نامه ۱۱۸ فعال بورس به رئیس جمهور/ از عرضه خودرو در بورس حمایت کنید

 ۱۱۸ فعال بازار سرمایه با اشاره به تصمیم شورای رقابت برای لغو عرضه خودرو در بورس کالا و افت ۱۰۰هزار میلیاردی ارزش بورس، خواستار حمایت عملی رئیس‌جمهور شدند.

 118 فعال بازار سرمایه با اشاره به نامه بدون هماهنگی و غیرمحرمانه دوم بهمن شورای رقابت مبنی بر لغو عرضه خودرو در بورس کالا و همچنین خبر 5 بهمن رئیس سازمان بورس از اثر تصمیم خلق‌الساعه شورای رقابت بر افت 100 هزار میلیاردی ارزش بازار سرمایه و ضرر سهامداران، خواستار حمایت عملی ابراهیم رئیسی شدند.

متن نامه به‌شرح زیر است:

هدف از نگارش این نامه، حمایت همه‌جانبه از مسیر شفاف و ضدرانت عرضه خودرو در بورس کالا است، چرا که این اقدام باعث شده علاوه بر جان گرفتن صنعت خودرو و رشد تولید براساس آخرین آمارهای خودروسازان بزرگ به‌مرور استناد به قیمت‌های کاذب بازار غیررسمی خودرو کمرنگ شود و همه مردم برای دریافت قیمت‌های واقعی خودرو به تابلوی بورس نگاه کنند، قیمت‌هایی که در صورت حمایت دولت و افزایش حجم عرضه خودروهای تولید داخل در بورس کالا، ظرف مدت کوتاهی آرام گرفته و مردم نیز پس از چند سال پرالتهاب بازار خودرو، شرایط متعادل و خرید به‌صرفه خودرو را تجربه خواهند کرد.

در شرایطی که صنعت اشتغالزا و ارزشمند خودرو با استفاده از ظرفیت‌های داخلی و بر پایه اصول علم اقتصادی در مسیر اصلاح بازار قرار گرفته، نگذارید عده‌ای با ایجاد حاشیه و جوسازی علیه شرکت‌های خودروسازی و بازار سرمایه، کام تولیدکننده، سهامداران و مردم را تلخ کنند.

آمار رسمی معاملات خودرو در بورس کالا، حمایت همزمان این اقدام از تولیدکننده، سهامدار و مصرف‌کننده را نشان می‌دهد، به‌طوری که نتیجه فروش 48 هزار و 844 خودرو در بورس کالا تا هفته اول بهمن ماه، انتقال 16.5 هزار میلیارد تومان سود از جیب دلالان به تولیدکننده، مردم و دولت بود، از سوی دیگر استمرار عرضه چند مدل خودرو بیانگر کاهش قیمت کشف‌شده این خودروها در عرضه‌های بعدی در بورس است که درست از همین زمان فشارها برای توقف عرضه خودرو در بورس کالا قوت گرفت.

گزارش عرضه خودرو در بورس کالا

التهاب بازار خودرو به‌دلیل اجرای سیاست‌های نادرست از دولت‌های قبل تاکنون ادامه دارد و انواع روش‌ها برای سرکوب بازار به‌نیت کنترل قیمت‌ها آزموده شده و نتیجه‌ای در پی نداشته است. از سپردن قیمت‌ها به شورای رقابت تا شورای سیاست‌گذاری اقتصادی دولت و قرعه‌کشی‌های عجیب همه اقداماتی بوده که سیاست‌گذار با هدف کنترل بازار به‌کار گرفته اما این دست تلاش‌ها نه‌تنها به تعادل بازار کمکی نکرده بلکه براساس اعلام فعالان صنعت خودرو رانت 250 هزار میلیارد تومانی ناشی از قیمت‌گذاری دستوری را نصیب ویژه‌خواران کرده است.

همچنین طبق آمارهای رسمی، پدیده شوم قیمت‌گذاری دستوری، صنعت خودرو را با زیان 120 هزار میلیارد تومانی مواجه ساخته که این مشکلات باعث شد تا مسیر شفاف و قانونی به‌نام بورس کالا برای رهایی این صنعت از قیمت‌گذاری دستوری انتخاب شود.

