نظر اژه‌ای درباره انتقاد سازنده / رسانه ها باید مستقل باشند
رئیس قوه قضاییه گفت: همگان بر ضرورت انتقاد و انتقادپذیری تاکید دارند؛ اما محدوده این انتقاد چیست؟ انتقاد سازنده کدام است؟ طبق قانون، انتقاد سازنده مشروط به دارا بودن منطق و استدلال و پرهیز از توهین، تحقیر و تخریب است.
به گزارش مرکز رسانه قوه قضاییه، حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای، طی سخنانی در نشست با اعضای هیئت نظارت بر مطبوعات، ضمن برشمردن شاخصه‌های مبحث «جهاد تبیین»، مقوله تبیین و روشنگری در امور فرهنگی و اجتماعی را از جمله اولویت‌های بسیار حائزاهمیت دانست و اظهار کرد: با تبیین و روشنگری و بیان ابعاد و زوایای حقیقی و واقعی امور می‌توانیم راه تحریف‌ها، کج‌فهمی‌ها، غرض‌ورزی‌ها و تحلیل‌های ناصواب را مسدود کنیم.
رئیس دستگاه قضا با اشاره به اهمیت کاربرد مقوله آسیب‌شناسی در قبال حوادث و اتفاقات اجتماعی برای پیشگیری از وقوع مجدد آنها، تصریح کرد: حوادث ناگوار اگر چه در دل خود واجد و موجد خسارت و آسیب هستند، اما می‌توان از این تهدید، خلق فرصت کرد و با اتخاذ آسیب‌شناسی‌های تخصصی، ضمن پیشگیری از وقوع مجدد حوادث ناگوار، ضعف‌ها و خلل‌ها را مرتفع کرد.
رئیس قوه قضائیه در ادامه با اشاره به ساختار و کارکرد هیئت نظارت بر مطبوعات، فلسفه عضویت نمایندگان قوا و دستگاه‌های مؤثر فرهنگی در این هیئت را، چندوجهی بودن مقوله فرهنگ و رسانه و اهمیت این مقوله‌ها در ابعاد مختلف دانست.
وی با اشاره به تحولات و تطوراتی که عرصه رسانه در ابعاد نرم افزاری و سخت‌افزاری طی سال‌های اخیر تجربه کرده است، گفت: با عنایت به جمیع تحولات عرصه رسانه از جمله ظهور پدیده‌هایی نظیر انسان – رسانه و سایر دگرگونی‌ها در این عرصه، حتماً ممکن است نیاز به اصلاح و ایجاد قانون در حوزه مطبوعات و رسانه در کشور با در نظرگرفتن نظر نخبگان رسانه و کارشناسان وجود داشته باشد.
حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای در ادامه مبحث «اقتصاد رسانه» را مورد توجه قرار داد و اظهار کرد: باید سازوکارها و روال‌هایی تعبیه و تهیه شود که رسانه‌های ما بتوانند بدون وابستگی به جناح و جریانی به استقلال مالی و اقتصادی برسند و دارای درآمد روشن و شفاف باشند.
رئیس قوه قضاییه در ادامه به تبیین و تشریح برخی مقوله‌ها و گزاره‌ها پرداخت که بعضاً در سطح جامعه نسبت به آنها دوگانگی و تغایر وجود دارد؛ «شفافیت»، «انتقادپذیری» ، «گفت‌وگو» ، «تناسب مجازات با جرم و مجرم» ، «نحوه انتشار گزارش‌های اولیه فساد و مواجهه با پخش‌کننده گزارش یا افشاگر» و «مصادیق تهدید امنیت روانی مردم» از جمله مقوله‌ها و گزاره‌هایی بود که ریاست دستگاه قضا بر ضرورت تبیین آنها در سطح جامعه در وهله نخست و سپس گفتمان‌سازی و فرهنگ‌سازی این موارد تاکید کرد.
وی ادامه داد: همگان بر ضرورت انتقاد و انتقادپذیری تاکید دارند؛ اما محدوده این انتقاد چیست؟ انتقاد سازنده کدام است؟ طبق قانون، انتقاد سازنده مشروط به دارا بودن منطق و استدلال و پرهیز از توهین، تحقیر و تخریب است؛ آیا امروزه الفاظی که تحت عنوان و ذیل مقوله «انتقاد» مطرح می‌شود، همگی واجد منطق و استدلال و اجتناب از توهین و تخریب است؟ چه دستگاههایی در این خصوص وظیفه فرهنگ سازی را دارند؟
رئیس دستگاه قضا افزود: امروز همگان از ضرورت انجام گفت‌وگو و مفاهمه سخن می‌گویند؛ تاکید ما نیز بر انجام گفت‌وگو با منتقدان و معترضان است؛ اما مبانی این گفت‌وگو چیست؟ محدوده آن کدام است؟ سازوکارهای گفت‌وگوی توأم با ادب و نزاکت و حفظ ارزش‌ها چگونه باید تعیین شود؟ کدام نهاد باید مبانی انجام گفت‌وگو و مفاهمه را در سطح جامعه ترویج و تبیین کند؟
حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای در ادامه به تشریح مقوله «تناسب مجازات با جرم و مجرم» بویژه در حوزه جرائم مطبوعاتی و رسانه‌ای پرداخت و گفت: شما اعضای هیئت نظارت بر مطبوعات در مقام کارشناسان این حوزه چه پیشنهاداتی دارید تا به گونه‌ای تمهید شود که مجازات در حوزه جرائم رسانه‌ای با جرم و مجرم تناسب داشته باشد و ارفاقات قانونی لحاظ شده در این راستا القاء تبعیض در سطح جامعه نکند.
وی با اشاره به حکم انتصاب خود به سمت ریاست قوه قضاییه از ناحیه مقام معظم رهبری و تاکید معظم‌له بر اهتمام جدی به مأموریت‌های اساسی دستگاه قضا در قانون اساسی از جمله تأمین آزادی‌های مشروع، گفت: ما بر تأمین آزادی‌های مشروع آحاد جامعه تاکید داریم؛ بر همین اساس ضرورت دارد روش‌های تحقق این آزادی‌ها در سطح جامعه تعیین و تبیین شود و در قبال آنها گفتمان‌سازی صورت گیرد.
پیش از سخنان رئیس قوه قضاییه، اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به ارائه گزارشی از عملکرد هیئت نظارت بر مطبوعات طی دوره اخیر پرداخت.
همچنین در این جلسه علاوه بر معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر هیئت نظارت بر مطبوعات، نمایندگان مدیران رسانه‌ها، مجلس، قوه قضاییه، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی حوزه علمیه قم و دانشگاهیان نیز به بیان مطالب و نقطه‌نظرات خود پرداختند.
فارس