وام ارزان ۴ میلیونی دولت برای بازنشستگان / شرط سفر بازنشستگان با وام ۴ میلیونی چیست؟
اعطای وام ۴میلیون تومانی سفر به بازنشستگان و وظیفه‌‌‌بگیران تحت پوشش صندوق بازنشستگی کشوری گرچه اقدامی مثبت برای افزایش سفر این قشر خواهد بود اما تنها زمانی خواهد توانست به توسعه گردشگری تبدیل شود که در کنار سایر فعالیت‌ها قرار گیرد و مهم‌ترین آنها دو روزه شدن تعطیلات آخر هفته است.
مدیرکل فرهنگی و اجتماعی صندوق بازنشستگی کشوری از فراهم شدن امکان پرداخت تسهیلات اعتباری ۴میلیون تومانی سفر به بازنشستگان و وظیفه‌‌‌بگیران تحت پوشش، به صورت قرض‌‌‌الحسنه خبر داده و گفته است: «این تسهیلات بانکی به مبلغ ۴میلیون تومان با دوره بازپرداخت یکساله و نرخ کارمزد ۴درصد به متقاضیان ارائه می‌شود و بازپرداخت این تسهیلات یک ماه پس از پرداخت، از حقوق فرد بازنشسته کسر خواهد شد. بازنشستگان علاوه بر امکان استفاده از کمک هزینه سفر که تابع شرایط بهره‌‌‌مندی از سهمیه تورهاست، می‌توانند از تسهیلات بانکی قرض‌‌‌الحسنه ۴میلیون تومانی (در صورت دارا بودن شرایط اخذ تسهیلات) نیز بهره‌‌‌مند شوند.»
بر اساس خبری که درباره اعطای وام سفر بازنشستگان منتشر شده، آنها در یک سایت خاص می‌توانند پکیج‌‌‌های سفر را که با تخفیف برای آنها در نظر گرفته شده انتخاب کنند. بر این اساس اقامت در یک هتل سه ستاره مشهد به ازای هر شب در یک اتاق دو تخته یک‌میلیون تومان است که اقامت آن هم برای دو تا سه شب در نظر گرفته شده است. رودسر از دیگر محل‌‌‌های پیشنهادی است که به ازای هر شب اقامت در یک هتل سه ستاره باید در یک اتاق دو تخته ۵۶۰هزار تومان هزینه کنند. در سرعین به ستاره هتل یکی اضافه می‌شود و هر شب اقامت در اتاق دو تخته آن هزینه‌‌‌ای معادل ۹۰۰هزار تومان دارد.
اگر در نظر بگیریم یک فرد بازنشسته برخلاف جوان‌‌‌ها که معمولا مقاصد متعدد را در یک سفر نظر می‌‌‌گیرند بخواهد از فرصت دو یا سه شب اقامت استفاده کند، در شهری مانند مشهد عملا سه چهارم وام پرداخت شده صرف اقامت و صبحانه در هتل بدون در نظر گرفتن هزینه‌‌‌های سایر وعده‌‌‌های غذایی می‌شود. همچنین از آنجا که بازنشسته‌‌‌ها در انتخاب وسایل نقلیه و ترددهای شهری هم با محدودیت‌هایی مواجهند به نظر می‌رسد ۴میلیون تومان نتواند آنچنان که مسوولان از این گزینه به عنوان مشوق سفر نام می‌‌‌برند، بخش قابل‌توجهی از بازنشستگان را که با درآمد حداقلی زندگی می‌کنند به مسافرت تشویق کند. در مقابل این رقم زمانی معقول خواهد بود که بتواند به وعده سفر ارزان که متولی گردشگری آن را به عنوان ماموریت خود عنوان کرده است نزدیک شود.