واکاوی جزئیات معاملات بورس کالا از آغاز عرضه خودرو تاکنون (اردیبهشت ماه تا هفته اول بهمن ماه) حکایت از احیای سودآوری در صنعت خودروسازی و در مقابل حمایت از مصرف‌کنندگان نهایی دارد که با ادامه این روند و البته رشد عرضه خودروسازان در بورس کالا این آمارها بهبود نیز خواهد یافت. امید می‌رود دولت سیزدهم طبق برنامه‌های اعلامی برای مبارزه با رانت و فساد از فروش بدون واسطه خودرو زیر نورافکن‌های بازار سرمایه حمایت کند.

بررسی روند معاملات خودرو در بورس کالا از ابتدای عرضه یعنی 28 اردیبهشت ماه تا هفته اول بهمن ماه روند سودآوری خودروسازان و مصرف‌کنندگان نهایی را نشان می‌دهد.

طبق آمار در مجموع 8 شرکت خودروسازی موفق به فروش 48 هزار و 844 دستگاه خودرو در بورس کالا شدند که با احتساب اختلاف قیمت کارخانه با بازار آزاد، حدود 16.5 هزار میلیارد تومان منافع حاصل از فروش خودرو در بورس کالا به خودروساز، خریداران نهایی و دولت رسید، از این میزان 9.37 هزار میلیارد تومان ناشی از اختلاف قیمت دستوری کارخانه و قیمت کشف‌شده در بورس به خودروسازان، 7.1 هزار میلیارد تومان ناشی از اختلاف قیمت بازار غیررسمی و قیمت بورس به مردم به‌عنوان مصرف‌کنندگان نهایی و 840 میلیارد تومان به‌عنوان درآمد شناسایی‌شده از طریق مالیات بر ارزش افزوده به دولت رسید.

اگر همین حجم محدود خودرو در بورس کالا معامله نمی‌شد، 16.5 هزار میلیارد تومان به‌دلیل سازوکار سراسر نادرست قرعه‌کشی و اجبار خودروسازان به فروش با قیمت‌های دستوری به جیب عده‌ای واسطه روانه می‌شد.

به‌واسطه عرضه خودرو در بورس، 6.83 هزار میلیارد تومان سود نصیب ایران خودرو شد و سود حاصل از فروش محصولات در بورس کالا برای بهمن موتور 1.4 هزار میلیارد تومان، آرین پارس موتور 755 میلیارد تومان، سیبا موتور 152 میلیارد تومان، بهمن دیزل 137 میلیارد تومان و سایپا 85 میلیارد تومان برآورد می‌شود که به‌معنای تزریق منابع مالی به چرخه تولید است.

در مقابل مصرف‌کنندگان نیز از این فرآیند سود برده‌اند و این سود در خودروهای مختلف متفاوت بود. بررسی میزان سود همه خریداران خودرو از بورس کالا به‌جز یک محصول ایران خودرو و یک محصول گروه بهمن که برای نخستین بار در بورس کالا عرضه شدند و قیمت بازار برای آنها موجود نیست، قابل محاسبه است و در مجموع خریداران خودرو معادل 7.1 هزار میلیارد تومان محصولات مورد نیاز را ارزانتر از بازار غیررسمی خریده‌اند.

بخش زیادی از افزایش قیمت خودرو ناشی از ممنوعیت واردات تا همین چند هفته گذشته است که سیاست‌گذار در حمایت از تولید داخلی وضع کرده بود، همچنین به‌دلیل محاسبه تعرفه واردات براساس آخرین نرخ ارز لاجرم هزینه فرصت خرید خودرو در بازار آزاد با نرخ ارز فارغ از سازوکار عرضه نوسان خواهد کرد.

بنابراین بخشی از افزایش قیمت خودرو در بازار ناشی از این مسئله بوده اما حامیان رانت خودرو به‌دلیل همزمانی افزایش نرخ ارز با عرضه خودرو در بورس کالا طی چند هفته اخیر به‌اشتباه یا آگاهانه سازوکار شفاف عرضه در بورس کالا را زیر سؤال می‌برند.

نکته بعدی روند کاهشی قیمت خودروهایی است که حجم بیشتری از عرضه‌های بورس کالا به آنها اختصاص یافته است. خودروی تارا دستی، پژو 207 اتوماتیک و دستی شرکت ایران خودرو و خودروی شاهین شرکت سایپا از محصولاتی هستند که به‌دلیل عرضه‌های منظم با کاهش قیمت‌ها در بورس و بازار آزاد مواجه شدند، این روند به‌دلیل ایجاد برخی موانع بر سر راه عرضه خودرو در بورس فعلاً متوقف شده است.