دریادار ایرانی: دریا می‌تواند محور توسعه و پیشرفت کشور باشد
فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی گفت: یکسری بالگردهای جدید دریایی تولید شده است که در فرصت مناسب از آن‌ها رونمایی خواهد شد.
با روی گشاده و لبخندی که بیشتر اوقات بر لب دارد و به نوعی شناسه او در میان فرماندهان شده است پذیرای ما شد و صحبت با او را آغاز کردیم. صجبت از امیر دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران است. او که فارغ‌التحصیلی رشته ناوبری و فرماندهی کشتی از دانشگاه علوم و فنون دریایی امام خمینی (ره) نوشهر است، فرماندهی انواع یگان‌های شناور سطحی کلاس سبک و سنگین از جمله؛ ناوچه‌های توپدار، ناوهای موشک انداز، ناوهای پشتیبانی و نیروبر، ناوشکن‌های کلاس الوند و ناو بالگردبر جمهوری اسلامی ایران خارگ را بر عهده داشته است.
امیر ایرانی همچنین فرماندهی برخی از مهمترین مأموریت‌های ناوگروه‌های ارتش از جمله مأموریت عبور از کانال سوئز در سال ۱۳۹۱ و عملیات متعدد امداد و نجات دریایی را نیز در کارنامه خود دارد.
دریادار ایرانی معتقد است دریا می‌تواند محور توسعه و پیشرفت کشور باشد و تاکید دارد که یک فرصت بسیار بزرگ برای توسعه کشور از طریق دریا برای ما وجود دارد و سواحل مکران به عنوان دروازه این دسترسی برای توسعه دریا محور است.
وی بهره‌مندی از دریا را برای ایران یک مزیت ژئوپلیتیک می‌داند و می‌گوید کشوری که از این ظرفیت برخوردار نیستند دچار یک خفگی ژئوپلیتیکی است.
امیر ایرانی صحبت‌های مهمی نیز درباره توانمندی‌های نظامی کشورمان ارائه می‌دهد، هر چند در برخی حوزه‌ها مثل «تجهیزات» به دلیل برخی محذوریت‌های اطلاعاتی و البته در برخی موارد به دلیل اینکه هنوز این تجهیزات به صورت رسمی رونمایی نشده اند از ارائه جزئیات خودداری می‌کند. البته می‌گوید؛ برنامه‌ها برای رونمایی همچنان پابرجاست. اما با توجه به شرایط موجود فعلاً دست نگه داشتیم. قطعاً در آینده نزدیک رونمایی‌ها صورت خواهد گرفت.
وی در ادامه صحبت‌ها به توامندی های کشور در حوزه تجهیزات سطی اشاره کرده و می‌گوید در حوزه سطحی تلاش می‌کنیم که ظرفیت تناژ خود را بالا ببریم. با توجه به اینکه سکویی که در اختیار می‌گیریم چه سطحی و چه زیر سطحی باشد، امکان اینکه انوع تجهیزات نظامی را با توجه به اولویت نظامی بر روی آن قرار دهیم، حتماً وجود دارد.
امیر ایرانی حوزه زیر سطحی را نیز جز اولویت‌های ارتش اعلام می‌کند و تاکید دارد در این حوزه پروژه رو به جلو پیش می‌رود و امیدواریم به زودی به نتیجه برسیم. در حوزه زیر سطحی با توجه به اینکه حساسیت بالاست و یک طراحی داخلی در ابعاد بزرگ است، قطعاً باید با احتیاط بیشتر پیش رفت تا وقتی در صحنه عملیاتی قرار گرفت، نگرانی وجود نداشته باشد و به راحتی در عرصه دریاها فعالیت کند.
برای آشنایی بیشتر با مأموریت‌ها و عملکرد نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و همچنین دلایل اقتدار دفاعی کشور در عرصه دریا با امیر دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران، به گفتگو نشستیم.
متن کامل این گفتگو به شرح زیر است:
اهمیت توجه به ظرفیت‌های دریایی کشور و حرکت به سوی ایجاد تمدن دریایی از نظر شما چیست؟
دریا می‌تواند محور توسعه و پیشرفت کشور باشد
دریا می‌تواند محور توسعه و پیشرفت کشور ما باشد. البته یک فرصت بسیار بزرگ برای توسعه کشور از طریق دریا برای ما وجود دارد و سواحل مکران به عنوان دروازه این دسترسی برای توسعه دریا محور است. بهره‌مندی از دریا برای ما یک مزیت ژئوپلیتیک است و کسانی که از این ظرفیت برخوردار نیستند، دچار یک خفگی ژئوپلیتیکی هستند. در تمدن نوین اسلامی و بیانیه گام دوم انقلاب نیز سهم و نقش آفرینی ارگان‌های دریایی می‌تواند بسیار مؤثر و حتی تاریخ ساز باشد. ما باید برای ساخت ایران بزرگ جهاد بزرگی هم انجام دهیم و این موضوعی است که رهبر انقلاب هم در بیانیه گام دوم بر آن تأکید کرده‌اند.
