هشدار وزیر بهداشت درباره بایوتروریسم/ پدیده «کرونا» هنوز برایمان سوال است

دکتر بهرام عین‌اللهی_ وزیر بهداشت در همایش نکوداشت پدافند غیرعامل در نظام سلامت، گفت: برای هر مملکتی دو موضوع سلامت و امنیت حیاتی است. امروزه جنگ هم بیشتر در این دو مقوله صورت می‌گیرد و کسانی که می‌خواهند به کشوری صدمه بزنند سعی می‌کنند امنیت را تحت تاثیر قرار دهند مانند آنچه‌ که این روزها در کشور شاهد هستیم.  به طور معمول همه فکر می‌کنند جنگ یعنی خاکریزی مشخص که اسلحه و ادوات جنگی به دست بگیریم ولی امروزه تجربیات زیادی در این زمینه به دست آوردیم و اکنون باید با روش‌های جدید جنگ که شاید در گذشته با آنها مواجه نبودیم آشنا شویم.

وی افزود: همیشه گفته‌ایم که پیشگیری بهتر از درمان است و در سلامت انسان‌ها مهمترین مسئله سبک زندگی است که تضمین کننده سلامت افراد است. امروزه بیشترین چیزی که دشمنان سعی می‌کنند آن را به مخاطره اندازند همین سبک زندگی است. جوانان ما امروزه به جای اینکه دنبال ورزش و نشاط و آموختن روابط اجتماعی و اخلاق خوب باشند به دنبال سبک زندگی دیگری هستند که در آن یک جوان از صبح تا شب را با موبایلش سر می‌کند و جوانی اینترنتی با حداقل ارتباط با محیط را داریم که این اینترنت معلم او شده و حتی می‌گویند جنگ امروز جنگ اینترنتی است. البته این موضوع تنها معطوف به ایران نیست و در سایر کشورها هم این اتفاق افتاده است.

عین‌اللهی افزود: اولین قدم ما باید اصلاح سبک زندگی باشد و یک رویکرد جدیدی داشته باشیم تا جایی که قصد داریم اداره‌ای به اسم اداره سبک زندگی در وزارت بهداشت ایجاد کنیم. این موضوع شامل قسمت‌های مختلفی است و شاید بزرگ‌ترین پدافند ما پدافند سبک زندگی است که باید از مدارس آغاز شود و به سایر سطوح برسد. یک انسان فقط نیاز مادی ندارد و گاهی نیازهای معنوی او بسیار حائز اهمیت است تا با اعتقاد به خداوند و امامان و رعایت اخلاق سبک زندگی خود را بهبود بخشد.

عین‌اللهی تاکید کرد: در تاریخ خود جنگ‌های مختلفی را تجربه کردیم. الان در زمینه جنگ نظامی در منطقه حرف اول را می‌زنیم و در ابعاد جهانی هم از جزو کشورهای بسیار پیشرو وپیشرفته هستیم ولی این کافی نیست و باید تهدیدات دیگر را هم شناسایی کنیم و در آن بخش هم پیشرفت کنیم و به مردم هم آموزش دهیم. در جنگ نظامی موضوع جنگ شیمیایی در بعد سلامتی بسیار حائز اهمیت است. در برهه‌ای از جنگ تحمیلی با هجمه شیمیایی دشمن مواجه شدیم درحالی که هیچ تجربه‌ای در این زمینه نداشتیم و درسی در این مورد نخوانده بودیم و بچه‌های ما خود مطالعات را آغاز کردند و به سرعت مقابله با جنگ شیمیایی آغاز شد و اکنون هم در درمان مشکلات شیمیایی در دنیا حرف اول را می‌زنیم.

