اروپا واقعا آماده جنگ طولانی در اوکراین است؟

گروه سیاست سایت فردا، حنیف غفاری، دکترای روابط بین الملل: این روزها بازیگران اروپایی سیگنال‌های متناقضی در خصوص جنگ اوکراین و فرجام آن به نظام بین الملل مخابره می کنند. این سیگنالهای سلبی و ایجابی را می تواند در مدل راهبردی «هم جنگ هم صلح» قابل ارزیابی و تحلیل قرار داد! مدلی که تاریخ مصرف آن حداقل در عصرکنونی و درحوزه روابط بین الملل به پایان رسیده است! وزیر خارجه کشور سوئد به عنوان رئیس دوره ای اتحادیه اروپا، از آمادگی اروپاییان برای جنگی طولانی مدت در اوکراین خبرداده است! این مواضع ازسوی دولتی مطرح می شود که خود به تازگی تقاضای عضویت در پیمان آتلانتیک شمالی را مطرح کرده است! اگرچه بسیاری ازتحلیلگران، رجزخوانی های اخیر اروپاییان در دفاع از اوکراین را بیشتر شبیه نوعی مانور تبلیغاتی (از نوع مانورگوبلز درجریان جنگ جهانی دوم) قلمداد می کنند اما بر همگان مسجل است که جنگ اوکراین به لحاظ تبعات خود در نظام بین الملل، دارای ثوابت و متغیراتی است. در آینده پژوهی جنگ اوکراین باید این ثوابت و متغیرات در کنار یکدیگر مورد بررسی قرار گیرد. با بررسی این مولفه ها می توان ادعای مقامات اروپایی مبنی برآمادگی برای استمرار جنگ اوکراین را مورد سنجش قرار داد.

چندی پیش مقامات امنیتی ارشد آمریکا و روسیه (روسای سازمان سیا و سازمان اطلاعاتی روسیه) در آنکارا با یکدیگر دیدار و گفت وگو کردند. اگرچه طرفین ادعا کردند که در جریان این دیدار، صرفا موضوع "بازدارندگی تسلیحاتی و هسته ای "مورد بحث قرار گرفته و سخنی از "جنگ اوکراین" به میان نیامده است، اما نه تنها افکار عمومی دنیا،بلکه شخص زلنسکی و همراهانش نیز این ادعا را نپذیرفتند! درک این موضوع برای رئیس جمهور اوکراین بسیار سخت است که کشورش به موضوع معامله ای پشت پرده و راهبردی میان کاخ سفید و کاخ کرملین تبدیل شود اما ظاهرا این اتفاق در آینده ای نزدیک یا دور رخ خواهد داد! هنری کسینجر استراتژیست مشهور آمریکایی ، طی روزهای اخیر پیشنهاداتی را با هدف "پایان دادن به جنگ اوکراین"مطرح ساخته که با خشم مقامات اوکراینی و سکوت معنادار کاخ سفید و کشورهای اروپایی مواجه شده است. طرح ارائه شده از سوی کسینجر، دومولفه اصلی را در بر می گیرد:

نخست اینکه اوکراین باید در طرح نهایی، به کشوری بی طرف تبدیل شود و پیوستن به پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو)  را فراموش کند.

دوم اینکه در ازای بازگشت مناطق چهارگانه ( لوهانسک، دونتسک، زاپورژیا و خرسون)، اوکراین پیوستن رسمی کریمه به روسیه را به رسمیت بشناسد و دیگر اعضای سازمان ملل متحد نیز از این موضوع تبعیت کنند.

هرچند مقامات روسی ترجیح داده اندکمتر در خصوص طرح کسینجر اظهار نظرکنند اما بر همگان مسجل است که ثوابت پایان جنگ اوکراین، "عدم عضویت اوکراین در ناتو"و " به رسمیت شناختن تعلق کریمه به روسیه" است! در جریان سفر اخیر زلنسکی به کاخ سفید،وی نگرانی های خود را در خصوص معامله پشت پرده آمریکا -روسیه بر سر کشورش را به بایدن منتقل ساخت! رئیس جمهورآمریکا این مسئله ( معاملات پنهانی) را به صورت تلویحی تایید کرد اما در ظاهر متعهد شد تا هر گونه راه حل نهایی در خصوص اوکراین، با تایید دولت زلنسکی صورت گیرد! بدیهی است که چنین ادعایی بیشتر نوعی تلاش برای آرام ساختن اوکراینی ها محسوب می شود زیرا کی یف اکنون حکم "بازیگر تابع"در میدان جنگ یا صلح با روسیه را دارد نه "بازیگر تعیین کننده"را!

درچنین شرایطی اروپاییان نیز عملا در حکم بازیگران تعیین کننده نبرد وارد معادله نشده اند! اتحادیه اروپا از یک سو بابت میزبانی جغرافیایی نبردی که خود به همراه واشنگتن زمینه بروز آن را فراهم ساخته شدیدا ناخرسند است و از سوی دیگر، هم ادامه و هم پایان جنگ اوکراین( با فرض تحقق شرایط پیشنهادی کسینجر) برای انها هزینه ساز است! این بدترین وضعیت ممکن برای اروپاییان است!