وارونه نمایی امریکا در روند مذاکرات برجام

پاسخ نهایی تهران به اتحادیه اروپا که در آن، شرایط موافقت با توافق احتمالی در روند مذاکرات رفع تحریم‌ها را مشخص کرده است و در ادامه تصمیمی که واشنگتن باید در قبال این پاسخ بگیرد، به یکی از سرفصل‌های مهم گمانه‌زنی در رسانه‌های جهان تبدیل شده است؛ گمانه‌زنی‌هایی که ریشه در آخرین وزن‌کشی طرف‌های مذاکرات بویژه ایران و امریکا و نیز تحلیل‌های جسته و گریخته رسانه‌های بین المللی درباره چشم انداز این گفت وگوهای حساس دارد. به اعتقاد ناظران، ایده‌های پیشنهادی ایران به «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که با ابتنا به گزاره‌های منطقی و واقع گرایانه مطرح شده است، می‌‌تواند راهگشای شرایط جاری باشد. این پیشنهادات در حالی روی دو موضوع رفع تحریم‌ها و تضمین تعاملات اقتصادی ایران تمرکز یافته است که مقام‌های امریکایی تاکنون به آن واکنشی نشان نداده و اعلام کرده‌اند که در حال بررسی جمع‌بندی دیدگاه نهایی خود هستند.

سکوت امریکا پس از پاسخ ایران

هرچند دولت امریکا در کوتاه مدت چاره‌ای جز شکستن سکوت و پاسخگویی به ایده‌های نهایی روی میز مذاکرات وین ندارد اما در پس پرده می‌‌کوشد با بهره‌گیری از ظرفیت رسانه‌های وابسته به خود، افکار داخلی و لابی‌های صهیونیستی معترض به موضع مذاکراتی «جو بایدن»، رئیس جمهور امریکا را ذیل نمایشی رسانه‌ای توجیه کند. چنانکه رسانه‌ها و محافل غربی در روزهای اخیر کوشیده‌اند با طرح گزاره‌های جعلی و موهوم درباره متن پیشنهادی ایران این گونه القا کنند که ایران در مواجهه با امریکا امتیازات مهمی را نادیده گرفته است. در همین رابطه شبکه امریکایی «سی ان ان» به نقل از یک مقام ارشد امریکایی روز گذشته مدعی شده که ایران در پاسخ اخیر خود به پیش‌نویس اتحادیه اروپا یکی از خط قرمزهای خود از جمله خواسته‌اش مبنی بر لزوم لغو تحریم‌‌ها علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را حذف کرده است. این مقام ارشد دولت امریکا ادعا کرده پاسخ ایران به شکلی نوشته شده که این خواسته در آن مطرح نشده است و به همین دلیل طرف‌های مذاکره به «توافق نزدیک‌تر شده‌اند.»

این ادعا در حالی مطرح شده که پیش‌تر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در رابطه با تحریم‌های سپاه گفته بود که لابی صهیونیستی تلاش می‌کند این درخواست ایران را عامل مکث در مذاکرات هسته‌ای معرفی کند در حالی که این تلاش صرفاً با هدف تقلیل‌دادن موضوع صورت گرفته است. همچنین محمد مرندی مشاور تیم مذاکره‌کننده در واکنش به ادعای CNN مبنی بر اینکه ایران در مذاکرات وین خواستار حذف نام سپاه پاسداران از لیست تروریستی امریکا شده است، اظهار کرد: «در چند ماه اخیر بارها گفته‌ام که حذف نام سپاه پاسداران از لیست تروریستی امریکا هرگز پیش شرط یا خواسته‌ای کلیدی نبوده است. ایران هم سنتکام (ستاد کل نیروهای امریکایی در غرب آسیا و...) را در لیست تروریستی خودش نگه می‌دارد، ولی اگر امریکا نیاز دارد تا با گفتن این موضوع به توافق مقبولیت ببخشد به خودشان ربط دارد.»

محافل داخلی؛ دلیل وارونه نمایی

اما در تحلیل چرایی وارونه نمایی امریکا در روند مذاکرات جاری و تلاش برای نشان دادن خلاف واقعیات صحنه باید به رویدادهایی اشاره کرد که در پی عقب‌نشینی دولت «بایدن» از مواضع خود در قبال ایران روی داده است. یک وجه مهم این روند به فشار محافل داخلی در امریکا باز می‌‌گردد که کاخ سفید را بابت قبول خواسته‌های تهران مورد انتقاد شدید قرار داده اند. چنانچه کمیته روابط خارجی مجلس سنای امریکا بازگشت این کشور به برجام را یک شکست بزرگ برای سیاست خارجی «بایدن» توصیف کرده است. حساب توئیتری این کمیته مدعی شده است که «ایران به دنبال تضمین پایداری برجام از سوی دولت امریکاست که به تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایان دهد، از شرکت‌های غربی فعال در ایران محافظت کند و به ایران اجازه ‌دهد تا در صورت خروج دولت آینده از توافق، کار تسلیحات هسته‌ای را تسریع بخشد.» سناتورهای امریکایی در ادامه خواسته‌های ایران را باج خواهی دانسته و اعلام کرده اند که توافق احتمالی به‌ عنوان یک شکست بزرگ سیاست خارجی بایدن در تاریخ ثبت خواهد شد.