وی افزود: جنگ اقتصادی اکنون بسیار مهم است. یکی از مواردی که می‌تواند به ما ضربه بزند و دشمن به دنبال آن است جنگ اقتصادی با تحریم‌های ناجوانمردانه است. وقتی از نظر اقتصادی وضعیت نامناسبی پیدا کنیم آن وقت ضعیف شده و دشمن می‌تواند به ما از نظر سلامت و امنیت ضربه بزند. الان سال‌هاست تحت تحریم هستیم که در مورد سلامت هم ما را دچار مشکل کرده است. می‌گویند دارو تحریم نیست، اما من به آقای تدروس رئیس سازمان بهداشت جهانی گفتم خب وقتی بانک‌ها تحریم است و نمی‌توانیم پول دارو را پرداخت کنیم چگونه می‌گویید دارو و درمان تحریم نیست؟ این ناجوانمردانه‌ترین تحریم است. در تاریخ بی سابقه‌است که کشوری درگیر بیماری شود که تاکنون جان نزدیک ۱۶۰ هزارنفر را گرفته است و در چنین شرایطی هم باز دست از تحریم برندارند. این یک جنایت تاریخی است.

او ادامه داد: البته گاهی این تحریم تبدیل به فرصت شد. قبل از تحریم باید بسیاری از موارد را وارد می‌کردیم در حالی که اکنون به خودکفایی رسیده‌ایم.

عین‌اللهی با اشاره به اهمیت دقت در جنگ میکروبی و بایوتروریسم، ادامه داد: آزمایشگاه‌های ما باید این امر را جدی بگیرند بویژه عزیزان در وزارت دفاع که این موضوع دانش خاص خود را هم نیاز دارد و بزرگترین حوزه جنگ میکروبی در ارتش آمریکا است. پدیده کرونا هنوز برای ما علامت سوال است که چگونه ایجاد و تکثیر شد و چگونه ترامپ پس از ابتلا به کرونا به سرعت درمان شد؟ یعنی اینها هم میکروب را تولید کردند و هم راه مقابله با آن را دارند و ولی راه مقابله را به کسی نمی‌دهند. ما در وزارت بهداشت آمادگی همکاری با نهادهای نظامی در این رابطه را داریم تا آمادگی ما در این زمینه افزایش یابد.

وزیر بهداشت افزود: موضوع مهم این است که در زمینه مباحث ژنتیکی هم برخی عوامل نفوذی محموله‌های ژنتیکی ما را منتقل می‌کنند. حتی در طب سنتی هم انواع مزاج‌ها را داریم زیرا ثابت شده است که ژن انسان‌ها در رابطه با بیماری خیلی موثر است؛ مثلا دارویی روی فردی بسیار موثر و در فرد دیگری بدون تاثیر است؛ این به موضوع ژنتیک افراد بازمی‌گردد و اینها می‌توانند از این طریق کاری کنند که اقدامات‌شان بر نیروهای مقابل اثر کرده اما بر خودشان بی‌اثر باشد و این مخاطره بزرگی است و دانشگاه‌ها و نهادهای نظامی تلاش می‌کنند تا به راحتی اطلاعات ژنتیکی ما در اختیار افراد غیر و جاسوسان قرار نگیرد.

وی افزود: در رابطه با مواد غذایی هم می‌تواند تهدیدات غذایی و امنیتی به وجود آید. امروزه جوانانی داریم که به سمت مصرف فست فود و غذاهای پرکالری رفته‌اند که این خود یک تهدید است که می‌تواند در آینده جوان را دچار مخاطره کند. در کنار آن یک پیوست فرهنگی هم وجود دارد که کدام غذا را با چه کسی و در چه محیطی مصرف کنیم و موضوع غذا اصلا ساده نیست. یکی از مباحث ما در رابطه با مواد غذایی کمبودها است که علی‌رغم تهدیدها دولت توانسته به خوبی با موانع مقابله کند. موضوع کمبودهای غذایی که گاهی به وجود می‌آید یک مشکل جهانی است به عنوان مثال در جنگ اوکراین کمبودهای غذایی زیادی ایجاد کرد.

