مانع اصلی احیای برجام واشنگتن است، نه تهران

«مرکز امنیت جدید آمریکا» (CNAS) اندیشکده مستقر در واشنگتن که نزدیک به جریان دموکرات است در گزارشی نوشته است بزرگ‌ترین مانع برای بازگشت آمریکا به توافق برجام، ایران نیست بلکه کنگره این کشور است.

در گزارش این اندیشکده آمریکایی آمده است: «رئیس‌جمهور بایدن از زمان در اختیار گرفتن قدرت در تلاش است مذاکراتی را برای بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که ترامپ سال 2018 از آن خارج شد انجام دهد.»

CNAS در ادامه تصریح کرده است: «مبهم بودن فرایند [مذاکرات] و عدم قطعیت درباره اینکه تهران در نهایت چه می‌خواهد و با چه‌چیزی می‌تواند موافقت کند باعث ایجاد تردیدهایی شده است درباره اینکه آیا توافق در دسترس است یا خیر.»

این تحلیل اضافه می‌کند: «اما اگر بی‌اعتمادی‌مان درباره آیا تیم‌های مذاکره‌کننده می‌توانند تردیدها و اختلاف‌هایشان را کنار بگذارند یا خیر کنار بگذاریم آنچه بایستی در واشنگتن رخ دهد بازگشت به توافق را پیچیده‌تر می‌کند؛ کنگره باید نظر بدهد.»

«اینارا»؛ قانون بررسی توافق هسته‌ای ایران

نگارنده مدعی شده است که قانون موسوم به «قانون بررسی توافق هسته‌ای ایران» (اینارا) که در سال 2015 به تصویب کنگره رسید به نهاد قانونگذار آمریکا اختیار می‌دهد بر توافق هسته‌ای برجام یا هر توافق دیگر درخصوص برجام نظارت کند.

در این تحلیل آمده است: «اینارا دربردارنده مفادی برای گزارش‌دهی‌ها و مجوزهای دوره‌ای است که قوه مجریه بایستی در خصوص پایبندی ایران به توافق ارائه کند. مسئله دیگر بندی داخل اینارا است که رئیس‌جمهور را ملزم می‌کند هرگونه توافق حاصل‌شده با ایران درخصوص برنامه هسته‌ای خود را برای یک دوره بررسی 30روزه تحویل کنگره دهد. در این دوره، چنانچه کنگره یک «قطعنامه مشترک عدم تأیید» (JRD) به تصویب برساند توانایی رئیس‌جمهور برای رفع هرگونه تحریم علیه ایران خنثی خواهد شد.»

با این حال، مطابق این تحلیل، آنچه هنوز مشخص نیست این است که آیا دولت بایدن بایستی توافق احتمالی جدید با ایران را هم به کنگره ارائه کند یا خیر: «مسئله‌ای که هنوز روشن نیست این است که اگر ایران و ایالات متحده هر دو به پایبندی به برجام اولیه بازگردند، آیا این هم «توافقی جدید» محسوب می‌شود که لازم است به کنگره ارائه شود؟ پاسخ این سؤال به‌لحاظ حقوقی روشن نیست. از لحاظ سیاسی، دشوار بتوان تصور کرد که دولت بایدن نظارت کنگره روی موضوعی را که محل مناقشات سیاسی تا این حد داغ است نادیده بگیرد.»

در ماه می، راب مالی، مذاکره‌کننده اصلی آمریکا در گفت‌وگوهای وین در یک جلسه استماع در کمیته روابط خارجی مجلس سنا گفت که دولت بایدن هر گونه توافق حاصل‌شده با ایران را به‌موجب قانون اینارا تحویل کنگره خواهد داد. اندیشکده آمریکایی نوشته است در صورت وقوع چنین اتفاقی کنگره ممکن است با صدور یک قطعنامه JRD توافق با ایران را بکشد.

هر سناتوری می‌تواند قطعنامه مشترک عدم تأیید را معرفی کند، اما تصویب آن به 60 رأی موافق نیاز خواهد داشت.

CNAS در ادامه نوشته است: «اگر فرض کنیم که توافق حاصل شود و برای بررسی به کنگره ارائه شود، آیا دوام خواهد آورد؟ پاسخ کوتاه این است که محتمل است اما سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود.»

به گزارش تسنیم، قانون موسوم به «بررسی توافق هسته‌ای با ایران، 2015» (اینارا) در ماه مه سال 2015 در بحبوحه اختلافات داخلی قانونگذاران آمریکایی با دولت «باراک اوباما» بر سر مفاد توافق هسته‌ای برجام به تصویب نهاد قانونگذار این کشور رسید. این قانون، کلاً، به کنگره اجازه می‌دهد توافقات حاصل‌شده میان ایران و گروه 1+5 را مورد بررسی قرار دهد.

