هزار و یکمین حرافی اروپا برای احیای برجام

پس از آنکه ایران و امریکا در مذاکرات غیرمستقیم قطر نتوانستند بر سر اختلافات باقی‌مانده به توافق برسند، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ظاهر پیش‌نویس جدیدی برای رسیدن به توافق ارائه داد و با بیان اینکه طرح جدی از سوی ایران برای احیای توافق برجام وجود ندارد، ادعا کرده فرصت حل اختلافات مهم با تهران کمتر می‌شود. این پیش‌نویسی که بورل از آن به عنوان «بهترین توافق ممکن در شرایط کنونی» یاد می‌کند، به گفته امریکایی‌ها همان متنی است که قبلاً تهران با آن مخالفت کرده است؛ لذا این ابتکار هم مثل طرح‌های گذشته در راستای تأمین منافع واشنگتن بوده و با خواسته‌های ایران برای منتفع شدن از دستاورد‌های برجام فاصله زیادی دارد.

درحالی که مقامات ایران بار‌ها گفته‌اند برای رسیدن به توافق بر سر برنامه هسته‌ای به ابزار زمان تکیه نخواهند کرد و تا تأمین کامل منافع ملی به مذاکرات ادامه خواهند داد، غربی‌ها می‌خواهند به هر نحوی شده خواسته‌های خود را به طرف ایرانی تحمیل کنند. با وجود اینکه دولت امریکا مانع اصلی رسیدن به توافق و حل اختلافات باقی‌مانده در میز مذاکرات است، اتحادیه اروپا بدون مقصر جلوه دادن واشنگتن، از ایران خواسته نظر نهایی خود را برای ادامه مذاکرات اعلام کند. جزئیاتی در خصوص پیشنهاد جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران و واشنگتن منتشر شده است که از دو طرف می‌خواهد با این توافق موافقت کنند. بورل بخشی از جزئیات پیش‌نویس خود را در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران طی یادداشتی در روزنامه فایننشال‌تایمز، منتشر کرده است. بورل در این یادداشت نوشته است: «بعد از ۱۵ ماه از مذاکرات فشرده و مثمر در وین و ارتباطات متعدد با اعضای برجام و امریکا به این نتیجه رسیدم که مساحت حل اختلافات کمتر می‌شود و احتمالاً پایان می‌یابد. زمان آن رسیده مقامات ایران، تصمیمات سیاسی سریعی را برای پایان مذاکرات وین بگیرند و به صورت فوری به اجرای کامل برجام برگردیم.» به ادعای بورل، «متن پیشنهادی اتحادیه اروپا برای احیای برجام شامل چارچوب‌های محکمی برای فعالیت هسته‌ای ایران است. گزینه بهتر برای احیای برجام روی میز است. الان زمان تصمیم‌گیری است.»

این درحالی است که برخی منابع ادعا کردند که حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران روز چهار شنبه گذشته در تماس تلفنی با جوزف بورل ملاحظات ایران درخصوص این پیشنهاد را به وی ابلاغ کرده و گفته است که ایران به طور کلی مخالفت‌هایی با طرح دارد، اما تاکنون به طور رسمی مخالفت خود را اعلام نکرده است. به گزارش روزنامه العربی‌الجدید، این منابع گفتند: «مسئولان ایرانی معتقدند که طرح اروپایی چیز مهم و بزرگی به پیش‌نویس توافقی که در مارس گذشته مطرح شده، اضافه نمی‌کند و پیشنهاد کنونی به طور کافی سه مطالبه اصلی تهران را برآورده نمی‌کند.» این منابع درخصوص مطالبات تهران تأکید کردند که ایران خواهان گسترش چارچوب رفع تحریم‌ها، دادن ضمانت‌های کافی و همچنین اعلان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر بستن پرونده تضمین‌های مربوط به اختلافات میان تهران و آژانس است؛ اختلافاتی که به سه سایت هسته‌ای ایران مربوط می‌شود و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش از این مدعی شده بود که ایران در آن‌ها فعالیت هسته‌ای اعلام نشده دارد. منابع نزدیک به مذاکرات هسته‌ای اعلام کردند که پیشنهاد جدید بورل رفع تحریم‌های بخشی از مؤسسات و شرکت‌های وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را شامل می‌شود، نه همه آن‌ها را. جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا نیز متعهد می‌شود که دولتش به توافق احترام بگذارد. با این وجود، طرح جدید اروپایی‌ها با خواسته‌های ایران فرسنگ‌ها فاصله دارد که دنبال یک توافق خوب و پایدار است. امیرعبداللهیان بار‌ها گفته که ایران توافقی را امضا نخواهد کرد و از خطوط قرمز خود در تأمین منافع ملی عقب‌نشینی نخواهد کرد. این درحالی است که امریکایی‌ها ادعا می‌کنند، خواسته‌های ایران فراتر از برجام است و با آن مخالفت کرده‌اند. ایران همواره تأکید کرده که اگر واشنگتن واقعاً برای بازگشت به برجام جدی است باید با لغو همه تحریم‌ها حسن نیت خود را نشان دهد، اما کاخ سفید تاکنون با این درخواست‌ها موافقت نکرده است و حتی گفته که در صورت رسیدن به توافق نیز بخشی از تحریم‌ها به قوت خود باقی خواهد ماند.