به همین دلیل برای رسیدن به تمدن نوین ایرانی اسلامی باید از ظرفیت‌های دریا استفاده کنیم. بر همین اساس ما در نیروی دریایی ارتش سه فرماندهی اقیانوسی، شامل فرماندهی اقیانوس هند، فرماندهی اقیانوس آرام و فرماندهی اقیانوس اطلس تشکیل داده‌ایم که امروز در اقیانوس‌های هند و اطلس حضور داریم و به زودی در اقیانوس آرام هم حضور پیدا می‌کنیم. تجهیزاتی که در آینده به نیروی دریایی ملحق می‌شود نیز در راستای مأموریت این سه فرماندهی است.
نیروی دریایی ارتش تاکنون چه اقداماتی برای توسعه سواحل مکران انجام داده است؟
عملکرد نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران بر مبنای بیانات فرماندهی معظم کل قواست و هر زمان که ایشان دستور بفرمایند، با قدرت وارد عرصه می‌شود. بر همین اساس قبل از فرمان ایشان برای حضور نیروی دریایی ارتش در سواحل مکران، محدوده استقرار نیروهای ما بیشتر از تنگه هرمز به داخل خلیج فارس بود و به شکل امروزی در کنارک حضور نداشتیم.
ارتش جمهوری اسلامی هرکجا که حضور داشته اساس کارش بر توسعه و پیشرفت آن منطقه بوده است. اولین اقدامی که بعد از فرمان فرمانده معظم کل قوا انجام شد، ایجاد حداقل امکانات در منطقه جاسک و مکران بود تا بتوانیم نیروی انسانی و تجهیزات را به این منطقه انتقال دهیم.
یکی از بزرگترین معضلاتی که در خصوص حضور نیروی دریایی ارتش در منطقه مکران وجود داشت، بحث امکانات اولیه از جمله آب آشامیدنی مناسب و برق بود. البته بهداشت و درمان نیز در این منطقه با مشکلات متعددی روبرو بود که هنوز هم با وجود همه اقداماتی که در این سال‌ها انجام شده به آن محدوده مطلوب نرسیده است. در حوزه آموزش و پرورش نیز مشکلات متعددی وجود داشت. همرزمان ما در نیروی دریایی و خانواده‌هایشان برای حضور در این منطقه با مشکلات و موانع متعددی روبرو بودند و زحمات و مشقات فراوانی را در این مدت متحمل شدند.
کارکنان و همرزمان عزیز ما از سال ۸۶ تا به امروز مسائل متعددی را متحمل شدند تا به این سطح از امکانات و شرایط فعلی برسیم. امروز شرایط بهتر شده ولی مطلوب نیست و هنوز به طور کامل نتوانسته‌ایم نیروها و تجهیزات خود را در این منطقه مستقر کنیم. برخی از تجهیزات ویژه ما مانند زیر دریایی نمی‌تواند در این منطقه مستقر شود و فعلاً امکان استقرار این تجهیزات در منطقه وجود ندارد، البته امیدواریم در سال‌های آینده بتوانیم این کار را انجام دهیم. البته تجهیزات سبک مانند زیردریایی‌های سبک در منطقه مستقر و در حال انجام مأموریت هستند اما زیردریایی‌های متوسط و سنگین همچنان امکان استقرار در منطقه را ندارد.
فرمانده معظم کل قوا بیش از چهار دهه است که بر اهمیت توجه به سواحل و توسعه دریا، تأکید داشتند و هر بار نیز محکم‌تر خواسته‌های خود را ابلاغ فرمودند و از مسئولین خواسته‌اند که این امر مهم اجرایی شود. اگر بخواهیم منصفانه نگاه کنیم منطقه مکران دارای ظرفیت‌های عظیمی است که هنوز به صورت کامل مورد توجه و استفاده قرار نگرفته است.