با آنکه در متن «اینارا» زمینه‌سازی‌هایی برای رد برجام و جلوگیری از رفع تحریم‌ها در صورت عدم پایبندی ادعایی تهران به مفاد توافق هسته‌ای براساس ارزیابی‌های کنگره در نظر گرفته شده است این قانون فاقد مفادی است که حصول توافق را منحصراً به تأیید کنگره منوط کند و بتواند به‌راحتی مانع شکل‌گیری آن شود.

با این حال قانون «اینارا» دربردارنده مفادی است که علاوه بر آنکه می‌تواند ورود دولت بایدن به برجام را با مشکلاتی مواجه کند دست قانونگذاران کنگره را هم برای سنگ‌اندازی در مراحل بعدی اجرای این توافق و رفع تحریم‌ها باز می‌گذارد، به‌عنوان مثال مطابق قانون اینارا دولت آمریکا تا 30 روز بعد از حصول توافق هسته‌ای با ایران که کنگره مفاد توافق را مورد بررسی قرار می‌دهد از اختیار کاهش تحریم‌ها برخوردار نخواهد بود. کنگره همچنین در این دوره می‌تواند توافقات را به صحن هر دو مجلس سنا و نمایندگان بیاورد و رد یا تأیید آن را به رأی بگذارد. در اینجا چنانچه کنگره به رد توافق رأی بدهد، بایدن می‌تواند مصوبه کنگره را وتو کند اما باید اطمینان حاصل کند که کنگره از دوسوم آرای لازم برای شکستن این وتو برخوردار نیست.

اینارا بعد از اجرایی شدن هر توافق هسته‌ای با ایران هم زمینه‌های لازم را برای اظهارنظر درباره روند توافق فراهم می‌کند. مطابق این قانون، رئیس‌جمهور آمریکا باید هر 90 روز یک‌بار روند پایبندی ایران به توافق را به کنگره گزارش دهد و با تأیید اینکه ایران تعهداتش را اجرا کرده است خواستار تمدید رفع تحریم‌ها از سوی نهاد قانونگذار شود.

بایدن به وقت‌کشی در مذاکرات و متهم کردن ایران روی آورده

شواهد گوناگون حاکی است وجود چنین پیچیدگی‌هایی در مقوله بازگشت به برجام، دست‌کم یکی از عوامل بی‌میلی دولت بایدن برای از سر گرفتن اجرای تعهداتش ذیل این توافق هسته‌ای بوده است. با وجود این، دولت بایدن به‌جای جست‌وجوی راهکارهای لازم جهت غلبه بر این موانع به وقت‌کشی در مذاکرات از یک‌سو و متهم کردن ایران به جلوگیری از پیشرفت گفت‌وگوها از سوی دیگر روی آورده است.

نامه ۱۵ سازمان آمریکایی به بایدن برای حفظ برجام

پس از آنکه آمریکا به‌طور رسمی پاسخ خود را به اظهار نظر ایران درباره متن پیش‌نویس توافق احیای برجام در اختیار هماهنگ‌کننده مذاکرات وین قرار داد، ۱۵ سازمان آمریکایی در نامه‌ای خطاب به جو بایدن رئیس جمهور آمریکا از تلاش‌های دولت او برای بازگرداندن توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ به مسیر خود تشکر کردند و از کاخ سفید خواستند تا از این فرصت تاریخی برای احیای این توافق در اسرع وقت استفاده کند.

این سازمان‌ها در نامه خود تاکید کرده‌اند که برقراری مجدد توافق هسته‌ای با ایران یک پیروزی مهم برای صلح، دیپلماسی و ثبات در خاورمیانه خواهد بود. آنها همچنین در این نامه آورده‌اند: اجرای برجام موجب اعمال محدودیت دوباره بر برنامه هسته‌ای ایران، پایان دادن به سیاست سخت‌گیرانه تحریمی که یک فاجعه انسانی برای مردم ایران است و جلوگیری از نزاع در شرایطی می‌شود که ما با بحران‌های متعدد در سطح جهانی، ازجمله حمله روسیه به اوکراین مواجه هستیم. این سازمان‌ها در ادامه با تاکید بر اینکه «خروج دونالد ترامپ از برجام در سال ۲۰۱۸ یک سیاست شکست خورده است» افزودند: مردم آمریکا به صراحت مشخص کرده‌اند که دیپلماسی با ایران را ترجیح می‌دهند، راهبردی که نه تنها مورد پذیرش مردم است، بلکه می‌دانیم کارساز خواهد بود.

منابع آگاه ایرانی: بررسی پاسخ‌های آمریکا حداقل تا پایان هفته جاری ادامه خواهد داشت

ایسنا دیروز یکشنبه در خبری نوشت: منابع مطلع اعلام کردند که بررسی دقیق پاسخ‌های آمریکا به محورهای اصلاحی ایران درخصوص ایده‌های هماهنگ کننده اتحادیه اروپایی همچنان در سطوح کارشناسی در جریان است و این روند حداقل تا پایان هفته جاری ادامه خواهد داشت.

