افزایش شیوع برخی اختلالات روان در کشور
معاون فنی دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با اشاره به افزایش شیوعی برخی اختلالات روانپزشکی پس از شیوع کرونا، در عین حال برنامه‌ها و جزئیات ارائه خدمات رایگان روانپزشکی در شبکه‌های بهداشتی را تشریح کرد.
دکتر علی اسدی در گفت‌وگو با ایسنا، همزمان با هفته سلامت روان، با اشاره به شعار امسال روز جهانی بهداشت روان مبنی بر "سلامت روان و بهزیستی همگانی را در اولویت جهانی قرار دهید"، گفت: این شعار را سازمان بهداشت جهانی تعیین کرده است که روی سخن این پیام به سیاسیون، دولتمردان و قانون‌گذاران است.
سرنوشت قانون سلامت روان چه شد؟
او درباره آخرین اخبار از قانون سلامت روان، تصریح کرد: این قانونی است که بیش از ۱۵ سال از آغازِ کار تدوین آن می‌گذرد. در حال حاضر لایحه سلامت روان پس از بررسی‌های کارشناسی توسط حوزه‌های مختلف جامعه‌شناسی، حقوقی، روانپزشکی، روانشناسی و... از طریق وزارت بهداشت برای بررسی‌های بیشتر کمیسیون‌های مختلف حقوقی به مجلس و دولت ارسال شده است تا تصویب نهایی صورت گیرد اما، هنوز تصمیم‌نهایی گرفته نشده است. در بررسی نهایی ممکن است قانون پذیرفته شود اما این امکان هم وجود دارد که ایراداتی به آن وارد شود و برای اصلاح مجدد، عودت داده شود.
افزایش شیوع اختلالات روانپزشکی به ۲۹ درصد
وی در خصوص آخرین آمار اختلالات روانپزشکی، توضیح داد: بر اساس پیمایش ملی سلامت روان در سال ۱۳۹۰ آمار اختلالات روانپزشکی ۲۳.۶ درصد گزارش شد؛ پس از آن در سال ۱۳۹۹ هم پیمایش دیگری انجام شد که بررسی‌ها صورت گرفت ولی نتایج آخرین پیمایش ملی هنوز استخراج نشده است ولی به احتمال زیاد تا آخر سال جاری نتایج منتشر خواهد شد.
اسدی ادامه داد: البته مطالعاتی به شکل شهری و استانی در برخی نقاط کشور در سال ۱۳۹۹ انجام شده است که مشخص کرده است آمار برخی اختلالات شایع روانپزشکی(مجموع اختلالات افسردگی، مجموع اختلالات اضطرابی و...) بعد از شیوع کرونا به حدود ۲۹ درصد رسیده است؛ در واقع این روندی است که در همه جای دنیا پس از شیوع همه‌گیری رخ داده است و کشور ما هم مطابق این قاعده پیش رفته است. آمار نهایی بر اساس استاندارد جهانی که شامل مجموع اختلالات روانپزشکی در کل کشور است نیز به زودی منتشر خواهد شد.
کدام خدمات روانپزشکی رایگان ارائه می‌شود؟
او درباره خدماتی که وزارت بهداشت در حوزه سلامت روان به شکل رایگان در شبکه‌های بهداشتی ارائه می‌دهد، تصریح کرد: خدمات در چند دسته ارائه می‌شود. خدمت اول شامل آموزش و پیشگیری برای جمعیت عمومی است. خدمت دوم غربالگری و خدمت سوم ارائه خدمات درمانی به کسانی است که غربالگری آنها مثبت شده باشد و خدمت چهارم ارائه خدمات روانشناسی به طیف دیگر افراد غربال شده است. خدمات آموزش و پیشگیری در زمینه خودمراقبتی، توانمندسازی در زمینه پیشگیری از بروز اختلالات روانپزشکی، اختلال اعتیاد، خودکشی و توانمندسازی در زمینه مهارت زندگی، مهارت فرزندپروری، غربالگری افرادی که ممکن است مشکلاتی از جنس اعتیاد یا خشونت خانگی داشته باشند به همه گروه‌های سنی ارائه می‌شود.
وی افزود: در صورت مثبت شدن نتیجه غربال، خدمات درمانی و دارویی از طریق پزشک آغاز می‌شود و در صورتی که فرد نیاز به خدمات مشاوره داشته باشد، این خدمات توسط کارشناسان سلامت روان که در مراکز جامع خدمات سلامت فعال هستند، بر اساس پروتکل تعریف شده ارائه می‌شود. این خدمات روانشناسی مشمول کودکانی که اختلال بیش فعالی دارند، کسانی که افسردگی و اضطراب دارند، مبتلایان به بیماری‌های وسواس، مبتلایان به اختلال دو قطبی و... می‌شود. یکی از اقدامات دیگر نیز برنامه مهارت‌های فرزندپروری است که به والدین دارای کودکان ۲ تا ۱۲ سال و ۱۲ تا ۱۸ سال ارائه می‌شود. تمامی این خدمات که توسط روانشناسان انجام می‌شود در سیستم بهداشتی و در مراکز ما رایگان است اما ویزیت پزشک بر اساس تعرفه‌های دولتی محاسبه می‌شود.
وقتی اهمیت مُد، بیش از سلامت روان است...
او با اشاره به اینکه سواد سلامت روان در جامعه پایین است، تصریح کرد: متاسفانه آگاهی کافی وجود ندارد. یکی از مهم ترین ضعف‌ها به طور کلی در حوزه سلامت این است که سطح سواد سلامت جامعه نسبت به خیلی چیزها پایین‌تر است و این در حالی است که افراد آگاهی خود درباره آرایش، مُد، فضای مجازی و... را افزایش داده‌اند اما از سلامت غافل شده‌اند. این در حالی است که سواد سلامت روان در کنار سواد کلی سلامت بازهم در جمعیت عمومی پایین‌تر است و به همین دلیل بسیاری از افراد شاید متوجه نشوند مشکلی که دارند یک اختلال روانپزشکی نظیر وسواس، افسردگی یا ... است و خیلی وقت‌ها هم قبول نمی‌کنند مشکلی دارند و از این رو برای دریافت خدمات یا کمتر به مراکز ما مراجعه می‌کنند یا به طور کلی مراجعه نمی‌کنند.