علت اجباری بودن سربازی در ایران
نیروهای مسلح هر کشوری وظیفه دفاع از آن کشور را در برابر تجاوز بیگانگان دارند از این رو در اکثر کشور های دنیا ارتش یا نیروهای مسلح آن کشور نقش تعین کننده ای در دفاع از آن کشور را ایفا میکنند.نیروهای مسلح اغلب بصورت پرسنل دائمی میباشند اما در بعضی از کشور ها همچون ایران پشتوانه ای برای حفظ نیرو برنامه ریزی شده است.
این پشتوانه از جوانان کشور هستند که بصورت دوره ای در نیروهای مسلح حاضر میشوند تا قدرت نظامی از نظر نیروی انسانی حفظ شود.سربازی در ایران و بسیاری دیگر از کشور ها بصورت اجباری میباشد و افرادی که در این دوره اجباری شرکت نکنند از برخی خدمات محروم خواهند شد.
مدت دوره سربازی و شرایط آن برای هر کشوری متفاوت است و با توجه به شرایط جغرافیایی و شرایط سیاسی آن کشور متغیر است.در ایران سربازی اجباری از زمان رضا شاه پهلوی مطرح شد و در این مدت دوره سربازی از 18 ماه تا 24 ماه بر اساس شرایط همان زمان متغیر بوده است.
بررسی علت اجباری بودن سربازی در ایران
اجباری بودن سربازی در ایران را از زمان پهلوی تا کنون میشود بر چند اصل در نظر گرفت
-شرایط خوب جغرافیایی و مد نظر بودن کشورهای استعمارگر
-حضور در خاورمیانه که در اکثر زمان های تاریخ درگیر جنگ بوده است
-حضور جمعیت جوان در کشور که مهم ترین عامل حفظ و پیشرفت است
-وجود ایران در نقطه ای که پلی اقتصادی میان قاره های مختلف میباشد
-وجود ثروت های معدنی و طبیعی و انرژی در ایران که قطعا مورد توجه بیگانگان است
-رقابت منطقه ای با کشور های همسایه
-حضور پایگاه های نظامی متعدد دشمنان در دور تا دور ایران
با مواردی که گفته شد طبیعی است سربازی نه تنها در ایران بلکه در خیلی دیگر از نقاط دنیا حتی در کشوری مانند سوییس اجباری باشد تا کشور همواره آماده دفاع همه جانبه از خود باشد.جالب است بدانید در بعضی از کشور ها دختر ها هم باید دوره اجباری سربازی را بگذرانند.
آیا احتمال اختیاری شدن سربازی در ایران وجود دارد؟
با گذشت چهل و چند سال از پیروزی انقلاب اسلامی سربازی در دو مقطع به فروش رسید و بسیاری از غایبین توانستند دوره سربازی را با توجه به قیمت و شرایطی که در آن زمان مطرح شد بخرند و تحت عنوان معافیت موارد خاص از خدمات کارت معافیت استفاده کنند.
اما هیچ زمانی بحث و ایده ای بطور جدی درباره اختیاری شدن سربازی در نهاد های تصمیم گیرنده مطرح نشد.پیش بینی هم نمی شود با توجه به شرایط دنیا و جنگ های پی در پی که رخ میدهد سربازی در ایران اختیاری شود یا به قول بعضی از دوستان سربازی حرفه ای شود.
با توجه به افزایش حقوق چند برابری سربازان در دو سال اخیر و بخشش اضافه خدمت غایبین و ایجاد شرایط مناسب برای متاهلین و مهم تر از همه ارسال ابلاغیه برای غایبینی که تا امروز خود را به سازمان نظام وظیفه معرفی نکردند احتمال اختیاری شدن سربازی احتمالی محال است!
حالا که سربازی در ایران اجباریست چه کار میتوانیم کنیم؟
اگر این موضوع را درک کردید و به خودتان قبولاندید که سربازی اجباری را بپذیرید و این دوره را بگذرانید میشود اقداماتی کرد تا سربازی راحت تر شود یا با گرفتن کسری آن را کوتاه کرد حتی با دانستن یک سری قوانین میتوان معافیت سربازی گرفت و معاف شد!
-معافیت کفالت
خیلی از مشمولین هستند که میتوانند با این قانون از خدمت سربازی معاف شوند و خودشان خبر ندارند.خیلی ها هم که با تحقیق و جست و جو شرایط معافیت کفالت را میدانستند از خدمت سربازی معاف شدند.
در معافیت کفالت میشود با گرفتن کفالت مادر ، پدر ،خواهر ،برادر ،پدربزرگ یا مادر بزرگ از سربازی معاف شد.البته تمامی موارد گفته شده دارای بند و تبصره های مختلفی است که باید با تمام جزئیات در رابطه با مشمول بررسی شود.
-معافیت پزشکی
مشمولینی که بیماری های خاص یا لاعلاج یا سخت علاج دارند هم میتوانند از خدمت سربازی معاف شوند حتی بیماری یا اختلالاتی وجود دارد که از نظر خیلی ها اختلال محسوب نمیشود اما در آیین نامه های معافیت پزشکی تدوین شده است تا مشمولین مبتلا آن وارد دوره سربازی نشوند.
