جمالی نوبندگانی در گفت‌وگو با «فردا» مطرح کرد
طرف‌های برجامی باید قدری نگران باشند
جمالی نوبندگانی زبانی که ایران در روزهای اخیر به کار گرفته را تلاشی برای افزایش دغدغه‌های طرف‌های برجامی دانسته و تاکید می‌کند که همین انجام مذاکرات به خاطر دغدغه‌های امنیتی است که دارند.
گروه سیاست سایت فردا - علی باقری‌کنی مذاکره کننده ارشد کشورمان به وین رفته تا یک بار دیگر پیشنهادات ارائه شده طرفین برجامی را بررسی کنند. طرف آمریکایی نیز حرف‌ها امیدوار کننده‌ای زده و برای نهایی کردن توافق اعلام آمادگی می‌کند. در این شرایط شاهدیم که محمد اسلامی، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان دیروز تاکید کرد که اگر به برجام برنگردند، دوربین‌ها را نصب نمی‌کنیم و خلاصه با همان موضوع چند روز قبل کلی خط و نشان کشید. پیش از آن هم مثل خرازی و محمدجواد لاریجانی بر توانایی ایران برای ساخت سلاح اتمی تاکید کرده بود.
این مواضع تهران، همزمان با افزایش احتمال احیای برجام اما چه معنایی دارد؟ این سوالی است که محمد جمالی‌نوبندگانی نماینده پیشین مجلس در گفت‌وگو با «فردا» به آن پاسخ می‌دهد. او با اشاره به اینکه « طرحی که بورل روی میز مذاکره گذاشته و به قول خودشان برای احیای برجام تلاش می‌کنند، بهترین گزینه برای ما نیست» گفت: « شاهدیم که همزمان با این طرح که طی آن صراحتا اعلام شده فشار حداکثری جواب نداده، طرف آمریکایی دست به تحریم زده است. آنها تحریم‌هایی را در حوزه نفت، پتروشیمی و ترانسپورت نفت را در کشورهای مختلف و شرق آسیا مورد تحریم قرار داده‌اند. این نشان می‌دهد که بیشتر در حال بازی توپ در زمین طرف مقابل انداختن، هستند تا یک تلاش واقعی برای احیای برجام.»
وی افزود: «این رویکرد، عجیب نیست زیرا از اول هم روح برجام این بوده که ایران از نظر هسته‌ای تحت کنترل بیشتری باشد. البته ایران در عین حال که این نظارت را حتی بیش از حد NPT پذیرفته است، باید از شرایط بهتر اقتصادی و روابط تجاری تحت تاثیر لغو تحریم‌ها برخوردار شود. همچنان که خیلی از مقامات غربی هم در مذاکرات دوجانبه اعتراف می‌کنند که این حق ایران است اما آنها در مقابل آمریکا نمی‌توانند کاری کنند.»
این نماینده ادوار مجلس در دفاع از رویکردی که ایران در روزهای اخیر پیش گرفته، گفت: «اقدامات ایران در ارتباط با سانتریفیوژها نیز اکنون با اطلاع آژانس صورت گرفته است. به نظر من این رویکرد هم بخشی از مقابله به مثل جمهوری اسلامی است و چاره دیگری هم نداریم. به هرحال اگرچه حزب دموکرات می‌گوید که فشار حداکثری شکست خورده و باید به برجام برگشت اما به نظر می‌رسد که آنها نیز دوست دارند به این فشار علیه ایران ادامه دهند.»
جمالی‌نوبندگانی تاکید کرد: «باید هوشیار بود که صرف امضای توافق فایده ندارد. ممکن است ۱۰ روز همه خوشحال باشند که به توافق رسیدیم اما توافقی که در عمل تحریم‌ها را رفع نکند، صرفا ما را در چارچوبی قرار می‌دهد که هم تحریم باشیم و هم پیشرفت‌های هسته‌ای را از دست بدهیم. بنابراین باید به صورت عملی توافق منصفانه صورت بگیرد. اینکه با فشار بگویند که ما موافق برگشت برجام هستیم اما در عین حال فشار آورده و تحریم اعمال کنند، با این ضرورت متناقض است.»
وی درباره اینکه آیا رویه فعلی کمکی به حصول یک توافق منصفانه خواهد کرد یا خیر؟ گفت: «اگر طرف مقابل زور بگوید، نمی‌توان با نرمی پاسخ داد. چرا امروز اروپایی‌ها بیش از آمریکایی‌ها به احیای برجام اصرار دارند؟ خودشان می‌گویند که بحث امنیتی است. بنابراین آنها هم باید دغدغه‌هایی داشته باشند. اگر برای طرف مقابل دغدغه ایجاد نکنیم قطعا قدرتی مثل آمریکا با ما کنار نخواهد آمد. همان‌طور که تا وقتی غنی‌سازی در حد ۳ و ۵/۳ درصد داشتیم کسی حاضر به مذاکره با ما نبود. این مذاکرات هم بعد از غنی‌سازی ۲۰ درصد صورت گرفت. الان نیز این اصراری که برای برگشت به برجام و انجام مذاکره دارند، به خاطر غنی‌سازی ۶۰ درصد است. بنابراین در دنیایی که زور بیش از منطق حاکم است، باید گاهی اوقات با زبان خودشان گفت‌وگو کرد.»
وی در پاسخ به اینکه در شرایط موجود احتمال احیای برجام و توافق با طرف غربی چقدر است؟ گفت: «من قبلا هم بارها گفته‌ام که آمریکایی‌ها خیلی آمادگی به توافق رسیدن را ندارند. آنها در آبان ماه انتخابات کنگره را پیش‌رو دارند. بایدن نیز تحت فشار نیروهای تندروی داخلی است. در دو جبهه دیگر یعنی چین و اوکراین هم مساله دارد. به نظر می‌رسد که جمهوریخواهان نیز فشار زیادی را به او وارد می‌کنند و توافق با ایران به نفع بایدن در این انتخابات نیست. بر این اساس خوشبین نیستم که قبل از آبان‌ماه توافقی صورت بگیرد.»