محاسبه غلط غرب درباره واکنش ایران

انتشار یک ادعای تکذیب شده از رسانه امریکایی «بلومبرگ» مبنی بر کشف آثار اورانیوم غنی‌شده با غلظت ۸۴ درصد در تأسیسات هسته‌ای ایران در حالی به سرفصل خبری روز رسانه‌های بین‌المللی تبدیل شده که تهران در هفته‌ها و ماه‌های اخیر در یک روند مبتنی بر همکاری مثبت و سازنده با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار داشته است.

 با این حال بهانه آوردن درباره این روند همکاری مسالمت‌جویانه و ابراز نگرانی درباره فعالیت‌های صلح‌آمیز ایران این روزها به ترجیع‌بند بیانیه‌ها و موضع‌گیری‌های مقام‌های غربی بویژه «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تبدیل شده است. اقدامی که بیش از آنکه تلاشی معمول برای شفاف‌سازی درباره ملاحظات ادعایی باشد، نقابی است که این بازیگران سعی دارند پشت آن پناه بگیرند و از آن امکانی برای تحقق زیاده‌خواهی خود از جمهوری اسلامی ایران بسازند.

خبرسازی با اهداف مشخص

خبرگزاری بلومبرگ در حالی روز یکشنبه گذشته این خبر را منتشر کرد که فارغ از غلط بودن آن، برای آژانس خط مشی نیز تعیین و اعلام کرد که حالا بازرسان باید مشخص کنند این اقدام عامدانه انجام شده یا نه! آژانس هم در واکنش به این گزارش خبر داده که از گزارش‌ها درباره سطح غنی‌سازی اورانیوم ایران مطلع است و «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز گفته درباره نتایج فعالیت‌های اخیر بازرسان این سازمان در ایران در حال گفت‌و‌گو است. اما این کنش و واکنش درحالی صورت گرفته که به نظر می‌رسد منشأ ادعای «غنی‌سازی 84 درصد»، افرادی در داخل آژانس بوده‌اند؛ امری که به رغم اعتراض تهران به درز اطلاعات محرمانه توسط آژانس بار دیگر تکرار شده و عرصه را برای نقش‌آفرینی سیاسی کشورهای غربی علیه ایران مهیا کرده است.

پناه پشت خاکریز آژانس

در این میان اما موضع‌گیری‌های مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره خبرسازی «بلومبرگ» حائز اهمیت ویژه‌ای است. او ابتدا در این رابطه یک تماس تلفنی شتابزده با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه گرفت و سپس در توئیتی نوشت: «ایران نیاز فوری به همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دارد». «بورل» روز گذشته هم گفت که «این هفته (بر اساس تقویم ایران تا یکشنبه هفته بعد) درباره آنچه در خصوص سطح غنی‌سازی در ایران رخ داده اطلاع‌رسانی خواهد کرد». این مقام بلندپایه اروپایی در بخش دیگری از ادعاهای خود گفت که در حال حاضر پیش رفتن با برجام ممکن نیست. چه آنکه به ادعای او «مذاکرات با ایران به دلیل حمایت تهران از مسکو در جنگ علیه اوکراین عملاً متوقف شده‌اند». «بورل» در حالی خود را موظف به اطلاع‌رسانی درباره تبادل اطلاعات میان ایران و آژانس کرده که به نظر می‌رسد رسالت اصلی خود مبنی بر پیگیری روند مذاکرات رفع تحریم‌ها را به بوته فراموشی سپرده است؛ وظیفه‌ای که در ماه‌های اخیر ابتدا با تمرکز مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بر آشوب‌های خیابانی ایران به امید کشورهای غربی به رهبری ایالات متحده گره خورد و او مدعی شد که نحوه برخورد حکومت ایران با اغتشاشگران، احیای برجام را پیچیده کرده است. اما پس از فروکش کردن این ناآرامی‌ها پروژه دیگری تحت لوای همکاری ایران و روسیه و فروش پهپادهای نظامی ایران به مسکو کلید خورد و به بهانه دیگری تبدیل شد تا «بورل» این بار دلیل متوقف شدن مذاکرات وین را به موضوع این تعامل متعارف نظامی مرتبط کند. این مقام بلندپایه اروپایی اما در تلاشی جدید که زیر سایه خبرسازی اخیر پیرامون غنی‌سازی 84 درصدی در ایران کلید خورده است، می‌کوشد تا پشت خاکریز آژانس پناه گیرد، اما پرواضح است که این تلاش در پیوند تنگاتنگ با هدف امریکا، تروئیکای اروپایی و تل آویو قرار دارد؛ جایی که این بازیگران با بهره‌گیری از همکاری شخص «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس درصدد فتح این خاکریز هستند.

 در چنین فضایی طبیعی است که تهران به نشست امنیتی مونیخ دعوت نشود تا این گردهمایی به محملی برای تکرار ادعاهای اثبات نشده علیه کشورمان و تعمیق شکاف موجود تبدیل شود. این در حالی است که «بورل» هم در این کنفرانس حاضر بوده است و شماری از مقام‌های غربی از فرصت استفاده کردند و به جای تمرکز بر دیپلماسی، مواضع ادعایی خود علیه سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران از جمله وضعیت حقوق بشر و فروش سلاح به روسیه را تکرار کردند.

واکنش مسکو

بنابراین نماینده روسیه در وین بدرستی از موانع جاری در مسیر مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین سخن به میان آورده است. «میخائیل اولیانوف» در جدیدترین موضع‌گیری درباره بن‌بست کنونی پیش روی مذاکرات رفع تحریم‌های ایران در وین با رد ادعای مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره ممکن نبودن پیشبرد برجام گفت: «متأسفانه مسأله اکنون این نیست؛ بلکه این است که برخی مشارکت‌کنندگان، موانع تصنعی در مسیر مذاکرات ایجاد می‌کنند».

از این رو در شرایطی که مدام موضوعاتی جدید و بی‌ارتباط با مسأله هسته‌ای از سوی طرف‌های مذاکرات به عنوان دلایل توقف این گفت‌و‌گوها مطرح می‌شود و «بورل» به عنوان مسئول ارشد اروپایی در پیگیری این پرونده نقش پررنگی در این مسیر ایفا می‌کند، نمی‌توان چشم‌انداز مثبتی را برای این موضوع متصور بود. برای همین وقتی «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه امریکا در موضعی جدید مدعی می‌شود: «همچنان مؤثرترین و پایدارترین راه برای رسیدگی به چالش پرونده هسته‌ای، دیپلماسی است اما در حال حاضر، آن تلاش‌ها در اولویت نیست زیرا ایران به شکلی معنادار مشارکت ندارد.»

 دیگر نمی‌توان این مواضع را فارغ از ابراز تمایل به دیپلماسی صرفاً برای اقناع افکار جهانی تعبیر کرد. چه آنکه پیش از این وزیر امور خارجه ایران تأکید کرده بود که «پنجره دیپلماسی» برای همیشه باز نخواهد ماند./ روزنامه ایران