چین نمی‌تواند چرخش داشته باشد

گروه سیاسی فردا: رئیس جمهور چین پای بیانیه‌هایی را با عربستان سعودی و شورای همکاری خلیج فارس امضا کرد که بندهایی از آنها نه تنها مغایر با رویه‌های همکاری بین تهران و پکن بود بلکه به نوعی مداخله در امور داخلی ایران محسوب می شد. البته سفیر چین در تهران از دستکاری شدن این بیانیه ها سخن گفت و اعلام کرد «چین هیچ موضعی در قبال جزایر سه گانه نگرفت.» هرچند دولت ایران در این موضوع سعی کرد محتاط عمل کند اما مواضع نمایندگان مجلس شورای اسلامی در واکنش به بیانیه های یادشده کاملا صریح بود.

ابوالفضل حسن بیگی در گفتگو با خبرنگار فردا درباره بیانیه های مشترک چین با عربستان و شورای همکاری خلیج فارس گفت: بندی که در بیانیه شورای همکاری خلیج فارس درباره جزایر سه گانه آمد، بدون اطلاع چینی ها به متن اضافه شد. در واقع عربستان و امارات این موضوع را بعدا به متن بیانیه اضافه کردند چون متن چینی این بیانیه فاقد بند مربوط به جزایر سه گانه بود.

وی با اشاره به روابط قوی ایران و روسیه افزود: از وقتی ایران عضو شانگهای شد کشورهای عربی علاقمند هستند که در این حوزه حرکت هایی را انجام دهند. به طور روشن عربستان خیلی تلاش می کند تا تحت هر شرایطی خودش را از آمریکا دور کند. در آمارها نیز می بینیم که تبادل اقتصادی عربستان با چین طی سال گذشته به شدت افزایش یافت، در عوض ریاض تبادل اقتصادی اش را با آمریکا کاهش داد.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی اظهار کرد: آمریکا در حال خروج از خاورمیانه و غرب آسیا است، حتی در درگیری های بین ترکیه و کردهای سوری نیز خودش را کنار کشیده چون بیشتر نگران چین و تایوان است. از این رو بر تقویت کره جنوبی و ژاپن تمرکز دارد و می خواهد بیشتر در حوزه شرق آسیا حضورش را پررنگ کند.

وی ادامه داد: چین هم از کمرنگ شدن حضور آمریکا در خاورمیانه می خواهد استفاده کند تا در این منطقه سطح همکاری اقتصادی اش را با کشورها بالا ببرد. از طرفی کشورهای عربی نیز از آمریکا مأیوس شدند چون بعد از جنگ اوکراین فهمیدند حقایق حاکم بر معادلات بین المللی متفاوت از آنی است که آنها تصور می کردند.

این نماینده ادوار مجلس بیان کرد: معتقد نیستم که چین چرخشی انجام داده است چون اساسا چین نمی تواند چرخش داشته باشد. این کشور صرفا برای پاسخگویی به اقدامات آمریکا در شرق آسیا می خواهد با کشورهای منطقه خاورمیانه و غرب آسیا ارتباط تنگاتنگی برقرار کند.

وی با اشاره به افزایش نیاز چین به نفت ادامه داد: چین روزانه 14 میلیون بشکه نفت وارد می کند بنابراین به نفت کشورهای عربی نیاز دارد چون روسیه و ایران به تنهایی نمی توانند پاسخگوی نیاز چین به نفت باشند. ما در این شرایط باید خویشتن دار باشیم و در عین حال منافع ملی مان را در نظر بگیریم.

حسن بیگی گفت: البته تذکراتی به چین داده شده و سفیر پکن نیز به زودی اسنادی را تحویل وزارت خارجه می دهد تا مشخص شود که چین در دو موضوع مربوط به ایران متنی را امضا نکرده و بیشتر رویکرد پادرمیانی و میانجگری در منطقه می خواسته دنبال کند. با وجود این توضیح، ما نباید فراموش کنیم که کشورهای دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل علاقه ندارند جز خودشان کشور دیگری وارد صنعت هسته ای شود.

وی ادامه داد: چین و روسیه بارها در ملاقات با مسئولان ایرانی از پیشرفت های برنامه های هسته ای ما اظهار نگرانی کردند چون نمی خواهند سایر کشورها اتمی شوند. البته آنها هیچ وقت به ایران امر و نهی نکردند که حتما ایران با آژانس ارتباط داشته باشد، بلکه معتقدند نباید بهانه ای دست آژانس بماند.