در آستـانه توافـق؟

جمهوری اسلامی ایران  پاسخ و ملاحظات خود را درباره پیشنهاد مورا به اتحادیه اروپا ارائه داده است و همان گونه که مقامات ایرانی هم بیان کرده‌اند اگر آمریکا اراده واقعی و انعطاف لازم را داشته باشد، توافق در کوتاه مدت در دسترس است.در واقع؛ هم اکنون این آمریکاست که باید از فرصتی که در اختیار آن قرار داده شده استفاده و تصمیم سیاسی خود را اتخاذ کند.میخائیل اولیانوف نماینده روسیه پاسخ ایران به اروپایی‌ها را سازنده توصیف کرد و گفت که توپ اکنون در زمین آمریکاست. وی اظهارکرد: ایران پیشنهاد کرده در جریان اصلاح پیش‌نویس احیای توافق، تضمین‌های مربوط به حفظ آن در آینده تقویت شود. این دیپلمات روسی  ،دیدار قریب ‌الوقوع در سطح وزرای خارجه در خصوص توافق را هم بعید ندانسته است.هرچند محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران در گفت وگو با شبکه الجزیره قطر افزود که یکی از اهداف مذاکرات هسته‌ای بالابردن هزینه خروج آمریکا از توافق در آینده است اما بلومبرگ در گفت و گو با یک دیپلمات اروپایی آشنا به مذاکرات وین از واکنش مثبت اروپا به پاسخ مکتوب ایران گزارش داد.

 اعلام آمادگی تهران برای مبادله زندانی با آمریکا

ازسوی دیگر؛ ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال خبرنگاران در خصوص نظرات مطرح شده از سوی وزیر امور خارجه آمریکا و همچنین نماینده ویژه این کشور در امور ایران درباره مسئله زندانیان اظهارکرد: جمهوری اسلامی ایران به صورت مستقل از برجام، بارها از کانال های مختلف آمادگی خود را برای پرداختن به مسئله زندانیان، به طرف آمریکایی اعلام کرده است. سخنگوی دستگاه دیپلماسی ضمن اعلام آمادگی کشورمان برای اجرای فوری توافق موجود، تصریح کرد: آماده ایم با اجرای این توافق ایرانیان بی گناه زندانی شده در آمریکا که به اتهام واهی نقض تحریم های ظالمانه و غیرقانونی آمریکا، قربانی بی عدالتی نظام قضایی آن کشور شده اند، امکان رهایی و بازگشت سریع به آغوش خانواده های خود را داشته باشند. کنعانی افزود: جای تعجب است که طرف آمریکایی به جای عمل و رفع موانع در این زمینه، صرفا به اجرای نمایش های تبلیغاتی علیه جمهوری اسلامی ایران می پردازد.