اگر ۶ ماه پیش امضا می‌شد، کمتر بد بود

اما این تنها بخشی از مشکلات دولت امریکا در روند مذاکرات رفع تحریم‌ها به شمار می‌‌آید. چه آنکه در پی ارسال پاسخ تهران به اتحادیه اروپا، نگرانی در تل‌آویو از حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران چنان شدت گرفته که تماس مقام‌های صهیونیستی با کاخ سفید را در بالاترین سطح به جریان انداخته است. در همین حال نشست اخیر «پائیر لاپید»، نخست وزیر رژیم صهیونیستی با «تد دوتچ»، رئیس کمیته خاورمیانه در مجلس نمایندگان امریکا و «تام نیدز» سفیر امریکا به طرح انتقادات شدید نخست وزیر رژیم صهیونیستی از مواضع مذاکراتی «بایدن» انجامید و او اعلام کرد که پیش‌نویس توافق هسته‌ای اتحادیه اروپا که به متن نهایی معروف شده است با معیارهای دولت «بایدن» همخوانی ندارد و امتیازات بیشتری به ایران در مقایسه با توافق هسته‌ای اولیه می‌‌دهد. «لاپید» پیش‌تر در نامه‌ای اعتراضی به «بایدن» از پیش‌نویس موجود به‌دلیل داشتن امتیازاتی فراتر از برجام به ایران انتقاد کرده بود. در ادامه موج انتقادات صهیونیست‌ها از موضع مذاکراتی دولت امریکا، «تامیر هیمن»، رئیس سابق اطلاعات ارتش اسرائیل در توئیتی این گونه نوشت: «اگر توافق امضا شود، توافق بدی است و اگر ۶ ماه پیش امضا می‌شد، کمتر بد بود.»

مأموریت فوری مشاور امنیت ملی!

در همین حال روزنامه صهیونیستی ‌هاآرتص نیز در گزارشی با اشاره به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا در مذاکرات وین برای دستیابی به توافق خبر داد که اسرائیل قصد دارد مشاور امنیت ملی خود را طی یک مأموریت فوری به واشنگتن بفرستد تا به دولت امریکا درخصوص آنچه ضعف‌های آشکار در پیش‌نویس نهایی اتحادیه اروپا می‌داند، هشدار دهد. این روزنامه افزود: «اسرائیل این سند را با دقت مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده است، درحالی‌که کاخ سفید، شورای امنیت ملی امریکا، وزارت امورخارجه امریکا و سازمان سیا یا این سند را نخوانده‌اند یا آن را نفهمیده‌اند.»

به این ترتیب فضایی که دولت «بایدن» در مواجهه با فشارهای داخلی و خارجی پیرامون تصمیم‌گیری درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها با آن روبه‌راست، پرده از دلیل پیگیری رویکرد جانبدارانه رسانه‌های امریکایی در قبال ایران برمی‌دارد. رویکردی که می‌‌کوشد ایران را کشوری نشان دهد که در مذاکرات اخیر مجبور به عقب‌نشینی از خواسته‌های خود شده است اما برای فهم آنچه در پشت پرده جریان دارد، ناراحتی و عصبانیت مقام‌های صهیونیستی از دولتمردان کاخ سفید کفایت می‌‌کند. نارضایتی‌ای که به اعتراف رسانه صهیونیستی ‌هاآرتص، تل‌آویو برای رفع آن جز «لفاظی‌های توخالی» و «شلوغ‌کاری‌های زیاد» دستور کاری ندارد.

مقام امریکایی و شتاب مذاکرات

علاوه بر این تماس تلفنی، یک مقام ارشد امریکایی در گفت‌وگو با شبکه خبری‌ «سی‌ان‌ان» درباره آخرین وضعیت مذاکرات احیای برجام توضیحاتی ارائه داد و اعلام کرد: «حصول توافق در وین نسبت به دو هفته قبل نزدیک‌تر شده است اما نتیجه نامشخص است، چرا که برخی اختلافات هنوز به قوت خود باقی است.» این مقام امریکایی ادامه داد: «پیشرفت از این نقطه به بعد ممکن است کند باشد اما به نظر می‌رسد که در حال حاضر شتاب بیشتری نسبت به سال گذشته وجود دارد.»

منبع: روزنامه ایران