بازی چین خوب- چین بد / تناقض اصلاح‌طلبان درباره نگاه ایران به شرق
تناقض در مواجهه با سفر رئیس‌جمهور چین به عربستان و سفر آیت‌الله رئیسی به چین، بار دیگر استاندارد‌های دوگانه و برخورد‌های حزبی اصلاح‌طلبان را نشان داد؛ سفری که با توافقات تجاری گسترده آن هم بدون برجام و FATF همراه بود.
به گزارش فارس، رئیس‌جمهور کشورمان هفته گذشته همراه با یک هیئت عالی به چین سفر کرد؛ سفری که با استقبال و تشریفات کم‌نظیر چینی‌ها همراه بود و در آن ۲۰سند همکاری و یادداشت تفاهم میان جمهوری اسلامی ایران و چین از سوی مقامات عالی‌رتبه دو کشور و در حضور آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی و شی جین پینگ امضا شد.
اصلاح‌طلبان در ارتباط با چین در چند ماه اخیر دو رویکرد داشتند:
رویکرد اول: تناقض چین خوب یا چین بد!
آذرماه امسال و در جریان سفر رئیس‌جمهور چین به عربستان، محمد مهاجری، سردبیر یک پایگاه خبری اصلاح‌طلب در توئیتر نوشت: «آقای شی از پکن به ریاض رفته و با بزرگ‌ترین متحد امریکا در منطقه و جدی‌ترین رقیب اقتصادی و سیاسی ایران قرارداد استراتژیک بسته و برای هم کلی نوشابه باز کرده‌اند و در همین حال، ما سر کاریم و روی دیوار چین یادگاری می‌نویسیم و به پیمان شانگ‌های می‌نازیم.»
مهاجری در روز‌های اخیر و پس از سفر رئیس‌جمهور کشورمان به چین و انعقاد قرارداد‌های گسترده با این کشور، به یک باره چین را غیرقابل اعتماد معرفی و این بار در مطلبی در توئیتر خود عنوان کرد: «بزرگی به درستی گفته: بعد از اینکه با غربی‌ها دست دادید، انگشتان‌تان را بشمارید، مبادا کم شده باشد. مسئولان عزیز! اگر به چین رفتید، حتی اگر با آن‌ها دست ندادید و دست‌تان توی جیب‌تان هم بود انگشتان‌تان را بشمرید! ضمناً مراقب باشید قورباغه پیمان شانگ‌های را به جای فولکس‌واگن قالب نکنند.»
در آذرماه امسال روزنامه هم‌میهن نیز عنوان «فرش قرمز عربستان برای چین، شی جین پینگ به دنبال قرارداد‌های بلندمدت است» را به عنوان تیتر اول خود انتخاب کرد و در کنار آن نوشت: «قراداد‌های جدید کشور‌های منطقه در حوزه انرژی منهای ایران». هم‌میهن در همان ایام در مطلب دیگری با عنوان «غروب دیپلماسی انرژی» نوشت: تأخیر در رفع تحریم‌ها موجب حذف ایران از بازار انرژی و پیشی گرفتن همسایگان در این بازار شد.
اصلاح‌طلبان تلاش کردند در ایامی که رئیس‌جمهور چین به عربستان سفر کرده بود، نشان دهند چینی‌ها ایران را دور زدند. پیام ضمنی این رویکرد این بود که اولاً چین یک قدرت برتر است و دوماً ایران دچار یک انزوا شده است. اما در سفر اخیر رئیسی به چین این رویکرد به یک باره چرخید و اصلاح‌طلبان تلاش کردند چین را جور دیگری معرفی کنند.
دستاویز دیگری که این رسانه‌ها اخیراً به آن متوسل شدند، گزارش دو سال پیش کمیته بازبینی روابط اقتصادی امنیتی چین و امریکا بود. در بخشی از آن گزارش آمده است: چینی‌ها در روابط‌شان با ایران به دنبال توازن منطقه‌ای و دسترسی به منابع معدنی ایران هستند. این دوگانه‌پردازی‌های اصلاح‌طلبان بستگی به شرایط روابط ایران و چین دارد: اگر روابط خوب شود، می‌گویند چین می‌خواهد ایران را چپاول کند و اگر روابط خوب نباشد، می‌گویند ایران دچار انزوا شده است.
رویکرد دوم: شرط برجام و FATF برای ارتباط با جهان
مسئله دیگر احیای حیثیت جریان اصلاح‌طلبان است. اصلاح‌طلبان در سال‌های گذشته تمام آبروی خود را صرف برجام کردند. همانطور که روحانی به صراحت آب خوردن کشور را هم به برجام مشروط می‌دانست، اصلاح‌طلبان هم تلاش می‌کنند تمام روابط کشور را با جهان مشروط به اجرای برجام اعلام کنند. فارغ از اینکه برجام اکنون فعال نیست و چنین اصراری به بن‌بست کشاندن سیاست خارجی محسوب می‌شود؛ اتفاقی که در چین افتاد، نشان داد این تحلیل نیز غلط است. قرارداد‌های متعددی که در این سفر میان دو کشور بسته شد، خود حاکی از بی‌اعتبار بودن این تحلیل است.
مهم‌ترین مدعی این تحلیل عباس عبدی بود. عبدی در ایام سفر پینگ به عربستان سعودی در یادداشتی با عنوان «درس بزرگی که چین داد»، ضمن انتقاد و «ساده‌انگارانه» خواندن سیاست خارجی دولت سیزدهم، با استناد به یادداشت دو سال پیشش اذعان کرد که چینی‌ها بدون برجام و FATF با ما همکاری نخواهند کرد.
وی در بخشی از این مطلب آورده است: ۲۰ماه پیش و هنگامی که موضوع قرارداد بلندمدت میان ایران و چین طرح شد، در یادداشتی مخاطرات سیاست خارجی ایران را در زمینه روابط بلندمدت و راهبردی با چین متذکر شدم. در بخشی از آن نوشتم که: «اگر برجام به سرانجام نرسد یا از آن خارج شویم و شرایط به پیش از آن برگردد، به طور قطع چین، هیچ نوع همکاری با ایران نخواهد کرد، همچنان که پیش از برجام چنین نمی‌کرد، چون چین برجام را امضا کرده و به قطعنامه‌های قبلی علیه ایران رأی داده است... همچنین بدون حضور در FATF آن‌ها با ما همکاری نخواهند کرد. اصولاً آنان با کشوری همکاری راهبردی می‌کنند که در مسیر نظام بین‌المللی باشد. چین نه فقط در سطح بین‌الملل، بلکه در سطح منطقه‌ای نیز حاضر به همکاری راهبردی با ایران علیه اسرائیل، امارات و عربستان نخواهد بود. وزیر خارجه چین پیش از سفر به ایران، به امارات و عربستان رفته بود، پس شرط لازم این همکاری ورود نسبی به ساختار نظام بین‌الملل است. اگر این را نمی‌خواهید یا نمی‌پذیرید، وارد همکاری راهبردی با چین نشوید که فقط اتلاف وقت است. شرط لازم این امر نیز احیای برجام است. ظاهراً برخی از اصولگرایان درک دقیقی از این مسئله ساده ندارند.»
تحلیل‌هایی از این دست که فضای افکار عمومی کشور را دچار چالش می‌کند، علاوه بر آنکه غلط است، کشور را دچار یک انحراف جدی در کسب منافع ملی می‌کند؛ منافعی که در شرایط خاص فعلی برای مردم ایران حیاتی است و نباید به سادگی از آن عبور کرد.
منبع: روزنامه جوان