تعطیلی 28 سینمای خوزستان

مهر: استان خوزستان به واسطه صنعتی بودن و نخستین محل پیدایش نفت در کشور از اولین مناطق ایران به شمار می رود که سالن های سینما در آن اقدام به نمایش فیلم و جلب مشتاقان سینه چاک پرده نقره ای و تصاویر متحرک کردند. به دنبال حضور کارکنان انگلیسی برای کشف و استخراج نفت در بیش از 103 سال قبل در شهر سجد سلیمان، این افراد به دنبال احداث مکانی برای سرگرمی و رهایی از هوای گرم و طبیعیت خشک خوزستان بودند و شاید همین علت بود که این افراد بعد از کشف نفت در یکی از اولین اقدام های خود اقدام به برپایی سینما در این شهر کردند. در بسیاری از روایات و اسناد موجود گفته می شود سینمایی که توسط انگلیسیها در شهر مسجد سلیمان ساخته شده، اولین سینمای کشور به حساب می آید هر چند همین اولین بودن در بسیاری موارد در مورد شهرهای تبریز، آبادان و تهران نیز تکرار شده و به درستی معلوم نیست اولین سینمای کشور در کدام شهر ایران راه اندازی شده است. البته سینماهای کشور در ابتدا به شکل امروزی نبوده است و بسیار از آنها بسیار ابتدایی و تنها به یک سالن، پرده ای سفید رنگ و دستگاه نمایش فیلم محدود می شدند و لی آنچه مسلم است استان خوزستان و به خصوص شهرهای مسجد سلیمان و آبادان و بعد از ان اهواز از پیشگامان راه اندازی و ساخت سینما در کشور به حساب می آید و به استناد عکسهای سیاه و سفید به جای مانده و روایات سینه به سنیه ای که از افردا مسن در خوزستان به دست آمده، سینما در خوزستان از رونق فوق العاده بالایی برخوردار بوده است. همین امر باعث شده که در قبل از سال 1356 بالغ بر38 سینمای عمومی در خوزستان فعالیت کنند که باید به این سینماها، باشگاه های تفریحی صنعت نفت که بالغ بر هشت سینمای مسقف و تابستانی (بدون سقف) در سطح خوزستان و سایر شرکت ها را اضافه کرد. آبادان، رکوردار سینما بعد از تهران به موازات گسترش تأسیسات صنعت نفت و همگام با آن گسترش شهر آبادان و افزایش جمعیت، در کمتر از 65 سال ، آبادان با داشتن 13 سالن سینمای عمومی و بیش از 6 سینمای متعلق به شرکت نفت، دارای بیشترین سالن های سینما در استان خوزستان و به احتمال زیاد بین شهرهای ایران ( بعد از تهران) شد. همزمان با شروع پروژه ساختمانی پالایشگاه آبادان، انگلیسی ها محلی برای نمایش فیلم احداث کردند و با دستگاه آپاراتی که از انگلستان آورده بودند، تقریباً به طور منظم به نمایش فیلم هایی به زبان اصلی پرداختند. اولین سالن سینمای آبادان که به طور منظم و مرتب در آن فیلم نمایش داده شد، سالن سینمای انگلیسی ها در محل پتروشیمی فعلی آبادان بوده است که بعدها با ساخته شدن سالن سینما تاج( نفت فعلی) این سالن را کارمندان ارشد انگلیسی به کارگران هندی تحویل دادند و این سینما به سینمای هندی ها مشهور شد. اولین فیلمی نیز که در سینمای هندی ها به نمایش درآمد فیلم سینمایی «میمون وحشی» بود. معاون سینمایی حوزه هنری خوزستان در خصوص فعالیت سینماها در استان خوزستان گفت: تا قبل از سال 1356 حدود 38 سینمای عمومی در سطح استان فعالیت داشته اند که آبادان با 14 سینما از بیشترین تعداد سینما در خوزستان برخوردار بوده است. همچنین اهواز با 9 سینما، خرمشهربا پنج