چینی ها چاقوی زنجان را غلاف کردند

مهر: صنعت چاقوسازی زنجان امروز در حالی آخرین پتکهای صنعتکاران را بر روی تیغه های خود تحمل می کند که ورود چاقوی چینی به بازار و نبود تقاضا برای خرید چاقوی مرغوب زنجانی تیشه به ریشه این هنر و صنعت اصیل زده و هنرمند چاقوساز را خانه نشین کرده است. بی شک زنجان را با چاقوی اصیل و مرغوبش می شناسند و همه افرادی که به زنجان سفر می کنند حتما سری به بازارهای چاقوی اصیل زنجان سری می زنند. امروز هنرمندان چاقوساز زنجانی در گرمای سخت تابستان در کنار کوره آتش، از صنعتی که روزگاری نه چندان دور به آن افتخار می کرد، می نالد و افسوس زمانی را می خورد که هنرش و صنعتش خریداران و قدرشناسان فراوان داشت. حمید اسدی چاقوساز زنجانی که از 9 سالگی به شغل چاقوسازی مشغول است امروز در حالی فرزند خود را از ورود به این عرصه منع می کند که خودش پینه هایی از زخمهای ناشی از پتکهایی آهنی بر دستانش دارد. اسدی با بیان اینکه در روزگار نه چندان دور که هنوز پای چینی ها به صنعت چاقوسازی زنجان باز نشده بود، بازار چاقوی زنجانی بسیار داغ بود، می گوید: متاسفانه با ورود چاقوی چینی صنعت چاقوی زنجان روبه افول رفت و این هنر اصیل در غبار فراموشی و بی توجهی گم شد. وی تقاضا برای چاقوی زنجانی را بسیار ناچیز دانست و در عین حال تاکید کرد: کسی که هنر را درک می کند و به دنبال جنس اصل و ناب است هیچ وقت به دنبال خرید چاقوی چینی نمی رود. این استادکار رشته چاقوسازی با اذعان به اینکه روزانه تنها چند دسته چاقو تولید می کند، افزود: چاقویی که ما درست می کنیم تنها برای نمونه یکی از چاقوهای جیبی به قیمت هزار و 800 تومان از ما خریداری می شود ولی همین چاقو توسط مغازه دار به قیمت چهار تا شش هزار تومان فروخته می شود. اسدی که 26 سال است گرمای تیغه های سرخ گداخته چاقو را حس می کند، با ناامیدی از آینده ای سخن می گوید که از آن وحشت دارد؛ از روزی که پیرشده و تنها و تنها عشق به هنر چاقوسازی را با خود از جوانیش برای دوارن پیری و کهنسالی به یادگار برده است و نه چیز دیگری را. وی از بد قولی مسئولان در خصوص بیمه چاقوسازان و جلوگیری از ورود چاقوی خارجی می گوید و می افزاید: به رغم قول مسئولان برای جلوگیری از ورود چاقوی خارجی، در مقابل هر پنج چاقوی زنجانی بیش از 100 چاقوی خارجی وجود دارد. به گفته اسدی، در گذشته بیش از هزار استادکار چاقوساز وجود داشت ولی در حال حاضر تنها کمتر از 100 استادکار و فعال چاقوساز زنجانی وجود دارد و استادکاران با ناامیدی از این رشته به طرف فعالیت در عرصه های دیگر همانند بنایی، مسافرکشی و کارگری در کارهای ساختمانی رفته اند. سید اسحاق موسوی که از چاقوفروشان زنجانی است همچنین از تولید چاقوی زنجانی در یک کارخانه در کشور چین خبرداده و می گوید: عامل اصلی و مقصر اصلی در زمینه افول و اضمحلال صنعت چاقوسازی زنجان، دولت است. وی با بیان اینکه دولت باید جلوی واردات بی رویه چاقوی چینی را بگیرید، تأکید کرد: واردات بی رویه چاقوی چینی موجب از بین رفتن صنعت چاقوی اصیل و مرغوب شده است. هنرمند زنجانی امروز درگیر مشکلات فراوانی است، مشکلاتی که کمر صنعت چاقوسازی زنجان را آنچنان خم کرده که دیگر نمی تواند به این راحتی ها کمر راست کند و در این میان مسئولان تنها نظاره گر اضمحلال و شکست چاقوی زنجانی هستند. بی شک نبود حمایت از هر قشر و هر هنری موجب افت و عدم توسعه آن هنر و صنعت شده و روند منسوخ شدن آن هنر و صنعت را فراهم می آورد روندی که امروز صنعت ریشه دار