بی‌قانونی‌هایی که آدم می‌کشد
براساس مطالعه وزارت بهداشت در ۲۷شهر با جمعیت تقریبا ۳۵میلیون نفر، مشخص شد در سال۱۴۰۰ میزان مرگ‌های منتسب به ذرات معلق در کشور، ۲۰هزار و ۸۰۰نفر بوده است که از این میان سهم تهران ۶۴۰۰ مرگ اعلام شد. البته این تعداد احتمالا تنها اشاره به مرگ‌هایی دارد که به طور مستقیم با آلودگی هوا مرتبط است وگرنه دلایلی همچون ایست قلبی و ... در فهرست سیاه این مرگ‌ها قرار ندارد.
دکتر عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با اعلام این آمار گفته است: «ناظر اجرای قانون هوای پاک، سازمان محیط‌زیست است و وزارت بهداشت هم وظایف خاص خود را مطابق این قانون بر‌عهده می‌گیرد. گزارشی اواخر سال ۱۴۰۰ از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شد که نشان داد از بین مواد مختلف قانون هوای پاک و آیین‌نامه فنی این قانون، ۲۲ ماده یا اصلا اجرا نشده یا به شکل ضعیف اجرا شده است و ۱۷ ماده متوسط و ۱۷ ماده هم به‌خوبی اجرا شده است. با توجه به این گزارش، وزن کیفیت اجرای قانون هوای پاک ضعیف یا متوسط است؛ زیرا برخی از مواد قانونی اصلا اجرایی نشده‌اند.» نکته مهم در گفته‌های او این است که در‌حالی سالانه ۶۵۰۰ نفر کشته می‌شوند که ۲۲ماده از قانون هوای پاک اساسا اجرایی نشده است! گفته‌های این مسئول وزارت بهداشت ممکن است برای برخی از کارشناسان تازگی نداشته باشد اما حالا که از زبان گفته‌های یک مسئول وزارت بهداشت اعلام می‌شود، هولناک می‌شود. بگذارید به برخی از سرفصل‌های این آمار اشاره کنیم. عباس شاهسونی گفته است: «ما ۱۱.۵میلیون موتورسیکلت در کشور داریم که ۹۰ درصد از این تعداد فرسوده است و عمدتا معاینه فنی آنها انجام نمی‌شود.» این گفته را بگذارید کنار گزارش‌های رسمی از سهم ۵۶ درصدی آلاینده‌های سیار در تهران. یا در رابطه با کم‌کاری نهادها در اجرای قانون هوای پاک که حالا می‌دانیم وزارت نفت از بدتعهدترین‌هاست چرا که طبق قانون هوای پاک، وزارت نفت موظف بوده است روزانه ۷۰ میلیون لیتر بنزین یورو۴ تولید کند و از این میزان تنها روزانه ۳۰ میلیون لیتر بنزین یورو۴ تولید می‌شود که فاصله زیادی با حد مقرر در قانون دارد. آمار عجیب‌تر در رابطه با دور زدن اجرای طرح ترافیک است که قرار بوده تاثیر آشکاری بر آلودگی تهران داشته باشد اما حالا رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت می‌گوید: «اکنون در شهر تهران تقریبا۵۰ درصد دوربین‌هایی که نصب هستند کد جریمه ندارند؛ یعنی ۵۰ درصد احتمال دارد افرادی که وارد طرح می‌شوند، جریمه نشوند.» این کم‌کاری‌ها و بی‌توجهی‌ها به قانون در‌حالی در حال وقوع است که تهران در سال گذشته تنها دو روز هوای پاک را تجربه کرده است و در مقابل ۶۴۰۰ نفر در پایتخت در همان سال به‌دلیل آلودگی هوا جان باخته‌اند. وضعیت در شهرهای دیگر هم بهتر از پایتخت نیست و شهرهای مشهد، اهواز، اصفهان و کرج هم کمتر از ۱۰ روز هوای خوب داشتند.