پایان ادعاهای جعلی هسته‌ای، شرط اصلی توافق

چهار روز مذاکره در شهر وین با هدف رفع تحریم‌ها در حالی روز گذشته با بازگشت هیأت ایرانی به تهران به پایان رسید که منابع دیپلماتیک از پیشرفت نسبی در برخی موضوعات خبر می‌دهند. در همین حال هیأت های حاضر در وین برای انجام مشورت های بیشتر راهی پایتخت ها شدند تا با انجام آخرین تبادل نظرها درباره موضوعات اختلافی باقیمانده در مذاکرات آتی تعیین تکلیف کنند.یک مقام ارشد اتحادیه اروپا در گفت وگو با ایرنا با  اعلام اینکه مذاکرات وین درباره متن پیش‌نویس توافق به پایان رسید، افزود: «هیأت‌ها وین را ترک می‌کنند. مذاکرات برای دست یافتن به یک متن پایان یافته است و چون ما به متن دست‌یافته‌ایم مذاکرات به پایان رسیده است و اکنون پایتخت‌ها باید تصمیم‌گیری کنند.

بورل: پیشرفت نــــــسبی حاصل شده است

شب گذشـــــــــته همچنین وزیر امورخارجه با انتشار پستی در اینستاگرام، از گفت و گوی تلفنی با جوزپ بورل خبرداد. امیرعبداللهیان درباره این تماس گفت: «به آقای بورل تأکید کردم هیأت مذاکره‌کننده ایرانی با اراده و جدیت برای دستیابی به توافق در وین حضور داشته و ایده‌های سازنده‌ای را برای حل و فصل موضوعات باقی‌مانده ارائه داده است. دیدگاه‌ها و ملاحظات ایران درباره ایده‌های ارائه ‌شده از سوی انریکه مورا، به وی‌ منتقل شده است و انتظار می‌رود همه طرف‌ها برای دستیابی به متن نهایی توافق از خود اراده و جدیت نشان دهند. همچنین به ایشان یادآوری کردم که توافق نهایی باید تأمین‌کننده حقوق و منافع ملت ایران بوده و رفع پایدار و مؤثر تحریم‌ها را تضمین کند. آقای بورل معتقد بود در دور اخیر گفت و گوهای وین، پیشرفت نسبی حاصل شده‌ است و ارزیابی‌اش از این مرحله مذاکرات مثبت بود. آقای بورل گفت به عنوان هماهنگ کننده به تلاش‌های خود برای نزدیک‌تر کردن دیدگاه‌ها تا رسیدن به نتیجه خوب برای همه طرف‌ها ادامه خواهد داد. در پایان به ایشان گفتم امیدوارم که با واقع‌بینی و اجتناب از اتخاذ مواضع غیرسازنده، بخصوص از سوی امریکا، مسیر دستیابی به توافق هموار شود.»

پاسخ به پیشنهادات تهران

جدیدترین دور گفت وگوهای رفع تحریم‌ها درحالی پس از یک وقفه چند ماهه از پنجشنبه هفته گذشته در وین ازسر گرفته شده است که واشنگتن باید به پیشنهادات تهران واکنش واقع بینانه‌ای نشان دهد. ممانعت از تکرار سنت گذشته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه ایران، برداشتن تحریم‌ها مطابق برجام و ارائه ضمانت برای اجرای تفاهم احتمالی از سوی امریکا مهم‌ترین گزاره‌هایی است که در صدر فهرست تصمیم‌گیری احتمالی طر‌ف‌های مقابل در این دور از مذاکرات جای خواهد گرفت. هیأت مذاکره کننده ایران پنجشنبه گذشته با آخرین پیشنهادات و دستورالعمل‌های مورد نظر خود در هتل «کوبورگ» وین حضور یافت تا پیرامون آخرین تبادلات مکتوب با هدف حل پرونده اختلافی در سریع‌ترین زمان ممکن با دیگر طرف‌های حاضر در محل مذاکرات به بحث و گفت وگو بنشیند. علی باقری، رئیس هیأت ایرانی در چند روز اخیر، مذاکرات مفصلی را با هیأت‌های روسیه، چین و اتحادیه اروپا از سر گذرانده و طرف‌های مقابل را در جریان دیدگاه‌های کشورمان پیرامون چند موضوع باقی‌مانده قرار داده است. مذاکرات جاری در حالی انجام شد که مذاکره‌کنندگان ارشد سه کشور اروپایی در وین حضور نداشتند.

پیشرفت نسبی

با پایان یافتن دور جدید مذاکرات یک مقام ارشد وزارت امور خارجه با بیان اینکه در جریان این گفت‌و‌گوها ما مواضع خود را با طرف‌های مقابل به اشتراک گذاشتیم و در برخی موضوعات نیز پیشرفت‌های نسبی حاصل شد، افزود:  «با توجه به مباحث صورت گرفته طی سه روز گذشته، امروز انریکه مورا چند ایده در مورد برخی موضوعات باقی‌مانده به طرف‌ها ارائه داد». او افزود: «ما به محض دریافت این ایده‌ها، پاسخ و ملاحظات اولیه خود را به ایشان منتقل کردیم، اما طبیعتاً این موارد نیازمند بررسی جامع هستند و ما نظرات و ملاحظات تکمیلی خود را به هماهنگ‌کننده و سایر طرف‌ها منتقل خواهیم کرد.» سید محمد مرندی مشاور تیم مذاکره کننده ایران در وین نوشت که هر چند نقش هماهنگ کنننده (انریکه مورا) از اهمیت بسیاری برخوردار است، اما طرف‌ها باید درباره متن نهایی آتی تصمیم بگیرند. در همین حال میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات با بیان اینکه انریکه مورا متن نهایی پیش نویس تصمیم برای احیای برجام را در اختیار اعضای برجام قرار داده است، اعلام کرد: حالا مذاکره کنندگان در گفت وگوهای هسته ای باید تصمیم بگیرند این متن برایشان پذیرفتنی است یا نه. اگر مخالفتی نبود توافق هسته ای احیا می شود.