چاقوسازی در استان زنجان را در این مسیر قرار داده و موجب شده هنرمندان این صنعت با ارزش در میان سکوت و بی تفاوتی مسئولان مرتبط با این صنایع دستی آرام آرام در مسیر نابودی گام بردارد. مدیرکل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان گفت: تولید چاقوی بی کیفیت توسط برخی سودجویان، لطمه بزرگی به این صنعت وارد کرده است. امیر الهی با تاکید بر اینکه باید بحث مهر اصالت را با همکاری اساتید چاقوسازی پیگیری کنیم تا ورود اجناس نامرغوب به بازار، متوقف شود، افزود: صنعتگران این حوزه، هنرمندانی هستند که بی ادعا، تیغه فولادی را تبدیل به شی زیبایی می کنند که امروز در جوامع بشری، کاربرد فراوانی دارد و به نوعی بخش مهمی از لوازم و ابزار زندگی ما را شامل می شود. وی ادامه داد: امروز با ورود چاقوهای چینی بی کیفیت، این صنعت مهم استان که در کل کشور از آن به عنوان سوغات زنجان یاد می کنند تحت تاثیر قرار گرفته و ضعیف شده است. الهی با اشاره به کیفیت نامرغوب بسته بندی چاقوهای زنجان و شکیل نبودن آنها و ناهمخوانی با معیارهای روز افزود: چاقوی زنجان به رغم کیفیت تولید مطلوب، به صورت شکیل و بر طبق مد روز ساخته نمی شود و همین امر در بحث بازاریابی، مشکل آفرین می شود که برای رفع این معضل، باید چاره ای اندیشیده شود. مدیرکل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان از جدیت سازمان در راستای حمایت و رفع مشکلات چاقوسازان زنجانی خبر داد و گفت: چاقو سازان استان می توانند با تعامل و همکاری با سازمان، مشکلات خود را به این حوزه اعلام کند تا راهکارهای مناسب جهت رفع موانع اتخاذ شود. رئیس اتحادیه چاقوسازان استان زنجان از فعالیت تنها 130 نفر در رشته چاقوسازی خبر داد و گفت: این تعداد چاقوساز در گذشته بیش از هزار نفر بودند که متأسفانه وضعیت موجود حاکم بر بازار عرضه و تقاضای چاقو، باعث فرار چاقوسازان از این هنر صنعت شده است. رضا رابط با اشاره به اینکه بیشتر فعالان و صنعتگران چاقوسازی استان زنجان امروز به دلیل عدم وجود بازار مناسب و عدم حمایت موثر از سوی نهادهای متولی، دیگر توان فعالیت در این صنعت را ندارند، افزود: بی شک آنچه که امروز صنعت چاقوسازی استان زنجان با آن دست و پنجه نرم می کند محصول سالهای گذشته است اما هم اکنون نیز بی تفاوتی مسئولان و عدم توجه آنان به این بخش صنعت چاقوسازی و چاقوسازان استان را با مشکل مواجه کرده است. رابط در ادامه با بیان اینکه چاقوسازان تاکنون موفق به دریافت سهام عدالت نشده اند، افزود: چاقوسازان واجد شرایط دریافت سهام عدالت هستند ولی تاکنون در این زمینه هیچ یک از نهادهای مرتبط کاری را انجام نداده اند. رابط در ادامه با انتقاد شدید از عملکرد صنایع دستی در عدم جلوگیری از عرضه چاقوهای چینی و خارجی در استان افزود: در حال حاضر چاقوهای خارجی و به خصوص چینی با کیفیت نامناسب وارد بازار استان زنجان شده و به گونه ای بازار چاقوی زنجان به عنوان مبدا صادرات چاقوی چینی به سایر نقاط کشور شده است. به هر حال امروز صنعت چاقوسازی زنجان با پیشینه چندین صد ساله در معرض نابودی قرار گرفته و بهتر است مسئولان تا زمان باقیمانده نگذارند از آتش کوره های چاقوسازی و پتکهای هنرمندان چاقوساز زنجانی تنها خاطره ای باقی بماند. چاقوسازان زنجانی در آستانه سفر دور سوم ریاست جمهوری به استان زنجان از شخص رئیس جمهور می خواهند با تصویب عدم ارائه مجوز ورود چاقوی چینی به کشور، صنعت چاقوسازی زنجان را که پیشینه چندین صدساله دارد از نابودی نجات دهند.