سالانه 90 هزار زوج نابارور می‌شوند
هر چقدر دولت تدبیر در دوره حضورش بر مسند اجرایی کشور نسبت به سیاست‌های بالادستی نظام در حوزه جمعیت بی‌توجه بود دولت سیزدهم به نظر می‌رسد اراده‌ای در واپسین سال‌های باقیمانده تا بسته نشدن پنجره جمعیتی ایران در اجرای این سیاست‌ها دارد.
یکی از مصادیق بی‌توجهی دولت پیشین در این حوزه را می‌توان به رهاشدگی اجرائیات آن دولت در زمینه زوج‌های نابارور ایران نام برد. زوج‌هایی که اتفاقا برخلاف بسیاری دیگر علاقه به فرزندآوری دارند و به‌هر دلیلی این امکان برای آنها وجود نداشته است. از چالش‌های گرانی درمان گرفته تا تحت پوشش بیمه نبودن پروسه درمانی آنها. اما توجه به این زوج‌ها چقدر در زمینه سیاست‌های فرزندآوری می‌تواند موثر باشد؟ مهم‌تر این‌که تعداد زوج‌های نابارور ایران چه اندازه است و چه می‌توان کرد که شتاب در تعداد این افراد کاهش یابد؟ اساسا این گزاره درست است که به جای تسهیل در روند ازدواج این توجه را معطوف به درمان زوج‌های نابارور کنیم؟
یک دوگانه اشتباه
محمدابراهیم پارسانژاد، رئیس پیشین انجمن ناباروری ایران است، او به فردا می‌گوید: «براساس دو پایشی که یکی در دهه۷۰ و یکی هم در دهه اخیر توسط انجمن ناباروری ایران صورت گرفته نشان می‌دهد در حال حاضر ۱۲ تا ۱۵درصد زوج‌های نابارور نیازمند به درمان داریم. او معتقد است این‌که تمرکز بر تسهیل ازدواج را برداریم و بگذاریم روی روند درمانی زوج‌های نابارور اساسا دوگانه اشتباهی است چرا که اگر مراد از تسهیل ازدواج فرزندآوری باشد حتما که نتیجه بهتری نسبت به درمان ناباروران خواهد داشت اما این موضوع به مفهوم سنگ‌اندازی در روند درمانی این افراد نیست.»
چقدر زوج نابارور داریم ؟
وضعیت تعداد زوج‌های نابارور هم در ایران با آمارهای متفاوتی روبه‌روست، در حالی انجمن ناباروری آمار ۱۵درصدی داده که سال گذشته علیرضا زالی، رئیس وقت دانشگاه بهشتی عنوان کرده بود: «۲۵درصد زوجین جوان کشور توان باروری ندارند». آمارهای رسمی گذشته هم گواه می‌دهند در حال حاضر ۳.۵میلیون زوج در ایران ناباروری اولیه دارند و سالانه حدود ۹۰هزار نفر هم به این جمعیت اضافه میشود و البته نزدیک به ۵درصد از ۳.۵میلیون زوج نابارور دارای نازایی دائمی هستند. از سال گذشته هم بهارستان حکم به تحت پوشش بیمه قرار گرفتن درمان زوج‌های نابارور داده اما هزینه‌های این درمان چقدر است که مانع بزرگی بر سر راه فرزندآوری آنها بوده است؟
هزینه درمان ناباروری چقدر است؟
چه پای حرف زوج‌های نابارور بنشینید چه اخبار رسانه‌ها و گفته‌های مسئولان را زیر و رو کنید به رقم ثابت و مستندی در ارتباط با هزینه‌های درمان ناباروری نمی‌رسید. رقم‌های درمان از پنج میلیون تا ۵۰ میلیون تومان متغیر است.
هر چند یکی از متخصصان این حوزه به فردا می‌گوید این رقم در بدبینانه‌ترین حالت به ۲۰ میلیون تومان می‌رسد اما وقتی بدانیم شانس موفقیت هر عمل تنها ۳۳درصد است و همین هزینه هم گاه افزایش چشمگیری دارد ماجرا فرق می‌کند. البته این‌که در پژوهشی که با عنوان «جنبه‌های روانی ــ اجتماعی ناباروری از دیدگاه پزشکان ایرانی» منتشر شده به این نکته اشاره موکد شده که اکثریت جمعیت نابارور در ایران را طبقه نسبتا کم‌درآمد جامعه تشکیل می‌دهند.
هزینه درمان کجا خرج شد؟
هزینه‌کردن برای درمان زوج‌های نابارور از جایی مهم است که بدانیم برخلاف قوانین موجود این هزینه در یک دهه گذشته صرف کارهای دیگری می‌شده است! به این معنا در حالی که اسناد بالادستی به «اختصاص تسهیلات مناسب برای درمان ناباروری» تاکید شده در سال۹۳ مبلغ ۲۰۰میلیارد تومان برای حمایت از درمان این زوج‌ها در نظر گرفته شد اما جالب این‌که مبهم بودن هزینه‌کرد این ارقام باعث شد وزارت بهداشت سه سال بعد مجبور به ارائه گزارش شود، گزارشی نشان می‌داد تنها کمتر از ۱۱درصد از این مبلغ صرف درمان زوج‌های نابارور شده است! هر چند در این میان توجیه وزارت بهداشت این بود که این بودجه را خرج ساخت مراکز درمان ناباروری کرده است. موضوعی که خودش می‌تواند یکی از چالش‌های پیش‌رو باشد. چرا که در حالی نزدیک به ۳.۵میلیون زوج نابارور داریم که ظرفیت درمانی ناباروری در کشور ۳۰هزار نفر در سال است، عددی که با در نظر گرفتن اضافه شدن ۹۰هزار زوج نابارور در سال بسیار کم به نظر می‌رسد.