آژانس و پرونده‌ای که باید مختومه شود

همزمان با آغاز این دور از مذاکرات بود که محمد جمشیدی، معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور با اشاره به یکی از پرانتزهای خالی در تبادلات مکتوب جاری، به خواسته تهران مبنی بر لزوم پایان یافتن ادعاهای سیاسی علیه روند فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز کشورمان اشاره کرد و در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «در تمامی گفت‌وگوهای تلفنی آیت‌الله رئیسی با رؤسای جمهور فرانسه، روسیه و چین، موضع قاطع ایشان این بود که فقط زمانی که ادعاهای پادمانی حل و فصل و بسته شود، توافق نهایی قابل دست یافتن است.» موضوعی که اگر طرف‌های مقابل پیرامون آن راه چاره ای نداشته باشند، نمی‌توان از حل و فصل مذاکرات و تحقق توافق سخن به میان آورد. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه نیز در گفت‌وگوی دو روز پیش خود با «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل این مهم را مورد توجه قرار داد و با بیان اینکه همکاری ایران با آژانس استمرار دارد، یادآور شد: «آژانس باید با فاصله گرفتن از موضوعات انحرافی و غیرسازنده سیاسی و از مسیر فنی موضوعات باقیمانده پادمانی را به طور کامل حل و فصل کند.» محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز سه روز پیش و همزمان با مذاکرات وین تأکید کرد که باید پرونده ایران در آژانس بسته شود. او گفت که اگر این پرونده بسته نشود، ایران اجازه نخواهد داد تا دوربین‌های آژانس دوباره فعال شوند. اشاره اسلامی به دوربین‌هایی است که فراتر از تعهدات بین‌المللی ایران در محل‌های فعالیت‌های هسته‌ای نصب شده‌اند. از سوی دیگر تردیدی وجود ندارد که رفع واقعی همه تحریم‌ها چنان که از جمله ثمرات روشن آن فروش آزادانه نفت، دسترسی و نقل و انتقال آزادانه درآمدهای ارزی و نفتی، عادی شدن روابط اقتصادی و کارگزاری بانکی، آزاد شدن و نقل و انتقال بی قید و شرط پول‌های بلوکه شده ایران و امکان سرمایه‌گذاری خارجی و تجارت آزادانه با همه کشورها باشد، می‌‌تواند به تحقق یک توافق برد- برد بینجامد.

واقع‌بینی تهران

خواسته‌های روشن تهران در مذاکرات در حالی است که هیأت مذاکره کننده کشورمان ذیل رویکرد مبتکرانه و واقع‌بینانه خود می‌‌کوشد ضمن پافشاری بر خطوط قرمز و موضوعاتی که امکان نادیده‌انگاری آنها وجود ندارد، منافع حداکثری کشور را محقق سازد. در امتداد چنین رویکردی است که پیش‌نویس جاری مورد بحث در وین، اصلی ترین گزاره‌های کشور از جمله رفع اثرگذار تحریم‌ها و حراست از روند جاری فعالیت‌های رو به پیشرفت هسته‌ای را در خود جای داده و از این منظر به طور معناداری با پیش‌نویس اولیه که در ادوار پیشین مذاکرات مطرح بود، فاصله گرفته و ارتقا یافته است. ذیل چنین رویکردی است که وزیر خارجه کشورمان دو روز پیش در جریان گفت‌وگو با همتای چینی خود به طرف‌های مقابل یادآور شد که برای رسیدن به توافق لازم است که امریکا به پیشنهادات ایران واکنش واقع‌بینانه نشان دهد. امیرعبداللهیان در گفت‌وگو با «وانگ یی» افزود که ایران به شکل فعالانه در تلاش است تا به یک توافق پایدار دست یابد.

بیانیه ادعایی تروئیکای اروپایی

مذاکرات وین در حالی از روز پنجشنبه در وین پس از یک دوره وقفه طولانی در گفت‌وگوهای مستقیم از سر گرفته شد که جمعه گذشته (دومین روز مذاکرات)، فرانسه، انگلیس و آلمان، سه عضو اروپایی طرف مذاکره با انتشار بیانیه‌ای مدعی شدند: «ما از ایران می‌خواهیم که درخواست‌های غیرواقع‌بینانه‌ای خارج از چهارچوب برجام نداشته باشد.»

رد ادعای رسانه غربی

همزمان با مذاکرات وین، رسانه‌های غربی اخبار متعددی را پیرامون روند نتیجه بخش بودن این گفت‌و‌گوها بازتاب می‌دهند. کمی پس از آنکه روزنامه امریکایی «وال‌استریت‌ژورنال» مدعی شد که «متن توافق ممکن است در ساعات آینده نهایی شود»، یک مقام وزارت امور خارجه این احتمال را رد کرد و گفت: «با توجه به ادامه بحث‌ها درباره چند موضوع مهم باقی‌مانده، هنوز در مرحله‌ای قرار نداریم که از نهایی شدن متن سخن بگوییم.» این مقام وزارت امور خارجه افزود: «همچنان معتقدیم در صورتی که تصمیمات مناسب طرف مقابل اتخاذ شود، می‌توان بسرعت مذاکرات را جمع‌بندی کرد، اما هنوز در این مرحله قرار نداریم.»

منبع: روزنامه ایران