در جلسه غیرعلنی مجلس چه گذشت؟

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس، جزئیات جلسه غیر علنی نمایندگان با مسئولان ذی ربط در مذاکرات هسته‌ای را نیز تشریح کرد.ابوالفضل عمویی در جمع خبرنگاران در تشریح جلسه غیرعلنی مجلس با علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، علی باقری رئیس تیم مذاکره کننده، همچنین محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی و بهروز کمالوندی، گفت: اگر با پاسخ جمهوری اسلامی ایران موافقت شود، ما در آستانه یک توافق هستیم. با این توضیحات می توان تاکید کرد که ما هنوز به یک توافق کامل دست نیافته ایم، اما در مسیر دستیابی به آن قرار داریم.وی ادامه داد: نکته دیگر این که براساس گزارش های اعلام شده ،موضوع منافع ملی به صورت خاص در این مذاکرات هسته ای و انتفاع اقتصادی خواسته کلیدی نمایندگان مجلس و دستور کار تیم مذاکره کننده بوده است. انتفاع اقتصادی به این معنی که موانعی که به شکل غیرقانونی در تجارت خارجی ایران ایجاد شده، برطرف شود.وی در همین زمینه افزود: نفت جمهوری اسلامی ایران بدون محدودیت به فروش برسد و منابع آن به صورت بانکی و قانونی قابل دسترسی باشد تا از آن برای تامین نیازهای کشور استفاده کنیم. همین طور اصول برنامه هسته ای ما به عنوان اساس برنامه که دستاورد بومی و صلح آمیز است، حفظ شود. درنهایت با پذیرش محدودیت توافق سال 2015 مجدد  اجرایی شود.سخنگوی کمیسیون امنیت ملی ادامه داد: در این چارچوب مهم ترین خواسته لغو تحریم‌هاست که باید به صورت اساسی مورد توجه قرار گیرد. تیم مذاکره کننده تا الان این موضوع را پیگیری کرده و همچنان در مسیر این مباحث است. اخذ تضمین‌های کافی نیز جزو خواسته‌های نمایندگان بود که توضیحات کافی در این زمینه داده شد. نماینده تهران در همین راستا افزود:طرف مقابل اصل ارائه تضمین به جمهوری اسلامی ایران و راستی آزمایی رفع تحریم‌ها را پذیرفته و جزئیاتی به عنوان راهکار برای آن ارائه شده و جزئی از متن مذاکرات است.سخنگوی کمیسیون امنیت ملی در پاسخ به سوالی درباره این که آیا توافق باید به تصویب مجلس برسد یا خیر؟ گفت: مباحث وقتی تمام شود، حتما گزارش آن منتشر خواهد شد. همان طور که تاکنون مجلس از نمایندگان دولت برای ارائه گزارش به مجلس دعوت کرده است و ضمن تبادل اظهارنظرها، نگاه مجلس را به آن ها به عنوان نگاه نمایندگان مردم منتقل می‌کردیم، درباره موضوع مذاکرات نیز همین اتفاق خواهد افتاد و متن توافق را بررسی خواهیم کرد، اما آن چیزی که الزام قانونی غیر از این موضوع دارد، این است که براساس ماده 7 قانون اقدام راهبردی، دولت باید گزارش رفع تحریم ها را به مجلس ارائه کند. وی تصریح کرد: هر توافقی در صورتی که تکمیل شود، توسط مقامات دیپلماتیک کشورمان و کشورهای 1+4 جمع بندی خواهد شد و سپس پروسه داخلی تایید آن مورد توجه خواهد بود. تایید آن نیازمند روند حقوق داخلیِ هر طرف توافق است. در این چارچوب مهم ترین مسیر، اجرای ماده 7 قانون اقدام راهبردی است.عمویی در جواب به این سوال که آیا توافق به رأی نمایندگان مجلس گذاشته می شود یا خیر؟ گفت: متن برجام هم در دوره قبل به رأی گذاشته نشد. در واقع در مجلس نهم اجازه داده شد که برجام   اجرا شود. در قانون اقدام راهبردی، به متن توافق اشاره‌ای نشده است که باید   به  تصویب  برسد، اما گزارش رفع تحریم ها و اقدام پیش متقابلی که ایران می خواهد انجام دهد، نیاز است با نظر مجلس باشد.

فرا خبر

لزوم هوشیاری پس از احیای برجام

 طبق گزارش رسانه‌ها و مواضع مقامات سیاسی، فرایند مبادله مکتوب ارزیابی مذاکرات هسته‌ای توسط طرف‌های مذاکره‌ کننده، به مراحل پایانی رسیده است. برخی ناظران بر این باورند که با حل‌وفصل احتمالی برخی موضوعات در زمینه اطمینان ایران به انتفاع اقتصادی، توافق به امضا خواهد رسید. به نظر می‌رسد در نتیجه گفت وگوهای غیرمستقیم اخیر میان ایران و آمریکا، درنهایت طرفین از بخشی از خواسته‌ها عقب‌نشینی و با برخی مطالبات طرف مقابل موافقت کنند. در واقع هر دو طرف به نقطه پایانی تبادل امتیازات نزدیک شده‌اند. گرچه ایران بسیار بر اخذ تضمین اصرار داشته، ولی احتمال آن که این توافق تنها تا پایان دولت بایدن عمر کند بالاست و با ورود احتمالی یک جمهوری‌خواه (به ‌ویژه ترامپ) به کاخ سفید بعید است تداوم یابد. علاوه بر آن‌ که پیروزی احتمالی جمهوری‌خواهان در انتخابات کنگره نیز می‌تواند تعهدات آمریکا را تحت‌الشعاع قرار دهد. با فرض خروج دوباره آمریکا از توافق، احیای آن می‌تواند فرصتی باشد که ایران به توسعه زیرساخت‌های خود در حمل‌ونقل و صنایع راهبردی مانند استخراج نفت‌وگاز و تولید محصولات پتروشیمی بپردازد. کاهش وابستگی به دلار، تلاش برای نقش‌آفرینی در زنجیره تأمین کالا و خدمات در ائتلاف ‌های چندجانبه از دیگر فرصت‌ها برای ایجاد مصونیت در برابر تحریم‌هاست. واقعیت آن است که با توجه به اختلافات عدیده و راهبردی ایران و آمریکا، به خصوص در زمینه سیاست‌های منطقه‌ای، بعید است ایالات متحده تمایل داشته باشد که پرونده هسته‌ای ایران خاتمه یابد. ضمن تداوم تحریم‌های غیرهسته‌ای، نباید احتمال کاربرد مکانیسم ماشه را نیز از نظر دور داشت. لازم است ایران درباره سناریوهای مختلف توافق در آینده هوشیار باشد.

منبع: روزنامه خراسان