سینما، دزفول، مسجد سلیمان، بهبهان و اندیمشک هرکدام با دو سینما و شهرهای شوشتر، رامهرمز و سوسنگرد نیز با یک سینما از شهرهای دارای سینما در خوزستان به شمار می رفتند. مجتبی آقاکوچک‌زاده افزود: به غیر از این سینماها که غالبا در سطح شهرهای پیش گفته به پذیرش مردم علاقمند به پرده نقره ای می پرداختند، شرکتها و کارخانه های بزرگ استان نیز برای کارکنان خود سینماهایی اختصاصی داشتند که در مجموع می توان گفت حدود 45 سالن نمایش در خوزستان تا سال 1356 فعالیت داشتند. کم کم با ورود جعبه جادویی به دنیای رسانه و ورود آن به خانه های مردم، سینما رفتن از رونق افتاد و مردم ترجیح دادند در کنار سایر اعضای خانواده در منزل تصاویر متحرک را مشاهده کنند به همین دلیل از سال 1359 اقتدار سینماها در استان خوزستان رو به افول نهاد. آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در سال 1359 از دیگر علل افول قدرت سینماهای استان خوزستان بود به گونه ای که حدود 90 و طبق برخی گفته ها 100 درصد سینماهای موجود در شهرهای آبادان و خرمشهر که درصد بالایی از مجموع سینماهای استان را تشکیل می دادند زیر خمپاره های دشمن کمر خم کردند و تخریب شدند. آقاکوچک‌زاده در مورد وضعیت فعلی سینماهای فعال در استان خوزستان اظهار داشت: در حال حاضر در اهواز پنج سینمای عمومی و در شهرهای آبادان، خرمشهر، دزفول، شوشتر و رامهرمز نیز یک سینما فعالیت دارند البته تا آنجا که اطلاعات من یاری می کند بررسی وضعیت سینماهای فعال در استان خوزستان نیاز به مطالعات و تحقیق بیشتر دارد. وی در خصوص متولیان سینمای فعال در استان گفت: سینماهای اکسین، قدس و بهمن اهواز و همچنین سینما بهمن دزفول(تعطیل به منظور بازسازی) در مالکیت حوزه هنری استان خوزستان هستند، سینما ساحل اهواز و سینما نخل خرمشهر توسط بنیاد یادآوران شلمچه، سینما هلال اهواز توسط جمعیت هلال احمر استان به همراه بخش خصوصی، مجتمع سینمایی دزفول توسط اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان دزفول، سینما نفت آبادان توسط شرکت نفت، سینما آبشار شوشتر توسط بخش خصوصی، سینمای رامهرمز توسط اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان رامهرمز اداره می شوند. معاون سینمایی حوزه هنری خوزستان در مورد فعالیت سالنهای سینمایی شرکتهای فعال در استان نیز عنوان کرد: سینماهای غیر عمومی نیز وجود دارند همانند سالن سینمای شرکت نفت در اهواز و سینمای شرکت فولاد اهواز همچنان فعالیت می کنند ولی نمی توان آنها را با تعداد آنها در قبل از انقلاب مقایسه کرد. اکنون بیشترین دغدغه ای که در استان خوزستان در بخش سینماها وجود دارد این است که 17 شهرستان و تعداد قابل توجهی از شهرهای بزرگ استان که هنوز به شهرستان تبدیل نشده اند فاقد سینما هستند که این موضوع این شهرستان را مشکلات عدیده ای مواجه کرده است. در برخی موارد پیش آمده که بعضی مدارس برای نمایش فیلم برای دانش آموزان خود اقدام به اعزام آنها به سایر شهرها و تحمل مسافتی حدود 150 کیلومتری می کنند که این مسئله به هیچ وجه خوشایند نیست. امید است با برنامه ریزی جدی و دقیق سینما و سینماداری در ایران و در خوزستان به روزهای اوج خود بازگردد.