وی ادامه داد: تهدید دیگر در این زمینه موضوع آلودگی مواد غذایی است که برخی از آن‌ها آشکار و برخی دیگر نهان است که دشمنان این روزها بر این موضوع کار می‌کنند تا آلودگی‌ها آثار بلندمدت تخریبی بگذارد. امروزه پیشرفته‌ترین آزمایشگاه مواد غذایی را در کشور داریم ولی بازهم باید در این زمینه با کمک سازمان پدافند غیرعامل کار کنیم.

وزیر بهداشت با اشاره به پیشرفت‌های هسته‌ای، تصریح کرد: چون به سمت هسته‌ای شدن پیش رفته‌ایم باید در این زمینه هم آشنایی کاملی داشته باشیم.

وی با تاکید بر این که جنگ روانی مهم‌ترین موضوع در پدافند غیرعامل است، اظهار کرد: عمده فعالیت رسانه‌ها بر جنگ روانی قرار گرفته است و دشمن در این جنگ فعال است. این اتفاقاتی که امروزه در کشور شاهد هستیم عمدتا تهییج روانی است و فکر می‌کنم باید برای این موضوع باهمکاری گروهی روانشناس و روانپزشک کار اساسی انجام داد و برای همه کسانی که موافق یا مخالف نظام هستند باید کار عمده انجام شود. اینکه امروزه شعارها تند شده و افراد عصبی شده‌اند و می‌خواهند گروه مقابل خود را شدیدا تهییج کنند یک جنگ روانی است که با برنامه مشخص انجام می‌شود.

او با اشاره به اینکه همه جنگ‌هایی که دشمن علیه ما انجام داده است ناموفق بوده است،‌ گفت: به جز یک جنگ جمعیتی که دشمن موفق شد. متاسفانه به دست خودمان و مسئولین خود رشد بالای ۴ جمعیت امروزه به حدود یک رسیده است و این یک فاجعه است. یکی از کارهای دشمن این است که ما را معتقد به شعارهای فریبنده خود کنند و ما ناآگاهانه سرباز دشمن می‌شویم. شعارهایی نظیر فرزند کمتر زندگی بهتر و ۲ فرزند کافی است و... همه در حال ایجاد یک فاجعه در کشور است که با کاهش جمعیت نمود یافته است که در صورت ادامه این روند جمعیت کشور سالخورده خواهند شد و جمعیت فعالی نخواهند داشت. پیوست‌های فرهگی این امر مهم است و رسالت تک تک ما کار برای رشد جمعیت است.

عین‌اللهی در این باره افزود: ما یک پنجره جمعیت ۷ ساله داریم که اگر در این مدت کار مهمی انجام نشود وضعیت بحرانی خواهیم داشت و هر کس باید هر کاری که از دستش ساخته است را انجام دهد. وزارت بهداشت با توجه به قانون جوانی جمعیت قرارگاه جمعیت را ایجاد کرده است. به همه مراکز خود اعلام کرده‌ایم که باید با تمام قوا در این زمینه فعال باشند.

وی افزود: یکی از پیشنهادات استفاده از سیمولاتورها است. خیلی از کارهایی که اکنون به فضای واقعی آمده است قبلا در یارانه انجام شده است. باید در زمینه پدافند غیرعامل به درستی کار کرد و پیش‌بینی‌ها و سناریوهای مختلفی در این رابطه نوشت. شاید همین بیماری کرونا را می‌توانستیم در سیمولاتورها داشته باشیم تا در اتاق مجازی فرضیه‌های مختلف را بررسی کنیم. ما آماده‌ایم تا در وزارت بهداشت دوره‌های آموزشی مورد نظر در این رابطه داشته باشیم.

