تورم بالای 80 درصد نتیجه بازی ترکیه در پازل غرب

تورم بالای 80 درصد در ترکیه که بزرگ‌ترین بحران اقتصادی این کشور در دو دهه گذشته، آینده سیاسی اردوغان را کاملا به خطر انداخته است.

خانواده‌ها در اثر این تورم بالا مجبورند لباس‌ها و کفش‌های فرسوده را از انباری‌شان بیرون بیاورند و گوشت را از رژیم‌های غذایی خود حذف کنند؛ در حالی که برخی برای تامین هزینه‌های ناهار مدرسه برای فرزندان خود تلاش می‌کنند. اقتصاددانان می‌گویند که تشدید بدترین بحران تورم کشور در بیش از دو دهه اخیر، به‌دلیل سیاست‌های مالی نامتعارف رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه است که بر کاهش نرخ بهره اصرار داشته است.

روزنامه نیویورک در گزارش خود نوشت: «اسه گوچر» یکی از ساکنان شهر جنوبی آدانا که مدت‌هاست به اردوغان و حزبش رای داده است، می‌گوید: «شرایط زندگی دشوار است، پرداخت اجاره‌بها دشوار است، پرداخت در بازار دشوار شده است- همه‌چیز دشوار است. ایمان من به اردوغان به‌دلیل اقتصاد متزلزل شده است. او (رای) مرا از دست داد». براساس داده‌های منتشر شده توسط موسسه آمار ترکیه تورم در ماه نوامبر سال گذشته 84/4 درصد بود. این بالاترین میزان در 24 سال گذشته است. برخی ناظران اقتصادی می‌گویند که نرخ واقعی برای بسیاری از جمعیت تقریبا 85 میلیونی ترکیه بسیار بالا است.

بحران ترکیه سال‌ها در حال شکل‌گیری است؛ ‌زیرا ناآرامی‌های سیاسی، جذابیت این کشور را برای بسیاری از سرمایه‌گذاران کاهش داده است. ترکیه دارای کسری تجاری قابل توجه و بدهی خارجی قابل توجهی است و دولت از ذخایر ارز خارجی خود استفاده کرده است تا از سقوط این ارز جلوگیری کند.

در طیف وسیعی از مصاحبه‌ها، ترک‌ها عزادار افزایش اقلامی بودند که زمانی خرید آنها عادی بود؛ اما حالا افزایش قیمت‌ها موجب شده است آنها به کالاهای تجملاتی تبدیل شوند؛ به‌گونه‌ای که خرید آنها از عهده برخی از افراد جامعه ترکیه خارج از توان شده است؛ مانند خرید مرغ، گردش‌های آخر هفته با فرزندان و حتی دئودورانت. مهمت کایا، مکانیک خودرو در آدانا می‌گوید: «هر روز، پول در حال آب رفتن است.» او تاکید می‌کند که قیمت روغن موتور از زمان شروع بحران در سال 2018 چهار بار افزایش یافته است. او همچنین می‌گوید که هر چیزی را که برای مغازه‌اش لازم است بخرد، گران‌تر شده است. کایا می‌گوید: «اگر با مقدار پولی که پس‌انداز کرده‌ام قصد خرید به قیمت سال گذشته داشتم، حالا صندوق عقب خودرویم پر شده بود؛ اما حالا فقط با همان مقدار می‌توانم دو کیسه مواد غذایی خرید کنم.»

اکنون تعدادی از نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که ممکن است اردوغان در انتخابات سال آینده شکست بخورد یک نظرسنجی اخیر توسط مهمت علی کولات که هم برای حزب حاکم اردوغان و هم برای اعضای اپوزیسیون مشورت می‌دهد، صورت گرفته است و داده‌های به دست آمده توسط او نشان می‌دهد که 36 درصد از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که به اردوغان رای خواهند داد؛ در حالی که 44 درصد به او رای نخواهند داد و این ارقام صرف‌نظر از رقیب او به دست آمده است. 14 درصد گفتند که براساس اینکه رقیب او کیست تصمیم خواهند گرفت و 6 درصد نیز بلاتکلیف بودند.

«ملکه» فردی 33 ساله که برای تامین هزینه‌های خانواده‌اش در استانبول پله‌ها را تمیز می‌کند، اذعان کرد که روزگار سخت‌تر شده و به پارگی بزرگی در کفش‌های فرسوده‌اش اشاره می‌کند وبه گفته او توانایی تعویض آن را ندارد.

بهار اجویت 24 ساله، کارمند یک فروشگاه لباس می‌گوید: «حقوق من دو روز دیگر تمام می‌شود و سپس با کارت اعتباری زندگی می‌کنم. او می‌افزاید: «قیمت‌ها نسبت به حقوق او به قدری بالا رفته است که او نمی‌تواند یک کت زمستانی جدید بخرد.»

گزارش نیوزویک درباره بحران اقتصادی کم‌سابقه ترکیه در حالی منتشر می‌شود که این کشور به‌ویژه طی یک دهه اخیر، در پازل غرب برای به‌هم ریختن ثبات و امنیت منطقه ازجمله در عراق و سوریه (و لیبی و یمن و..) قرار گرفت اما نتیجه این رویکرد، نه‌تنها باعث نشد غرب اجازه عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا را بدهد، بلکه ثبات سیاسی و امنیت این کشور را هم دستخوش بحران‌های پیاپی (از کودتای سیاسی تا عملیات تروریستی و بحران اقتصادی) بوده است./کیهان