اگرچه مسئولیت اصلی ارتش جمهوری اسلامی ایران حفاظت و حراست از مرزهای آبی، خاکی و هوایی کشور است اما مسئولیت‌های اجتماعی را نیز دغدغه خود می‌داند و نسبت به مردم تعهد دارند که در خدمتشان باشند. بر همین اساس امکاناتی را که به منطقه می‌بریم، برای عموم مردم قابل استفاده است. همچنین در همه پایگاه‌هایی که در منطقه دریایی جاسک و کنارک تا بندر گوادر مستقر کردیم، همه امکانات و تجهیزات برای مردم منطقه نیز هست و همه خدمات به صورت رایگان در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
بر همین اساس دو هنرستان دریایی در جاسک و کنارک تأسیس شده و افرادی که از این مراکز فارغ‌التحصیل می‌شوند، علاوه بر دیپلم آموزش و پرورش یک مدرک نیز از سازمان بنادر دریافت می‌کنند. همچنین تلاش داریم که مردم بومی، محور فعالیت‌های ما باشند و در تأمین امنیت و توسعه نقش آفرینی کنند. البته تلاش داریم که سایر دستگاه‌ها، نهادها و بخش خصوصی را نیز برای حضور در این منطقه ترغیب کنیم تا با همکاری مراکز علمی و دانشگاهی، شرایط توسعه و پیشرفت با سرعت بیشتری تحقق پیدا کند.
البته هنوز اهمیت این منطقه برای همه جا نیفتاده است. هنوز مردم ما چندان با حوزه دریا آشنا نیستند و از منافع و پیشرفت‌هایی که دریا می‌تواند برای آن‌ها به ارمغان بیاورد غافل هستند، مانند بحث گردشگری، ماهی‌گیری و دریانوردی که می‌تواند منافع بسیاری برای کشور و منطقه به همراه داشته باشد.
از هر جهتی که به سرزمین ایران نگاه کنیم یک شاهراه بی‌نظیر است و همه امکانات خدادادی در این سرزمین وجود دارد. یک مسیر حرکتی توسعه بسیار زیادی را با خود به همراه دارد. توسعه نیز با اسکان مردم در منطقه ایجاد می‌شود. کشاورزی، صنعت، جاده، ریل، هواپیما و همه امکانات با وجود مردم ایجاد می‌شود. توسعه بخشی از تمدن نوین است و تکلیفی است که به عهده همه نهادها قرار دارد. همه دستگاه‌ها باید پای کار بیایند تا با همکاری و همراهی توسعه مد نظر ایجاد شود.
دلیل و ضرورت تشکیل فرماندهی اقیانوسی چیست؟ و چه برنامه‌ای برای تجهیز این فرماندهی‌ها دارید؟
وقتی می‌خواهیم در قواره مردم ایران صحبت کنیم باید بسیار احتیاط کنیم. بنابراین وقتی صحبت از ولی امر مسلمین به میان می‌آید تکلیف بسیار سنگینی بر عهده ماست. اگر از ابعاد دیگر نگاه کنیم در سراسر جهان علیرغم تبلیغات منفی که وجود دارد احترام زیادی برای مردم ایران قائل هستند.
ما به تناسب وظیفه‌ای که بر عهده داریم به نقاط بسیاری از کره زمین سفر کردیم. طی یک مأموریتی که به یکی از کشورها داشتیم، تیم‌های مخصوصی را برای تأمین امنیت ما مأمور کرده بودند. برای صرف صبحانه به یک رستوران رفته بودیم که دو توریست آمریکایی هم آنجا حضور داشتند. وقتی صاحب رستوران ما و تیم حفاظتی و تشکیلات مخصوص را دید و متوجه شد که ما ایرانی هستیم، احترام زیادی برای ما قائل شد، لیست ویژه‌ای از پذیرایی را برای ما آورد و عذر توریست‌های آمریکایی را خواست و به آن‌ها گفت که این افراد مهمانان ویژه ما هستند و به شما سرویس نمی‌دهم که من بسیار تعجب کردم. در سراسر جهان احترام و محبت خاصی برای ایرانیان قائل هستند که نشان دهنده جایگاه و مقام ایرانیان است.
بایست به آن نیروی دریایی که مدنظر رهبر انقلاب است برسیم
ما بایست به آن نیروی دریایی که مدنظر آقاست برسیم تا در شأن مردم ایران باشد. امروز توانمندی حضور در عرصه اقیانوس‌ها وجود دارد، جوانان و صنعت ما پای کار آمده است و سکو را هم در اختیار داریم.
تأمین تجهیزات در این عرصه یک وظیفه سنگین است که در دستور کار قرار دارد. امروز با تجهیزات و نیروی انسانی موجود سازماندهی کردیم و به دنبال این هستیم که به زودی پرچم ایران را در نقاط دیگر به صورت افراشته و استوار ببینیم.
نیروی دریایی ارتش در ماه‌های اخیر اقدام به ایجاد مرکز بین المللی امنیت دریایی در کنارک کرده است این مرکز چه وظایفی برعهده دارد؟
مرکز بین المللی امنیت دریایی واقع در کنارک و سواحل جنوب شرق کشور توانسته ارتباط خود را با سایر مراکز امنیت در منطقه برقرار کند و با همکاری ارگان‌های دریایی داخلی و کشورهای منطقه یک تسلط اطلاعاتی کامل و کافی را در منطقه در حوزه امنیت و ایمنی دریانوردان دارد.
