احتمال اختصاص سهمیه پاییزی بنزین

مهر: با آغاز شمارش معکوس برای پایان سهمیه بنزین دوره تابستانی و خودکفایی ایران در تولید این فرآورده نفتی، احتمال اختصاص سهمیه بنزین یارانه‌ای برای دوره پاییز به خودروهای شخصی قوت گرفت. از ابتدای سالجاری تاکنون به طور متوسط روزانه 63 میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف شده است که با اجرای طرح تولید بنزین در واحدهای پتروشیمی از هفته گذشته، به طور رسمی 18 تا 20 میلیون لیتر واردات این فرآورده استراتژیک نفتی متوقف شده است. در کنار دستاوردهای بین المللی و سیاسی خودکفایی ایران در تولید بنزین و گازوئیل، صرفه جویی در هزینه های دولت از محل توقف واردات این فرآورده نفتی یکی دیگر از ویژگیهای قابل توجه این پروژه ضربتی است. اما از مهر ماه سال گذشته تاکنون به منظور مدیریت مصرف بنزین در ناوگان حمل و نقل کشور، سهمیه بنزین خودروهای شخصی در سه مرحله به 180 لیتر در تابستان سالجاری کاهش یافت به طوری که در اواسط خرداد ماه هم با اختصاص 180 لیتر بنزین برای دوره تابستانی (ماهانه 60 لیتر) به خودروهای شخصی، امکان تامین بنزین مورد نیاز بخشهای مختلف از محل تولید پالایشگاههای نفت داخلی فراهم شد. در همین حال محمد رویانیان رئیس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور خرداد ماه امسال با بیان اینکه با اختصاص سهمیه تابستانی معادل تولید فعلی پالایشگاههای داخلی ( 45 میلیون لیتر) بنزین در کشور ، گفته بود: این به منزله آن است که برای تامین بنزین سهمیه خودروهای شخصی نیازی به واردات نخواهد بود. در کنار کاهش سهمیه بنزین در مدت یکسال گذشته تاکنون با اجرای طرح سهمیه بندی بنزین صرفه جویی های قابل توجه ای در کاهش مصرف بنزین کشور به وجود آمده است. سید مسعود میرکاظمی وزیر نفت هم مرداد ماه امسال از صرفه جویی بیش از 12 میلیارد دلاری در 3 ماهه نخست اجرای طرح سهمیه بندی بنزین در کشور خبر داده بود. آمارهای رسمی وزارت نفت نشان می دهد با اجرای طرح سهمیه بندی بنزین از تیر ماه سال 1386 تا پایان اسفند ماه سال گذشته به ترتیب به طور متوسط روزانه از 20 ، 22 و 34 میلیون لیتر و در مجموع بیش از 27 میلیارد لیتر در مصرف بنزین صرفه جویی شده است. این در حالی است که علیرضا ضیغمی معاون وزیر نفت معتقد است: اگر سامانه هوشمند و سهمیه بندی بنزین در ایران اجرا نمی شد میزان مصرف این حامل انرژی در سالجاری به 100 تا 120 میلیون لیتر در روز می رسید. تمامی این آمار و ارقام نشان می دهد که با اجرای سهمیه بندی و کاهش 100 درصدی سهمیه بنزین خودروهای شخصی، در شرایط فعلی با ادامه سناریوی اختصاص سهمیه ماهانه 60 لیتر بنزین یارانه ای نه تنها هیچ گونه نیازی به واردات بنزین نخواهد بود بلکه با راه اندازی طرحهای جدید بنزین سازی امکان صادرات این فرآورده نفتی هم فراهم می شود. احتمال اختصاص سهمیه بنزین پاییزی پیگیری مهر نشان می دهد که در حال حاضر حدود یک میلیارد لیتر بنزین در کارت هوشمند سوخت بیش از 17 میلیون کارت هوشمند خودرو و موتورسیکلت شخصی ذخیره سازی شده است. اما