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان روز چهارشنبه گذشته از دریافت پاسخ دولت آمریکا به ‌نظرات جمهوری اسلامی ایران برای حل و فصل موضوعات باقی‌مانده در مذاکرات رفع تحریم، از طریق هماهنگ‌کننده اروپایی گفت‌وگوها خبر داد.

سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام کرد: بررسی دقیق نظرات طرف آمریکایی آغاز شده و جمهوری اسلامی ایران پس از تکمیل بررسی‌ها، نظرات خود در این رابطه را به هماهنگ‌کننده اعلام خواهد کرد.

لاپید: با همه توان علیه توافق هسته‌ای با ایران می‌جنگیم

نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی دیروز (یکشنبه) در یک کنفرانس خبری تلاش کرد عمده سخنان خود را معطوف به مخالفت با توافق هسته‌ای ایران بکند.

به نوشته وبگاه دنیا الوطن، او گفت:‌ «با تمام توانمان، علیه توافق خواهیم جنگید، بدون اینکه به روابط راهبردی به ایالات متحده آسیبی بزند. اسرائیل از بیش از یک سال پیش وارد نبرد دیپلماتیک چند جانبه برای ممانعت از امضای دوباره توافق هسته‌ای با ایران شده است.»

نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی افزود: «اسرائیل تلاش‌ کرده است تا آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها به خطرات نهفته در این توافق پی ببرند.»

او سپس مدعی شد که به فرماندهان ارتش صهیونیستی و موساد توصیه‌های لازم برای آمادگی جهت مقابله با هر سناریویی داده شده است و آنها آماده حفظ امنیت این رژیم در مقابله با آنچه «تهدید ایران» می‌نامید هستند.

یائیر لاپید در ادامه به شکل گستاخانه‌ای گفت که اگر گزینه تهدید واقعی حمله نظامی به ایران روی میز بود، می‌شد به توافق بهتری دست یافت. او بار دیگر تأکید کرد که در صورت امضای توافق هسته‌ای، رژیم صهیونیستی هیچ التزامی به آن ندارد.

به گزارش فارس، نخست‌وزیر رژیم تل‌آویو همچنین ادعا کرد که جو بایدن پس از گفت‌و‌گوی راهبردی تصمیم گرفته است که سپاه پاسداران را از لیست تحریم‌ها حذف نکند.

جوزپ بورل و انداختن دوباره توپ در زمین ایران!

جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مصاحبه با یک روزنامه مطرح اتریشی درباره وضعیت جاری در رابطه با مذاکرات وین برای رفع تحریم‌های ایران اظهارنظر کرد. روزنامه اتریشی «کرونن» طی مصاحبه با جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نظر او را درباره مسائل کنونی که اتحادیه اروپا با آن مواجه است، جویا شد.

در بخشی از این مصاحبه، خبرنگار روزنامه اتریشی از این مقام ارشد اتحادیه اروپا پرسید: «شما همه‌گیری (ویروس کرونا) را بزرگ‌ترین چالش اتحادیه اروپا توصیف کرده‌اید. آیا بحران انرژی، (از بحران کرونا) بزرگ‌تر است؟»

جوزپ بورل گفت: «این بزرگ‌ترین بحرانی است که اروپا تا به حال داشته است. اول بحران بدهی، بعد همه‌گیری، حالا انرژی. تنها راه‌حل این است: اتحاد.»

جوزپ بورل با سوال خبرنگار روزنامه اتریشی درباره وضعیت جاری در رابطه با مذاکرات وین به منظور رفع تحریم‌های ایران و احیای برجام مواجه شد.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم توپ را در زمین ایران انداخت و گفت: «من پاسخ را از ایالات متحده دریافت کردم. اکنون برعهده ایران است که به آنها (پاسخ آمریکایی‌ها) جواب دهد.»

بورل ادامه داد: «می‌خواهم از اتریش به خاطر نقش قوی‌ آن (در مذاکرات وین) تشکر کنم. ما به لحظه حساسی رسیده‌ایم. من خوشبین هستم، این آخرین میلی‌متر است. این (به نتیجه رسیدن مذاکرات وین) دنیا را کمی امن‌تر می‌کند.»

نکته قابل تأمل آنکه گویا آمریکایی‌ها می‌خواهند با به تاخیر انداختن روند مذاکرات و فرسایشی کردن آن، تا جایی که می‌توانند، قیمت جهانی نفت را کنترل کنند. اروپایی‌هایی که طی سال‌های گذشته با بی‌عملی در برجام و طرح‌های فریبکارانه‌ای مانند اینستکس نشان دادند بی‌اجازه آمریکایی‌ها آب نمی‌خورند! اکنون که به گفته جوزپ بورل با بحران‌های متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند، در روند مذاکرات هسته‌ای نقش فعال‌تری را ایفا می‌کنند اما بی‌آنکه به تقصیرها و تاخیرهای خود و آمریکا اشاره کنند صرفا سعی می‌کنند فشار خود را بر جمهوری اسلامی ایران تشدید کنند.

منبع: کیهان