هرگونه رخداد در سطح دریا از ساده‌ترین آن‌ها که تردد در سطح دریا است، در این مرکز رصد و درباره آن تبادل اطلاعات صورت می‌گیرد. اگر شناوری در حالت اضطرار قرار بگیرد آن‌گاه اطلاعاتش به سرعت در این مرکز مورد پایش و پالایش قرار گرفته و به سرعت به آن امدادرسانی می‌شود.
در حوزه تجهیزات سطحی و زیر سطحی قرار بود که امسال یک سری رونمایی داشته باشید، برنامه شما در این رابطه چیست؟
برنامه‌ها برای رونمایی همچنان پابرجاست. اما با توجه به شرایط موجود فعلاً دست نگه داشتیم. قطعاً در آینده نزدیک رونمایی‌ها صورت خواهد گرفت. ما از این دستاوردها داریم استفاده می‌کنیم و برای الحاق و رونمایی از تجهیزات و دستاوردها برنامه خواهیم داشت و از دستور کار خارج نشده است.
در حوزه سطحی تلاش می‌کنیم که ظرفیت تناژ خود را بالا ببریم. با توجه به اینکه سکویی که در اختیار می‌گیریم چه سطحی و چه زیر سطحی باشد، امکان اینکه انواع تجهیزات نظامی را با توجه به اولویت نظامی بر روی آن قرار دهیم، حتماً وجود دارد.
در حوزه سطحی به سمت تناژ سنگین حرکت خواهیم کرد که استارت اولیه آن خورده است. بحث دوم حوزه تحقیقات است، در این بخش یک نوآوری وجود دارد که توسط جوانان شکل گرفته و فازها را پشت سر گذاشته، طراحی آن انجام شده و امیدواریم در پایان سال و یا در سال آینده اجرایی شود. بایست ساخت بدنه شروع و سپس تجهیزات متناسب با آن آماده شود. منظور از تجهیزات مشخصاً بحث تحرک است که امروز توانمندی بسیار خوبی در کشور وجود دارد.
حوزه زیر سطحی نیز جز اولویت‌های ما است. در این حوزه پروژه رو به جلو پیش می‌رود و امیدواریم به زودی به نتیجه برسیم. در حوزه زیر سطحی با توجه به اینکه حساسیت بالاست و یک طراحی داخلی در ابعاد بزرگ است، قطعاً باید با احتیاط بیشتر پیش رفت تا وقتی در صحنه عملیاتی قرار گرفت، نگرانی وجود نداشته باشد و به راحتی در عرصه دریاها فعالیت کند.
قرار بود یک سری بالگرد جدید دریایی تولید شود، این کار به کجا رسید؟
بالگردها تولید و استفاده شده است و در فرصت مناسب رونمایی خواهد شد.
برخی معتقدند که نگاه امنیتی باعث عقب ماندگی سواحل مکران شده است، نظر شما در این خصوص چیست؟
گاهی اوقات برای اینکه کاری را انجام ندهیم، هزاران دلیل می‌آوریم اما وقتی بخواهیم انجام بدهیم، یک دلیل هم کافی ست. واقعیت این است که همت و اراده وجود نداشته است و باید این موضوع را بپذیریم. بحث امنیت را چه کسی غیر از مردم ایجاد می‌کند. امروز اگر امنیت در کشور ما برقرار است به دلیل اراده مردم است و نیروی مسلح خارج از مردم نیست.
امروز سواحل مکران بالاترین امنیت را دارد چون بکر است و هنوز توسعه در آن اتفاق نیفتاده است. هنوز پول وارد نشده که بخواهد معادلات اجتماعی را تحت تأثیر قرار دهد. مردم هم بسیار آرام، با محبت و قانع هستند، این نکته بسیار ظریف و مهمی است. مردم اینجا یک سری انتظارات حداقلی دارند. هر چه که دارند با شما تقسیم می‌کنند، اگر حتی یک قرص نان باشد، همان را حاضرند با شما نصف کنند و این انتظار را از شما نیز دارند.
از بعد امنیتی امن تر از این منطقه وجود ندارد. دشمن نمی‌خواهد اینجا توسعه پیدا کند، دشمن به خاطر عنادی که با مردم ما دارد نمی‌خواهد به هیچ وجه این ظرفیت ایجاد شود تا مردم آسایش و آرامش نداشته باشند. لذا مثل همیشه با خواست و اراده مردم باز هم دشمن زمین خواهد خورد و سر تعظیم فرود خواهد آورد و آن روز خیلی دور نیست.