میزان موجودی بنزین ذخیره سازی در کارت هوشمند خودرو و موتورسیکلتهای شخصی در یکسال گذشته با کاهش سهمیه‌های بنزین یارانه ای نیز کاهش قابل توجه یافته و این موضوع منجر به استقبال برای خرید بنزین 400 تومانی توسط مردم شده است. بر اساس آمارهای شرکت ملی پالایش و پخش نفتی در روزهای پایانی تابستان و همزمان با آغاز فصل مسافرتها میزان مصرف بنزین آزاد به بیش از 20 میلیون لیتر در روز افزایش یافته است. مقایسه متوسط مصرف بنزین روزانه بنزین نیمه یارانه ای در روزهای اخیر با مدت مشابه سال گذشته (حدود سه میلیون لیتر در روز) حاکی از رشدی بیش از 200 درصدی در این بخش است. سرنوشت نامشخص استراتژیک‌ترین کالای مصرفی در حال حاضر از بنزین به عنوان استراتژیک ترین کالای مصرفی ایران یاد می شود اما با آغاز شمارش معکوس برای پایان سهمیه بنزین دوره تابستانی، هنوز سرنوشت قیمت و چگونگی عرضه این حامل انرژی در کشور مشخص نیست. در همین حال با وجود گمانه زنی ها در خصوص سناریوهای مختلف قیمتی برای عرضه بنزین معمولی و سوپر از ابتدای مهر ماه امسال اما تاکنون گزارشی به طور رسمی توسط دولت در این باره منتشر نشده است. محمدرضا فرزین سخنگوی کارگروه طرح تحول اقتصادی دولت هم درباره سرنوشت بنزین از نهایی شدن قیمت این فرآورده نفتی در دولت خبر داده و گفته است : تا کنون جزئیاتی از نحوه قیمت گذاری و عرضه این حامل انرژی اعلام نشده است. پیگیریهای مهر حاکی از آن است که این احتمال وجود دارد با توجه به اجرای قانون هدفمندی یارانه ها از ابتدای آذر ماه و آماده نبودن برخی از زیرساختهای اجرای این طرح ملی، تا چند روز آینده سهمیه بنزین یارانه ای برای دوره پاییزی خودروهای شخصی اختصاص یابد. صادرات بنزین ایرانی تا اسفند آغاز می شود هم اکنون به طور متوسط روزانه 45 میلیون لیتر بنزین در پالایشگاههای نفت داخلی تولید می شود که با تولید بنزین در سه مجتمع پتروشیمیایی ظرفیت تولید این فرآورده پرطرفدار نفتی به بیش از 66 میلیون لیتر در روز رسیده است. علاوه بر این افزایش تولید بنزین ، 5 طرح بنزین سازی در پالایشگاههای تهران، بندرعباس، تبریز، آبادان و اصفهان نیز در حال اجرا است که با راه اندازی این پروژه ها در مجموع بیش از 26 میلیون لیتر به ظرفیت تولید بنزین ایران اضافه می شود. بر این اساس با احتساب 66 میلیون لیتر تولید بنزین فعلی، با اضافه شدن طرحهای بنزین‌سازی و توسعه‌ای تولید بنزین کشور به بیش از 92 میلیون لیتر در روز افزایش می یابد. پیش بینی می شود در مجموع تا پایان اسفند ماه امسال 3 طرح بنزین سازی و بهینه سازی پالایشگاه آبادان (کت کراکر) با ظرفیت 4.6 میلیون لیتر و پروژه بنزین سازی پالایشگاه تهران با ظرفیت 1.5 میلیون لیتر و فاز اول توسعه پالایشگاه شازند امام خمینی (ره) با ظرفیت 7 میلیون لیتر در روز در مدار بهره برداری قرار گیرند. با ساخت و بهره برداری از این سه طرح بنزینی علاوه بر تامین بیشتر بنزین مورد نیاز داخل، امکان صادرات بنزین توسط ایران به بازارهای بین المللی حداقل دو سال زودتر از برنامه ریزی های قبلی فراهم می شود.