زمانی که از سفر ارزان صحبت می‌‌‌کنیم به این معنا نیست که قیمت برخی اقلام نظیر مواد غذایی و.. پایین بیاید. گرچه این مواد، بخشی از هزینه‌‌‌های سفر هستند اما همچنان که گفته شد اقامت و حمل‌‌‌ونقل بیشترین هزینه را برای گردشگران دارند. در ایران به واسطه تعطیل بودن یک روز در هفته به‌رغم گفته کارشناسان و اقتصاددانان درباره ضرورت تعطیلات دو روز آخر هفته، شاهد سفرهای تهاجمی در ایام تعطیلات مناسبتی هستیم. همین موضوع سبب شده فعالان حوزه گردشگری برای جبران خسارت‌‌‌های ناشی از کسادی بازار توریسم در سایر ایام هفته و سال، قیمت‌های خود را به گونه‌‌‌ای تنظیم کنند تا متضرر نشوند. علاوه بر این مشکل عدم‌توزیع زمانی و مکانی سفر بسیاری را از سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری بازداشته و تعداد محدود بلیت‌‌‌های حمل‌‌‌ونقل در کنار محدودیت رزرواسیون محل اقامت در ایام تعطیلات مناسبتی رقابت قیمتی را از بین برده و موجب تحمیل هزینه بالا از سوی گردشگران برای یافتن محل مناسب برای اقامت شده است. این در حالی است که دو روزه شدن تعطیلات آخر هفته می‌تواند به توزیع سفر در کل ایام سال منجر شده و همین امر کاهش هزینه‌‌‌های سفر را به دنبال داشته باشد.
در ایران متاسفانه یک تصور اشتباه از بالا بودن تعطیلات سال وجود دارد، این در حالی است که در واقعیت ایران تنها ۸۷ روز تعطیل دارد، در مقابل این رقم در امارات ۱۴۰ روز و در کشورهایی مانند کانادا، آمریکا و استرالیا با احتساب روزهای آخر هفته و تعطیلات مناسبتی حدود ۱۱۴ روز است. در برخی از کشورهای جهان همچون اسپانیا، انگلیس، مکزیک، کاستاریکا، نیوزیلند، فنلاند و اخیرا در ژاپن نیز با افزایش تعطیلی آخر هفته از دو روز به سه روز به عنوان راهکاری برای افزایش اوقات فراغت کارکنان برای تفریح و سفر موافقت شده، زیرا در یک دوره آزمایشی آنها مشاهده کرده‌اند افزایش تعطیلات آخر هفته تاثیر مهمی در وضعیت شرکت‌ها، کارکنان و کارفرمایان ایجاد کرده و باعث افزایش بهره‌‌‌وری، کاهش مرخصی، افزایش رضایت کارکنان از محل کار، متعهدانه کار کردن برای کارفرمایان، نشاط و انگیزه بیشتر، مصرف انرژی کمتر (کاهش هزینه‌‌‌های جاری شرکت‌ها)، رونق سفر، تفریح و رشد اقتصاد گردشگری و جلسات کوتاه‌‌‌تر شده است. در مخالفت با این تجربه موفق جهانی در ایران همچنان مسوولان، افزایش بازدهی را در بالا بردن ساعات و روزهای کاری می‌‌‌دانند. همین موضوع باعث شده برخلاف این کشورها که رشد اقتصاد گردشگری را مدنظر دارند، در ایران شاهد کسادی بازار توریسم در اغلب ایام سال و انفجار آن در تعطیلات خاص باشیم، وضعیتی که هم سرمایه‌گذار و هم جامعه گردشگران را متضرر می‌کند.
بازنشستگان عضو صندوق بازنشستگی جمعیتی نزدیک به دو‌میلیون نفر هستند. در کنار آن جمع بازنشستگان در ایران دو برابر افراد شاغل در کشورمان است. اغلب اعضای این قشر به واسطه سال‌ها کار امکان کسب درآمد از مشاغل دوم و سوم را ندارند، حقوق دریافتی آنها نیز به همین نسبت بالا نیست. در عین حال آنها به واسطه وقت آزاد این فرصت را دارند که بتوانند در یک مقصد برای مدتی طولانی‌‌‌تر نسبت به قشر جوان یا میانسال توقف داشته باشند. از این رو ارزان شدن سفر که در گرو تصمیم‌گیری نهایی درباره دو روزه شدن آخر هفته و توزیع زمانی و مکانی سفر است، می‌تواند رونقی به بازار گردشگری داخلی ایران بدهد و ضمن جلوگیری از سفرهای تهاجمی، به افزایش نشاط در جامعه که دیگر خواسته متولی گردشگری نیست نیز هست، منجر شود.
منبع: دنیای اقتصاد