«فردا» گزارش می‌دهد
امتیاز مورد ادعای وال‌استریت به کار می‌آید؟
روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال مدعی شده که غرب در پیش‌نویس جدید به ایران یک امتیاز مهم داده و آن هم بستن پرونده اختلافاتی است که بین ایران و آژانس وجود دارد. اما آیا چنین امتیازی موجب توافق خواهد شد؟
گروه سیاست سایت فردا، آنطور که تا کنون اعلام شده، مسئولان مربوطه در ایران هنوز هیچ تصمیمی درباره پیش‌نویس جدید غربی‌ها که برپایه طرح اخیر جوزپ بورل تنظیم شده و به قول خودشان آخرین فرصت مصالحه است، نگرفته است.
طرف غربی اما از همه توان خود استفاده کرده تا با یک بازی روانی و جوسازی رسانه‌ای بیشترین فشار را به ایران آورده و ما را به امضا طرح پیشنهادی خودشان وادارد. در همین راستا است که از یک سو بر کم بودن فرصت باقی مانده برای اعلام نظر طرفین تاکید می‌شود و از سوی دیگر این طور القا می‌شود که غرب بیشترین امتیازات را داده است و ایران باید تصمیم بگیرد که از این فرصت استفاده می‌کند یا خیر.
گزارش اخیر وال استریت ژورنال را نیز باید در همین چارچوب مورد توجه قرار دارد. آنطور که روزنامه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال نوشته، منابع مطلع از مذاکرات گفته‌اند که «دیپلمات‌های اروپایی برای پیشبرد سریع‌تر روند مذاکرات احیای توافق هسته‌ای امتیازات جدیدی به ایران پیشنهاد کرده‌اند که دربرگیرنده راهکارهایی درباره مساله پادمانی است.»
بنابراین گزارش، این امتیاز درباره اختلاف نظر طرفین بر سر مسائل پادمانی ایران با آژانس است که تهران همواره خواستار پایان تحقیقات در این پرونده بوده است. این در حالی است که مقام‌های آمریکایی و اروپایی گفته‌اند درباره تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با تهران مذاکره نخواهند کرد چرا که از نظر آنها، این موضوعی غیرمرتبط با برجام است.
در عین حال بر اساس پیش‌نویس توافقی که از سوی اتحادیه اروپا ارائه شده و وال‌استریت‌ژورنال می‌گوید که متن آن را به دست آورده، آمده است: «در صورتی که تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند، ایالات متحده و سایر طرف‌های مذاکره از شورای حکام خواهند خواست که به تحقیقات خود در این زمینه پایان دهند.»البته وال‌استریت مدعی است، در این پیش‌نویس از ایران خواسته شده تا به پرسش‌های آژانس «با هدف شفاف‌سازی» پاسخ دهد و به «پرداختن به نگرانی‌های آژانس، پیش از اجرایی شدن برجام» موافقت کند.
لازم به یادآوری است که پس از ارائه پیشنهادهای اروپا، ایالات متحده و همچنین دیپلمات‌های اروپایی اعلام کردند که مذاکرات دیگر پایان یافته است. دو منبع نزدیک به منابع غربی به وال‌استریت‌ژورنال گفته‌اند که اتحادیه اروپا به ایران و همچنین سایر طرف‌ها اعلام کرده که تا ۱۵ آگوست به این پیشنهادها پاسخ مثبت یا منفی بدهند.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در این خصوص می‌گوید: «ما متن نهایی پیشنهادی اتحادیه اروپا را به دقت مطالعه می‌کنیم و در صورت درخواست پاسخ خود را به آنها خواهیم داد.»
مقامات ایران روز سه‌شنبه گفتند که آنها فقط بررسی متن را آغاز کرده‌اند. در روزهای اخیر ایران تاکید کرده که ممکن است به گفت‌وگوهای بیشتری نیاز باشد.
اینکه امتیاز مورد اشاره- به فرض صحت ادعای وال استریت ژورنال- بتواند مقامات ایرانی را به پذیرش متن روی میز ترغیب کند یا خیر اما موضوعی نامعلوم است. باید دید که بسته شدن پرونده اختلافات ایران و آژانس به اندازه لغو تحریم و تضمین که دو خواسته جدی ایران است، برای طرف ایران مهم است یا خیر؟ همچنین باید دید که طرف اروپایی درباره دو خواسته دیگر چه موضعی دارد؟
نکته قابل توجهی که در این زمینه باید مورد نظر داشت این است که در زمان امضای برجام نیز پرونده اختلافات بین ایران و آژانس بسته شده بود اما جدا از اینکه اکنون دوباره آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادعاهای خود را تکرار می‌کند، در فقره قبلی هم اول امضا را از ایران گرفتند و بعد آمانو به ایران آمد و گزارش مثبتی نوشت که در نتیجه آن برجام اجرایی شد. بر این اساس اگر غربی‌ها آنطور که وال استریت ژورنال مدعی است خواهان حل اختلافات ایران و آژانس باشند، این بار نیز اول خواهان گرفتن امضا از ایران هستند.
گزاره‌ای که با توجه به مواضع اخیر تیم دیپلماسی ایران، بعید به نظر می‌رسد. بدیهی است که با یک قول ساده طرف ایرانی، راضی نمی‌شود. مخصوصا اینکه تکلیف تحریم‌ها و تضمین‌های لازم هنوز نامشخص است.