عین‌اللهی گفت: اکنون در اسرائیل هر فرد دو کد شناسایی دارد؛ یک کد شغلی و یک کد نظامی که اگر اتفاقی افتاد باید چه کند؟ شاید ما بتوانیم بگوییم بسیج را در این زمینه داریم که کارکنان یک کد کارمندی و یک کد بسیج دارند، اما این موضوع باید در پدافند غیرعامل الزامی شود تا همه شاغلان آموزش حین خدمت الزامی ببینند و بدانند هنگام وقوع مشکلات باید چه اقدامی انجام دهند. دوره‌ای تحت این عنوان در وزارت بهداشت نداریم و دکتر میعادفر می‌توانند با شجاعت خود این دوره‌ها را برگزار کنند. این موضوعات بین رشته‌ای است و حد و مرزی وجود ندارد.

او تاکید کرد: کرونا یک تجربه تاریخی و ِشمه‌ای از پدافند غیرعامل بود. مردم کمک‌های بی‌نظیری در این بخش کردند که مقام معظم رهبری هم به آن اشاره کردند. این موضوع نشان داد مردم ما استعداد خوبی در پدافند غیر عامل دارند و می‌توان از این ظرفیت در کنار آموزش‌ها بویژه در نیروهای معتقد به نظام مانند بسیج استفاده کرد. در جریان سبد کووکس چندین میلیون دلار در دولت قبل هزینه کردیم که کشور همکار سازمان بهداشت جهانی شویم تا در تهیه واکسن کمک کنیم و به ما واکسن دهند. تا زمان حضور بنده در وزارت بهداشت علی‌رغم اینکه پول داده بودیم، حتی یک واکسن هم به ما نداده بودند و تنها ۱۸ میلیون نفر جمعیت پرخطر واکسن تزریق کرده بودند. روزانه ۵۰ هزار مراجعه بیمار کرونا، ۲۰ هزار بستری، ۸۰۰۰ مریض بدحال و بالای ۷۰۰ مرگ و میر روزانه داشتیم اما با تشویق دانشمندان و حذف بروکراسی‌های زائد به سرعت تولید واکسن شتاب گرفت و امروزه شش واحد تولید واکسن در کشور داریم. در نشست منطقه‌ای سازمان بهداشت جهانی در قاهره ما اولین کشور تولید کننده واکسن کرونا در منطقه بودیم‌.

وی گفت: از سوی دیگر همکاری مردم برای واکسیناسیون بی‌نظیر بود و مردم به صحنه آمدند و در هفته ۸ میلیون و ۶۰۰ هزار دز تزریق واکسن داشتیم و این در حالی بود که قبل از آن عده‌ای به دنبال واکسن تا ارمنستان رفتند. امروزه به طور متوسط بالای ۷۶ درصد واکسیناسیون انجام دادیم و در سمینار قاهره به عنوان کشوری موفق در کنترل کرونا معرفی شدیم. ما اولین کشوری بودیم که با اتکا به امکانات خود به این مهم دست یافتیم. تقریبا دو ماه است که مرگ ومیر کرونایی ما به زیر ۱۰ نفر در هر روز رسیده است؛ درحالیکه اکنون در چین و آمریکا وضعیت اینگونه نیست و اگر کسی در چین به سفر برود باید ۱۰ روز قرنطینه شود. ما تا آذر 1400 نزدیک 122 هزار مرگ و میر داشتیم اما از آذر تا کنون فقط 12 هزار مورد اضافه شده است و این نشان دهنده اهمیت تزریق واکسن است.

وزیر بهداشت با اشاره به جنبش‌های ضد واکسن گفت: این موضوع بسیار مهم است موفقیت خود در زمینه واکسیناسیون را حفظ کنیم. جنبش ضد واکسن جنبشی است که سلامت مردم را به خطر می‌اندازد بنابراین باید آمادگی داشته باشیم که هر زمان در مخاطره جنگ میکروبی و ویروسی باشیم به واکسیناسیون روی بیاوریم و خوشبختانه به خاطر این تهدیداتی که داشتیم اکنون می توان این نوید را داد که مراکز تولید واکسن ما پیشرفت بسیار خوبی داشته است و امروزه هر ویروسی بخواهد ما را به مخاطره اندازد امکان تهیه واکسن آن راداریم و این موفقیت بسیار بزرگی است.

ایسنا