گوترش خواستار بازگشت همه طرف‌ها به برجام است

فرحان حق معاون سخنگوی سازمان ملل روز چهارشنبه به وقت محلی گفت: دبیرکل سازمان ملل همچنان معتقد است که برجام یک دستاورد بسیار مهم دیپلماتیک در سال های اخیر است و او می‌خواهد همه طرف ها به پایبندی کامل به این توافق بازگردند.

وی تصریح کرد که برجام یک دستاورد بسیار مهم برای منع اشاعه هسته ای به صورت مسالمت آمیز و از طریق مذاکره در یک منطقه بسیار متشنج جهان است.

این سخنگوی سازمان ملل موضوع برجام را از حوادث و ناآرامی های داخلی ایران جدا دانست و گفت که این نهاد بین المللی از همه کشورها می خواهد به حق تجمعات مسالمت آمیز و حقوق بشر احترام بگذارند.

به گزارش ایرنا، آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل  ۱۹ دسامبر (۲۸ آذرماه) در جمع خبرنگاران گفت: همیشه معتقد بودم که برجام یک دستاورد مهم دیپلماتیک است و زمانی که این توافق زیرسوال رفت بسیار از آن ناراحت شدم .

دبیر کل سازمان ملل تصریح کرد: خطر جدی از دست دادن برجام وجود دارد. از دست رفتن این توافق، عامل بسیار منفی برای صلح و ثبات در منطقه و فراتر از آن خواهد بود.  ما در حوزه خود همه تلاش ها را انجام خواهیم داد تا برجام از دست نرود.

ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.

اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.

ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت گرفت.

دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد اما تاکنون دربرابر هرگونه اقدام معتبر برای جبران رفتار نادرست گذشته کوتاهی کرده است.

جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد که اگر طرف آمریکایی واقع‌بینانه عمل کند، امکان دستیابی به توافق در وین وجود دارد. توافق مد نظر ایران، سندی است که تحریم‌ها به صورت حداکثری رفع و منطقه‌ هم از اجرای آن بهره‌مند شود.

دولت دموکرات بایدن سیاست های فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ را در پیش گرفته و به بهانه حقوق بشری در حمایت از ناآرامی ها در ایران تاکنون تحریم هایی را همگام با متحدان غربی خود اعمال کرده و اگرچه نقش خود را در حوادث اخیر ایران منکر شده و مدعی است در پی تغییر رژیم نیست، اما از آغاز ناآرامی ها در ایران از هیچ اقدامی فروگذار نکرده و به صراحت اعلام کرده است که به جای تمرکز بر مذاکره و رویکرد دیپلماسی که همواره شعار آن را سرداده ، بر ناآرامی های ایران متمرکز است./ ایرنا