کرونا بازگشت؛ ما چه باید کنیم؟
نظام سلامت چه چالشهایی درباره بازگشت کرونا دارد؟
خبر امروز سخنگوی وزارت بهداشت و درمان درباره مشاهده اولین مبتلایان به زیرسویه اومیکرون در ایران خبری بود که دیر یا زود در انتظار شنیدن آن بودیم. از ورود این زیرسویه به ایران هم گریزی نبود اما سوال مهم در این رابطه این است که با توجه به تجربیات سه سال فراگیری کرونا در ایران حالا باید چه کنیم؟ سوالی که اسخ به آن به آشکار شدن برخی از مشکلات نظام سلامت در ایران میانجامد. هر چند با فروکش کردن تب فراگیری ابتدایی و انجام واکسیناسیون قابل توجه نگرانیها به اندازه سه سال پیش نیست اما وضعیت نظام سلامت و مراکز درمانی هم آن چیزی نیست که در گذشته بود. همچنان سوال پابرجاست؛ اینکه در بازگشت کرونا به کشور حالا ما چقدر آمادگی رویارویی با آن را داریم تا روزهای سیاه گذشته بازنگردد؟
ما آدمهای سه سال قبل نیستیم!
پدران پاک آیین گفته است با توجه به سرعت انتقال بالای این زیر سویهها در روزهای آینده شاهد افزایش آمار ابتلا به این زیر سویه های جدید خواهیم بود. از سوی دیگر مینو محرز متخصص بیماریهای عفونی به فردا میگوید به لحاظ ذخیره واکسن ایران مشکلی ندارد و به شهروندان توصیه کرده همچنان همان روال سابق است و باید پروتکلهای بهداشتی را رعایت کنیم. آنچه واضح است اینکه شهروندان همانهایی نیستند که سه سال پیش با آغاز فراگیری کرونا بودند. وضعیت کنونی تفاوتهای بسیاری با زمستان 98 دارد و این نکته بیشتر از هر کس متوجه وزارت بهداشت و درمان است.
کرونا بازگشته و پرستاران خانهنشیناند
طغیان جدید کرونا شباهتهای بسیاری با روزهای آغاز فراگیری این بیماری دارد. حالا چند ماهی است که کشور چین علیرغم قرنطینههای سختگیرانه دوباره با موج بالای مبتلایان رو به رو شده است. این زیرسویه حالا به ایران رسیده و سه مبتلای جدید در ایران با این زیرسویه شناسایی شده است. در این میان نکته مهم وضعیت نظام درمان ایران است، رویهای که با بیکاری پرستاران کرونایی همراه بود حالا یک چالش اساسی و مهم را پیش روی این نظام گذاشته است. با شیوع بیماری کرونا در دنیا و ایران، کادر بهداشت و درمان در صف اول مقابله با این ویروس خطرناک قرار داشتند. به طوری که وقتی خانوادهها از ترس ویروس، جرأت نزدیک شدن به بیمار خود را نداشتند، این مدافعان سلامت بودند که دل به دریا زده و سلامت خود را فدای مراقبت از بیماران میکردند.
بر اساس آمارهای رسمی، از ابتدای دوران کرونا در کشور، بیش از ۳۰۰ نفر از نیروهای بهداشتی و درمانی، جان خود را از دست داده اند و هزاران نفر نیز، به خاطر آسیبها و عارضههای بیماری، مجبور به ترک کار شده اند.
اما، نکته تلخ پاندمی کرونا، اخراجهایی بوده که اتفاق افتاده است. بعد از فروکش کردن توفان کرونا در کشور، متأسفانه برخی از بیمارستانها نسبت به اخراج پرستاران طرحی و قراردادی اقدام کرده اند. به طوری که تا کنون نزدیک به ۲۰ هزار پرستار خانه نشین شده اند و پیش بینی میشود این تعداد به ۵۰ هزار نفر برسد.
کمبود پرستار؛ افزایش ابتلا
مینو محرز به فردا گفته بود باید پس از تعطیلات کریسمی منتشر ورود زیرسویه جدید باشیم هر چند دکتر مسعود یونسیان عضو کمیته علمی کشوری کرونا نگاه خوشبینانهتری دارد و به فردا میگوید « اُمیکرون و زیرگونه های این سویه، بیماری با شدت کمتری ایجاد می کنند البته بخش قابل توجهی از جامعه به دلیل واکسیناسیون و یا ابتلا به بیماری، مصونیت نسبی دارند.» اما آنچه از زبان محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستاری به گوش میرسد کمی هشدارآمیز است. او به فردا میگوید «نگرانی درباره خانهنشینی پرستاران کرونایی از جایی مهم است که متأسفانه بیمارستانهای دولتی از کمبود شدید نیروی پرستاری رنج میبرند. در همین حال، شاهد اخراج نزدیک به ۱۷ تا ۲۰ هزار پرستار طرحی و قراردادی از بیمارستانهای دولتی بوده ایم و این موضوع میتواند زنگ خطر برای نظام سلامت کشور در مواجهه با موج جدید کرونا باشد. زیرا، در شرایط عادی هم ما با کمبود ۱۰۰ هزار پرستار مواجه هستیم و حالا در شرایط سخت کرونایی، این وضعیت قطعاً تشدید خواهد شد.»
بیاعتنایی به پرستاران بیانصافی است
سیف الله مرادی مدیرکل منابع انسانی معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت هم با انتقاد از بی اعتنایی سازمان امور استخدامی و سازمان برنامه و بودجه به کمبود نیروی انسانی در بخش بالینی میگوید: این پرستاران در زمانی که وزارت بهداشت به شدت با کمبود نیرو مواجه بود، پای کار آمدند و انصاف نیست حالا نسبت به وضعیت آنها بی اعتنا باشیم.
به نظر میرسد تا دیر نشده باید از پرستاران خانه نشین بخواهیم سر کار خود برگردند، تا کمبود نیرو در شرایط بحران، مشکل ساز نشود. زیرا، همین ۲۰ هزار نفر پرستار اخراجی هم میتوانند به رفع کمبود نیرو در بیمارستانها کمک کنند.