-معافیت های پزشکی در 17 بخش که هر کدام از بخش ها هم دارای حداقل 10 بند است تدوین شده پس مشمول با 170 احتمال میتواند از معافیت های پزشکی استفاده کند.البته در معافیت های پزشکی مدرک تحصیلی بسیار تعین کننده خواهد بود.
-معافیت تحصیلی
یکی از راهکار ها برای اینکه کمی دیرتر به سربازی بروید و در این مدت به تحصیل بپردازید دریافت معافیت تحصیلی است. شما میتوانید برای مقطع کارشناسی 5 سال کارشناسی ارشد 3 سال و برای مقطع دکتری 3 هم سال معافیت تحصیلی سربازی دریافت کنید.
-معافیت موارد خاص
این مورد هم برای خانواده های دارای شرایط خاص است مانند خانواده های تحت پوشش دارای 3 فرزند دختر یا مشمولینی که با زن معلول ازدواج میکنند.همچنین معافیت های مدد جویان بهزیستی و کمیته هم در این بند قرار داده شده که دانستن آن ها خالی از لطف نیست.
در رابطه با معافیت ها باید بدانید طی چند سال گذشته بعضی از قوانین بطور کلی از بند معافیت حذف شده یا بند های جدیدی با آیین نامه اضافه شده پس برای بررسی قوانین باید به روز ترین آیین نامه سازمان نظام وظیفه برای معافیت بررسی شود.
-امریه
اگر شخصی به محیط نظامی علاقه نداشته باشد میتواند از شرایط امریه استفاده کند و با توجه به توانایی ها و نوع مدرک تحصیلی در یکی از ارگان های دولتی بعنوان سرباز امریه مشغول بکار شود. مدت سربازی در حالت امریه تفاوتی با حالات دیگر ندارد و مشمول باید تابع قوانین آن ارگان باشد.
در امریه سربازی به مشمول کسری خدمت تعلق نمیگیرد و با توجه به اینکه شرایط برای مشمول در این حالت سهل شده است باید قید بعضی از شرایط حتی در صورت وجود بزند مانند کسری ایثارگری یا کسری پروژه!
خوشبختانه در سال های اخیر قوانین امریه برای شرکت های دانش بنیان تدوین گردید تا مشمولین دارای تخصص و نخبه که امکان حضور در محیط نظامی یا دولتی را ندارند بتوانند در شرکت های دانش بنیان مشغول بکار بمانند و دوره 24 ماهه ای از کار در شرکت مورد تایید جز خدمت سربازی بحساب بیاید البته هم مشمول و هم شرکت باید دارای شرایط جذب سرباز امریه باشند.
برای امریه شدن در ارگان های دولتی یا شرکت های دانش بنیان حتما به اطلاعیه هایی که از سوی وزارت خانه ها منتشر میشود توجه کنید و برای امریه شدن در شرکت های دانش بنیان به سرعت فکر استخدام در یکی از این شرکت ها باشید.
-کسری خدمت
اگر به هیچ حالتی معاف نشدید یا نتوانستید امریه بگیرید حداقل از کسری خدمت استفاده کنید تا طول دوره سربازی شما کمتر شود و این دوره را زودتر به پایان برسانید.انواع کسری خدمت در حال حاضر به این ترتیب میباشد.
-کسری خدمت ایثارگران که برای افرادی است که یکی از اعضای درجه 1 خانواده آن ها ایثارگر یا جانباز یا آزاده یا شهید باشد در این حالت با توجه به قوانین حتی میشود شامل معافیت های ایثارگری هم شد.
-کسری خدمت پروژه که مخصوصا مشمولین دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد یا بالاتر است و مشمول میتواند با انجام پروژه برای یکی از ارگان های نظامی با توجه به میزان بهره وری پروژه کسری خدمت بگیرد و مابقی خدمت را در همان ارگان بگذراند.برای دریافت کسری خدمت پروژه حداکثر میتوان 2 پروژه انجام داد.
-پروژه جایگزین خدمت نوعی دیگر از کسری پروژه است که مخصوص مشمولین مورد تایید بنیاد ملی نخبگان میباشد.در این حالت میشود با انجام پروژه طی مدت 14 ماه سربازی را به پایان رساند البته ممکن است مدت انجام پروژه بیشتر شود که در هرصورت مشمول ملزم به اتمام پروژه است.
-کسری خدمت متاهلین هم از جدید ترین شرایط ایجاد شده برای متاهلین است که این دسته از مشمولان میتوانند برای کاهش دوره سربازی از آن استفاده کنند.حتی داشتن فرزند هم کسری دارد و چه بسا افرادی در این کشور باشند که با داشتن زن و فرزند با توجه به تعداد فرزندان از خدمت سربازی معاف شوند.
-کسری مناطق عملیاتی و درگیر و بد آب و هوا هم آخرین مورد کسری خدمت است که با توجه به یگان خدمتی در نظر گرفته شده است و در بیشترین حالت سربزان تا 7 ماه میتوانند کسری بگیرند و خدمت 24 ماهه را تنها در 17 ماه سپری کنند.