آزمون بایدن برای برگشت به تعهدات برجامی
در اوج ناامیدی و سردی فضای مذاکرات وین که با هدف احیای برجام از 18ماه پیش آغاز شده، روز گذشته خبر یک توافق میان ایران و آمریکا تا حدی احتمال روشن شدن دوباره موتور مذاکرات وین را افزایش داد و سیگنال های مثبتی را در فضا ی مذاکراتی منتشر ساخت، یک تحول که می تواند ورای آثار دیگر خود به دولت بایدن این فرصت را بدهد که بهتر از قبل، افکار عمومی و سیاسی داخل خود را آماده رسیدن به توافق با ایران کند، فرصتی که اگر باز هم از سوی آمریکایی ها از دست برود، دیگر بعید است تکرار شود.
بر اساس اظهارات سخنگوی دبیرکل سازمان ملل و خبر نور نیوز، رسانه نزدیک به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، ایران و آمریکا با میانجیگری یکی از کشورهای منطقه که به نظر می رسد قطر باشد، برای دو محکوم امنیتی دوتابعیتی ایرانی- آمریکایی، تخفیف هایی در محکومیت شان در نظر گرفتند. باقر نمازی که حداقل تا سال 1404 باید در زندان می ماند و الان چهار سال است به دلیل مسائل پزشکی در خانه گذران محکومیت می کند، اجازه خروج از کشور را برای اقدامات درمانی یافت و سیامک نمازی فرزند وی نیز که هنوز دوران محکومیتش تمام نشده برای یک هفته به مرخصی آمد تا دیداری با والدینش قبل از خروج از ایران داشته باشد. در مقابل فعلا آن چه مشخص است آمریکا قبول کرده تا اموال بلوکه شده ایران در کره جنوبی را که بیش از هفت میلیارد دلار می شود و حاصل صادرات نفت و میعانات نفتی به این کشور تا قبل از خروج ترامپ از برجام و بازگشت تحریم هاست، آزاد کند و در اختیار ایران قرار دهد.
در این میان چند نکته حائز اهمیت است:
اول این که یکی از اهداف اصلی جمهوری اسلامی ایران از اقدام اخیر نشان دادن روحیه و سیاست انسانی جمهوری اسلامی در سیاست خارجی خود است، سیاستی که بارها در این سه سال که پرونده تبادل زندانیان ایرانی و آمریکایی روی میز است، بیان شده و هر بار ایران تصریح کرده که این تبادل می تواند خارج از موضوع مذاکرات احیای برجام که مشخص نیست چه زمانی به نتیجه برسد، حل و فصل شود تا ابعاد منفی انسانی و خانوادگی آن کاهش یابد. ایران نیز تعدادی از اتباع خود را در زندان های آمریکا به دلایل جعلی دور زدن تحریم ها دارد که بیشترشان هم وضعیت به مراتب بدتری نسبت به اتباع آمریکایی در ایران دارند. با این حال طرف آمریکایی حداقل سه بار در چهار سال گذشته، در آستانه رسیدن به مرحله تبادل و توافق با ارتباط دادن این موضوع انسانی به نتیجه مذاکرات هسته ای، عملا جلوی کار را گرفته و حتی باعث شده انگلیس راه خود را جدا و آزادی نازنین زاغری را تا رسیدن به نتیجه به تنهایی دنبال کند.
دوم این که ایران همواره گفته که اقدامات غیرقانونی آمریکا که با خروج این کشور از برجام اوج گرفت، تاکنون خسارت های زیادی به کشورمان وارد کرده که حتی بازگشت به برجام و رفع تحریم های ثانویه نیز نمی تواند آن ها را جبران کند، به همین دلیل آمریکا برای بازگشت به برجام باید حسن نیت خود را ابتدا ثابت کند. حسین امیرعبداللهیان وزیرخارجه کشورمان بارها آزادسازی اموال بلوکه شده ما توسط آمریکایی ها در بخش‌هایی از جهان را به عنوان یک نمونه و نشانه مثبت و یک علامت برای نشان دادن حسن نیت واشنگتن اعلام کرده است. حالا اگر در توافق اخیر و طبق قول و قرار گذاشته شده، شاهد آزادسازی اموال ایران در کره جنوبی باشیم، این اقدام می تواند یک روند مثبت و سازنده را برای اقدامات آینده در توافق احیای برجام پایه گذاری کند.
نکته سوم این که این روزها آمریکا در آستانه انتخابات میان دوره ای کنگره خود است. همچنین یکی از بهانه های طرف آمریکایی برای تاخیر در تصمیم گیری همین انتخابات اعلام شده و این که توافق با ایران بدون دستاورد ملموس برایشان ریسک بالایی دارد.
حالا با توافق صورت گرفته و آزادی قریب الوقوع زندانیان دو طرف، دموکرات ها و دولت بایدن می توانند بهتر از گذشته در مقابل رقیب خود از توافق احتمالی با ایران دفاع و آن را منطبق با خواسته های واشنگتن و شامل دستاوردی به نام آزادی اتباع آمریکایی توصیف کنند. این فرصتی است که به دولت آمریکا داده شده و حالا نوبت بایدن و تیمش است که از این فرصت که شاید آخرین فرصت هم باشد، استفاده درست و ثابت کند به دنبال توافق واقعی شامل ارائه تضمین های مناسب، انتفاع ایران از برجام و حذف ادعای پادمانی است نه بازی با الفاظ.
منبع: خراسان