی برای مؤسسات و شرکت‌ها همگی احصا شده است و 63 سرفصل وجود دارد.

هامونی ادامه داد: عرضه ارز مسافری در چند روز گذشته انجام شده است و مسافران هوایی می‌توانند به شعب بانک ملی مراجعه، ریال خود را پرداخت کنند و ثبت‌نام اولیه را انجام دهند و ارز را پشت گیت فرودگاه بین‌المللی دریافت کنند. تقریباً 500 نفر از روزی که این کار راه افتاده است، مسافرینی هستند که از این طریق ارز خود را دریافت کردند، همین‌طور دانشجویانی که روز سه‌شنبه یا چهارشنبه ثبت‌نام کرده بودند، امروز به ارز خود رسیدند. یکی از برنامه‌هایی که به‌جد پیگیر هستیم، همین موضوع است و سرفصل‌هایی که اشاره کردم، بسته نشده است و به‌فراخور موضوع استفاده می‌شود.

مدیر پروژه مرکز مبادلات ارز و طلای ایران درباره عملیاتی شدن سرفصل‌ها ابراز کرد: تمام سرفصل‌ها عملیاتی شده است و لیست سرفصل‌ها و این‌که به چه‌نیازی پاسخ داده خواهد شد، مشخص است. برخی سرفصل‌ها سقف دارد و برخی ندارد. جدول ارز خدماتی مرکز مبادله در فضای مجازی موجود است و با جست‌وجو متقاضیان می‌توانند نسبت به آن اطلاعات لازم را به دست آورند.

وی درخصوص اضافه شدن بر سرفصل‌ها افزود: امروز بحثی درباره حمل‌ونقل و هزینه‌های آن وجود داشت که بنا شد این مسئله در سرفصل‌ها به بانک مرکزی پیشنهاد داده شود و ان‌شاءالله در کمیسیون مصوب کنیم. در این حوزه کاملاً منعطف هستیم تا نیاز واقعی را پاسخ دهیم، زیرا منابع به حد کافی موجود است، فقط نیاز‌ها باید به درستی احصا شود. تا این چهار روز در تالار ارز خدماتی 4 میلیون دلار تقاضا ثبت شده است و متقاضی ارز خود را دریافت کرده است، اما در حوزه حواله بیش از 1.5 میلیارد دلار در همین چهار روزعرضه و 980 میلیون دلار معامله انجام شده است.

او ادامه داد:‌ در تالار حواله بالای 500 میلیون دلار عرضه داشتیم که 400 میلیون دلارهم در همین چند روزمعاملات ثبت و انجام شده است. نرخ هم در این چهار روز از 36 هزار و 100 تا 36 هزار 300 تومان نوسان داشته، نرخ ارز خدماتی هم با حاشیه‌ای ای که از نرخ بازار حواله کشف می‌شود، نرخ اسکناس که در تالار ارز خدماتی برای مسافر، دانشجویان، اساتید وسرفصل‌های مهم حدود 41 هزار و 700 تومان است که این ارز داده می‌شود و بنای بانک مرکزی براین است که تمام سرفصل‌ها و نیاز‌ها را با همین نرخ پوشش دهیم.

هامونی در رابطه کاهش قیمت ارز در آینده چنین توضیح داد: نیاز‌های واقعی پاسخ داده می‌شود، بنابراین طبیعی است که یکسری با نگاه سفته بازانه ورود پیدا کنند که توصیه می‌کنم واقعا به نوسانات نرخ بازار ارز توجه کنند. فعلا بنا نیست تقاضا‌های سفته بازی را پاسخ دهیم، اعتقادی هم به آن نداریم، زیرا معتقدیم که در بازار واقعی و مالی که اشتغالزا باشد، سرمایه گذاری انجام شود. واقعا یکی از راهبرد‌های اساسی بانک مرکزی است که هدفمند این کار را انجام دهد و در حوزه تالار حواله هم به همین شکل است، فرایند‌ها نیاز به ارتقا دارد، باید تسهیل شود تا بتواند ارز مورد نیاز وارد کننده را از طریق ارز حاصل از صادرات که صادرکننده عرضه می‌کند، تامین و تخصیص داده شود و به چرخه اقتصادی برگردد.

مدیر پروژه مرکز مبادلات ارز و طلای ایران درباره ارزی که در قاچاق صرف می‌شود، بیان کرد: بحث بازار غیر رسمی، عوامل و اجزا مختلفی دارد. در حال حاضر برنامه همان تقاضا‌های واقعی پاسخ داده نشده است، ولی تقاضای سرمایه گذاری و احتیاطی هم در بازار وجود دارد، منتها برای آن‌ها می‌توان ابزار خاص سرمایه گذاری را از طریق صندوق‌های ارزی، صکوک ارزی و ابزار‌های مصون از تورم ارائه کرد، چراکه لزوما این گروه اسکناس ارز را لازم ندارند و بعضا شاید آن را برای پس‌انداز بگیرند.

هامونی ادامه داد: گواهی سپرده ارزی از مدت‌ها پیش راه اندازی شده و اکنون در شعب بانک‌ها مورد فروش و عرضه قرار می‌گیرد که امیدواریم بتوانیم با کمک بانک مرکزی این را در مرکز مبادله آوریم و شاهد انجام معاملات گواهی سپرده ارزی باشیم.

وی در پایان ابراز کرد: ارز مسافری برای اولین بار از طریق خودپرداز‌های بانکی در فرودگاه‌های بین المللی به مسافر داده می‌شود که یک اقدام نوین به حساب می‌آید و انشاالله از همین هفته 300 هزار ربع سکه در مرکز مبادله به صرافی‌ها عرضه می‌شود که از طریق آن‌ها به مشتری‌ها و متقاضیان تا حداکثر 5 ربع سکه برای هر کد ملی عرضه خواهد شد.

تسنیم