حساب کردن روی زمستان و نیاز اروپا منطقی نیست

گروه سیاست سایت فردا – دولت و تیم مذاکره کننده انگار به شدت منتظر رسیدن فصل سرما در اروپا است و باور دارد که با توجه به اوضاع جهانی متاثر از جنگ اوکراین و بالا گرفتن بحران انرژی ، ایران در مذاکرات هسته‌ای دست برتر را خواهد داشت. این را از مطالب رسانه‌های نزدیک به دولت و نظرات برخی کارشناسان می‌توان دریافت. این دیدگاه اما مخالفانی نیز دارد و از نگاه برخی تحلیل‌گران توام با ساده‌انگاری یا غیرواقع‌بینی است.

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌المللی یکی از همین کارشناسان است که تاکید و انتظار بر رسیدن زمستان را ناشی از یک ارزیابی غلط می‌داند. او در گفت‌وگو با «فردا» توضیح داد: «واقعیت این است که غرب به دلیل جنگی که روسیه در اوکراین به وجود آورده است، به شدت با بحران انرژی مواجه شده است. ایران نیز یکی از تامین کنندگان نفت است و صادرات نفت ایران می‌تواند تاثیر حدود 5 یا 6 درصدی در این وضعیت ایجاد کند».

وی افزود: «ایران حدودا صد میلیون بشکه نفت روی آب دارد و اگر تحریم‌ها برداشته شود، می‌تواند این مقدار را وارد بازار کند. این مقدار متوسط مصرف روزانه در جهان است. ضمن اینکه ایران می‌تواند بین یک تا دو میلیون بشکه صادرات نفت داشته باشد و این امر می‌تواند حداقل از نظر روانی بر بازار انرژی تاثیر بگذارد».

بهشتی‌پور خاطرنشان کرد: «دقت داشته باشید که ایران چون در فصل پاییز و زمستان خود مصرف کننده گاز است، در زمینه گاز چنین تاثیرگذاری ندارد. گازی که ایران به ترکیه صادر می‌کند به اندازه‌ای نیست که بتواند گاز اروپا را تامین کند. در واقع ایران در کوتاه مدت نمی‌تواند در تامین گاز اروپا نقش‌آفرینی کند. در حوزه نفت اما چنین جایگاهی دارد و می‌تواند فوری وارد بازار شده و تاثیر مثبتی داشته باشد. به خصوص که بازار نفت به شدت تحت تاثیر عوامل روانی است. لذا همین قدر که یک توافقی بین ایران و غرب ایجاد شود و به محض اینکه ایران بتواند بدون دور زدن تحریم، نفت خود را وارد بازار کند؛ شرایط به نفع ایران و غرب خواهد شد».

وی تاکید کرد: «طبیعی است که اروپایی‌ها نیز الان انگیزه کافی را دارند که زودتر با ایران توافق شود و ایران نیز وارد بازار نفت شود».

بهشتی‌پور در پاسخ به اینکه ظرفیت موجود در بازار انرژی و نیاز غرب به ایران چقدر دست ایران را برای پافشاری بر مواضع خود در روند مذاکرات هسته‌ای باز می‌گذارد؟ گفت: «متاسفانه این اصلا ارزیابی اشتباهی است که ما تصور کنیم چون اروپا در حوزه انرژی نیاز دارد، حاضر خواهد شد که به ایران امتیازات بیشتری بدهد. این ارزیابی منطبق با واقعیت نیست».

این کارشناس مسائل بین‌المللی توضیح داد: «درست است که اروپا واقعا نیاز دارد و می‌تواند انعطاف به خرج دهد اما نباید فراموش کنیم که در قضیه مذاکرات ، این آمریکا است که نقش تعیین کننده دارد. طرف اصلی درگیر با ایران آمریکا است. اروپایی‌ها اگر می‌توانستند که کار کنند در همان اردیبهشت 97 می‌کردند. آنها مایل هستند که توافق را امضا و برجام را احیا کنند اما قادر نیستند. این دست آمریکایی‌ها است».