تصمیم وزارت ارتباطات برای توسعه پیام رسان های داخلی/ اینستاگرام رفع فیلتر شد؟

 پس از گذشت حدود ۱۰۰ روز از آغاز اعتراضات در ایران و قطعی سراسری اینترنت، برخی کاربران از دسترسی به پلتفرم اینستاگرام بدون اتصال به فیلترشکن در داخل کشور خبر داده‌اند. این کاربران که از عصر روز جمعه، دوم دی ۱۴۰۱، بدون محدودیت به این شبکه اجتماعی محبوب دسترسی پیدا کرده‌اند، با ورود به روز شنبه، سوم دی، هم درگیر فیلترینگ نشده‌اند.

البته گویا این رفع محدودیت سراسری نیست و همچنان کاربران زیادی در پهنه جغرافیایی ایران برای ورود به اینستا باید به فیلترشکن متصل باشند.

از سوی دیگر، این رفع محدودیت پراکنده است و مشمول گروه خاصی نمی‌شود. چنانکه  مشترکان اینترنت هر سه اپراتور اصلی و همچنین شبکه خانگی از اتصال به اینستاگرام بدون فیلتر اطلاع داده‌اند. حتی جغرافیایی این کاربران پراکنده است و نقطه اشتراک خاصی در آن پیدا نیست.

شرط رفع فیلتر اینستاگرام

در این بین برخی اظهارات نیز بوی رفع فیلترینگ اینستا و واتس‌اپ را به مشام می‌رسانند. رضا تقی‌پور، نماینده مجلس در شورای عالی فضای مجازی، روز جمعه با حضور در برنامه صبح‌گاهی شبکه دو صداوسیما از احتمال رفع فیلتر اینستاگرام و واتس‌اپ در صورت تصمیم شورای امنیت کشور، سخن به میان آورد.

همچنین جمعه شب عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات، در گفتگوی زنده با شبکه خبر اعلام کرد که این وزارتخانه با جدیت راه‌اندازی و توسعه پیام‌رسان‌های داخلی را دنبال می‌کند.

رفع فیلتر اینستاگرام تکذیب نشد

وزیر ارتباطات در پاسخ به این پرسش که آیا این اتفاق به معنای تداوم محدودیت شبکه‌های اجتماعی خارجی است؟ توضیح داد: اگر هم قرار بر این باشد محدودیت‌ها برداشته شود، پیام‌رسان‌های داخلی به شکلی طراحی و عرضه می‌شوند که ترجیح مردم استفاده از شبکه‌های اجتماعی داخلی باشد.

زارع‌پور گرچه با این اظهارات رفع فیلترینگ اینستاگرام و واتس‌اپ را تائید نکرد، اما جای امیدواری این است که تکذیبی هم روی آن نگذاشت.

از سوی دیگر، با توجه به تجارب گذشته دولت در راه‌اندازی پیام‌رسان‌های داخلی، مشخص نیست که وزارت ارتباطات چه برنامه‌ای در نظر دارد تا پیام‌رسان‌های جدید دچار سرنوشت برنامه‌هایی نظیر سروش نشوند؟! اپ‌هایی که در نهایت به مزایده گذاشته شدند و مشتری خاصی هم برای آن‌ها پیدا نشد.

در این میان تنها بودجه‌ای میلیاردی صرف رقابت با اپ‌هایی نظیر تلگرام شد که به‌رغم فیلترینگ گسترده هنوز هم جزو محبوب‌ترین اپلیکیشن‌های مورد استفاده ایرانیان جای دارد.

رفع فیلترینگ با چاشنی خوش‌بینی

گرچه از عصر جمعه برخی کاربران در حریم مرزی ایران بدون نیاز به فیلترشکن به اینستاگرام متصل شده‌اند، اما شاید امید به رفع دائمی فیلترینگ این شبکه اجتماعی اندکی با چاشنی خوش‌بینی همراه باشد.

بررسی‌های تجارت‌نیوز از داده‌های خام سازمان امور مالیاتی نشان می‌دهد هر روز قطعی اینترنت در ایران زیانی ۳۰۰۰ میلیارد تومانی را به کسب‌وکارها تحمیل می‌کند. این یعنی زیان ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی بخش اقتصاد در ۱۰۰ روز.

حال سیاست‌گذارانی که چنین زیانی را نادیده می‌گیرند، مشخص نیست که به چه دلیلی باید در برابر رفع فیلترینگ اینستا از خود نرمش نشان دهند؟! آن هم در شرایطی که همچنان اعتراضات در ایران به صدمین روز خود رسیده و وزارت ارتباطات هم به دنبال جایگزین‌سازی پلتفرم‌های داخلی به هر ضرب و زوری است.

بدین ترتیب اتصال به اینستاگرام بدون فیلتر در ساعات گذشته از چند حالت خارج نیست. احتمالا یا شبکه فیلترینگ کشور دچار مشکل فنی شده است و یا آزمایشی روی پلتفرم‌های خارجی و احیاناً واکنش کاربران در حال انجام است.

در این میان برخی هم به رسیدن سیگنال‌های اینترنتی استارلینک اشاره می‌کنند که این امر بعید به نظر می‌رسد. چراکه طبیعتا استفاده از خدمات این اینترنت حتی در صورت رایگان‌بودن به تجهیزات و امکانات اولیه نیاز دارد.

در نهایت اینکه با توجه به دید و رویکرد دولتمردان و سایر مسئولان و نمایندگان بعید به نظر می‌رسد که میزانی از فشار موجود از طریق محدودسازی اینترنت کاسته شود و در سناریویی قوی‌تر احتمالاً باید همچون تلگرام منتظر فیلترینگ دائمی پلتفرم‌هایی نظیر اینستاگرام و واتس‌اپ باشیم.

تجارت نیوز