«سانا» رقیب تازه‌ای برای «پیروز»
توله‌شیر تازه متولد شده در کرج خیلی زود دارد جای «پیروز» یوزپلنگ 9 ماهه پارک پردیسان را می‌گیرد، دو گونه حیوانی در ایران که دیگر رد کمی از آنها در حیات وحش به جا مانده اما حسابی در فضای مجازی و میان افکار عمومی به شهرت رسیده‌اند.
تازه‌ترین جزئیات از وضعیت «سانا» توله‌شیر تازه متولد شده نشان می‌دهد شیرهای موجود در ایران از یک مشکل ژنتیکی رنج می‌برند. شیردل نوری تیمارگر حیات وحش می‌گوید این مشکل بر اثر هم‌خونی بین آنها به وجود آمده است. به علت محدود بودن تعداد شیرها و جفت‌گیری و تولید مثل بین شیرهای هم‌خانواده و هم‌خون تعداد زیادی از توله‌شیرها نیز با مشکلات ژنتیکی متولد شده‌اند.
به گفته او طبق اطلاعات دقیق، طی ۵۰ سال گذشته شیرهای جدیدی وارد کشور نشده است. اکثر شیرهای داخل ایران از زاد و ولد بین همان چهارپنج شیری که سال‌ها پیش وارد کشور شده است متولد شده‌اند. این مساله دلیل اصلی مشکل ژنتیکی بین شیرهاست.
وی ادامه داد: در سال‌هایی که من در این زمینه فعالیت می‌کنم با موارد زیادی از تولد شیرهای دارای مشکلات ژنتیکی مواجه شدم، طبق تحقیقات متوجه شدم که شیرهایی که در شهرهای مختلف کشور نگهداری می‌شوند نیز دچار همین مشکل هستند.
نوری اظهار کرد: با توجه به این مشکلات و برای رفع این بیماری بین شیرها تصمیم گرفتیم با وارد کردن تعدادی شیر به کشور خون جدیدی برای اصلاح و بهبود وضعیت این حیوان به مجموعه آنها اضافه کنیم. بعد از قطعی شدن این تصمیم با هم‌فکری همکاران تصمیم بر این شد تا یک نوعی از نژاد خاصی از شیرها که مشکل تکثیر نیز نداشته باشد را وارد کشور کنیم.
این تیمارگر حیات وحش افزود: باید نژادی انتخاب می‌کردیم که ترکیب آنها با شیرهای موجود در داخل کشور با مشکل مواجه نشود و نسلی از شیرهای قوی و زیبا تکثیر شود، بنا بر این شیر سفید آفریقایی را انتخاب کردیم. شیرهای سفید نوع خاصی از نژاد این موجود هستند و این رنگ سفید در اثر مشکل یا بیماری ایجاد نشده است.
وی ادامه داد: یک سری تولد در بین شیرها اتفاق می‌افتد، مثلا دو شیر زردرنگ معمولی آفریقایی با هم جفت‌گیری می‌کنند و توله آنها با رنگ سفید متولد می‌شود، در چنین موردی توله متولد شده را «زال» یا همان آلبینیسم می‌گویند. این بیماری بین تمام موجودات زنده ممکن است ایجاد شود، بین انسان‌ها، حیوانات و حتی در بین گیاهان نیز چنین مشکلی دیده شده است.
نوری با بیان اینکه موجوداتی که دچار آلبینیسم هستند، معمولا بینایی ضعیف و مشکل گوارش دارند، اظهار کرد: بنابراین تکثیر شیرهای دارای آلبینیسم کار منطقی و درستی به نظر نمی‌رسد، اما شیرهای سفیدی که ما به کشور وارد کردیم، از نژادی‌ست که قرن‌ها متمادی‌ست که در حیات وحش آفریقا زندگی می‌کنند. حدود سه سال پیش دو قلاده شیر نر و ماده به کشور وارد و آنها را «دنا» و «هیر» نامگذاری کردیم، این شیرهای نر و ماده طی این سال‌ها در پارک چمران کرج نگهدای می‌شوند و حدود ۶۰ روز پیش اولین فرزندان آنها متولد شدند.
وی گفت: در این زایمان سه توله‌شیر متولد شدند که دو تای آنها مرده به دنیا آمدند، بررسی دامپزشکان مشخص کرد که این دو توله نارس بوده و دچار مشکل شکاف کام نیز بودند، اما توله شیر سوم که «سانا» نام دارد، بدون مشکل متولد شد و الان حدود شصت روز است در پارک چمران کرج نگهداری می‌شود. سانا اولین توله شیر نژاد سفید متولد شده در ایران است.
وی با بیان اینکه اینگونه مشکلات، در تولد توله‌شیرهای رها در طبیعت نیز اتفاق می‌افتد، افرود: باید بگویم که بروز چنین مشکلاتی در بین شیرهای در باغ‌وحش یا محدوده‌های این‌چنین، کم‌تر پیش می‌آید، چراکه در این مکان‌ها نگهداری بهتری از شیرها صورت می‌گیرد. شیرهای رها در حیات وحش ممکن است با کمبود آب و غذا مواجه شوند، اما شیرهای در اسارت، تغذیه مناسب‌تری دارند و حتی از مکمل‌های دارویی و نظارت‌های دامپزشکان نیز بهره‌مند می‌شوند.