پیش‌نویس چیز جدیدی ندارد

اگرچه بورل ادعا می‌کند که پیش‌نویس او بهترین طرح برای رسیدن به توافق در شرایط فعلی است، اما این تحفه همان چارچوبی است که پیش‌تر از سوی امریکایی‌ها مطرح شده بود. ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه امریکا جمعه شب گفت: «این پیشنهاد عمدتاً همان توافقی است که از ماه مارس روی میز بوده و ما آماده پذیرش آن هستیم.» پرایس همچنین مدعی شد ایران مانع دستیابی به توافق می‌شود. او در ادامه ادعا‌های واهی علیه تهران گفت: «ما غیرمستقیم پیام صریح خود را برای بازگشت به برجام به طرف ایرانی رسانده‌ایم، اما آن‌ها آماده پذیرش نیستند.» باتوجه به اظهارات پرایس، به‌نظر می‌رسد که پیش‌نویسی که بورل آن را جدید می‌داند، دستپخت واشنگتن است که تنها در راستای تأمین منافع امریکایی‌ها انجام می‌شود و ادعای طرح جدید، اسم رمز برای فریب افکار عمومی است تا ایران را برای امضای توافق تحت فشار قرار دهند. اینکه اروپا و امریکا ادعا می‌کنند زمان برای احیای برجام در حال سپری شدن است با این هدف انجام می‌شود تا مسئولیت هرگونه شکست در میز مذاکرات را به گردن تهران انداخته و خود را تبرئه کنند. بنابراین، می‌توان گفت که بازی جدید غربی‌ها تکرار همان سناریو‌های ضرب‌الاجل‌ها و تلاش برای اجماع‌سازی علیه تهران است. از طرف دیگر، بورل درحالی توپ را به زمین ایران انداخته تا تصمیم نهایی خود را برای رسیدن به توافق اعلام کند که در داخل امریکا بسیاری از مقامات این کشور با هرگونه توافق با تهران مخالف هستند و هشدار می‌دهند که در دولت آتی واشنگتن به راحتی می‌تواند آن را پاره کند.

باقری: ایران آماده جمع‌بندی مذاکرات است

معاون وزیر خارجه دیروز در واکنش به بحث‌ها درباره طرح جدید اروپا در توئیتر نوشت: «ما ایده‌های پیشنهادی شکلی و محتوایی خود را به‌منظور هموار ساختن مسیر برای جمع‌بندی سریع مذاکرات وین، که با هدف اصلاح شرایط پیچیده خسارت‌بار ناشی از خروج یکجانبه و غیرقانونی امریکا آغار شده، به طرف‌های مقابل ارائه دادیم.» باقری نوشته است: ما به‌صورت نزدیک با شرکای برجامی خود به‌ویژه هماهنگ‌کننده، به‌منظور ارائه فرصتی دیگر به امریکا برای نشان دادن حسن نیت و مسئولیت‌پذیری خود کار می‌کنیم. ایران آماده جمع‌بندی مذاکرات در مدت زمان کوتاهی است، اگر طرف مقابل نیز آماده اقدام مشابه باشد.»

منبع: روزنامه جوان