«ستاره» رقیبی برای سپرده‌های بانکی شد/با توثیق سهام عدالت از کدام بانک ها وام بگیریم؟
سامانه توثیق الکترونیک هوشمند(ستاره) جدید‌ترین دستاورد سازمان بورس و اوراق بهادار است که روز چهارشنبه با حضور دادستان کل کشور، وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و جمعی از مدیران بانکی کشور از آن رونمایی شد.
این سامانه که طرح آن از یک سال گذشته کلید خورد و طی چهار ماه گذشته با همکاری وزارت اقتصادی و دارایی و قوه قضائیه، به مرحله اجرا درآمده است از روز چهارشنبه با رونمایی از فاز اول آن، این امکان را برای سهامداران بویژه سهامداران خرد فراهم می‌کند تا برای اخذ وام یا تسهیلات بانکی بتوانند سهام یا سایر دارایی‌های خود را وثیقه‌گذاری کنند. درحال حاضر بانک‌های رسالت، مهر ایران و ملی به این سامانه متصل شده‌اند که به گفته احسان خاندوزی، در ادامه این امکان برای سایر بانک‌ها نیز فراهم خواهد شد.
«ستاره» رقیبی برای سپرده‌های بانکی
با راه‌اندازی این طرح از طرف سازمان بورس، سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید سهام اقدام به وثیقه‌گذاری برای تسهیلات بانکی کنند،هرچند که موفقیت این طرح تا حد زیادی به همکاری بانک‌ها و پذیرش منطقی ارزش سهام به‌عنوان وثیقه تسهیلات بستگی خواهد داشت؛ اما به نظر می‌رسد با عملیاتی شدن این سامانه، سرمایه‌گذاران گرایش بیشتری نسبت به سرمایه‌گذاری در‌سهام پیدا کنند که متعاقباً می‌تواند رونق را به معاملات این بازار بازگرداند.
همچنین با این رویه، به نظر می‌رسد متقاضیان تسهیلات بانکی نیاز کمتری برای سپرده‌گذاری در بانک‌ها داشته باشند و بتوانند با انتقال سرمایه‌های خود به سهام، در کنار منتفع شدن از سودهای سالانه شرکت‌ها و پوشش ریسک‌های تورمی، نقدینگی مورد نیاز خود را نیز به دست آورند. این سامانه می‌تواند امکان وثیقه‌گذاری سایر دارایی‌ها را در بانک‌ها و همچنین در قوه قضائیه فراهم کند ودر وقت و هزینه جامعه نیز صرفه‌جویی صورت پذیرد.
ابلاغیه پذیرش سهام به‌عنوان وثیقه تسهیلات برای بانک‌ها ارسال شده است
موفقیت سامانه ستاره، تا حد بسیار زیادی به پذیرش و همکاری بانک‌ها بستگی خواهد داشت. اگر بانک‌ها درخصوص توثیق سهام بتوانند یک عدد منطقی را به متقاضیان پیشنهاد دهند و نیز این روند نیاز متقاضیان وام برای تأمین ضامن را کاهش دهد، می‌توان در ادامه امیدوار بود که این طرح به اهداف خود برسد.
بر اساس ابلاغیه‌هایی که ابتدای سال 1400 برای شعب بانک‌ها ارسال شده و بر اساس نامه مورخ 12/ 03/ 1399 بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در راستای تأمین مالی آحاد جامعه، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری مجاز به اعطای تسهیلات در قالب کارت اعتباری در قبال توثیق درصدی از ارزش سبد سهام قابل معامله شده‌اند.
در این ابلاغیه که البته جامعه هدف درآن تمامی دارندگان سهام عدالت ذکر شده است، احتساب ضریب پوشش 150 درصد و حداکثر 70 درصد از ارزش سهام برای اعطای تسهیلات مورد قبول قرار می‌گیرد.
ارقامی که در نهایت باید از طرف دایره اعتبارات بانک‌ها مورد قبول واقع شود و بانک‌ها حتی می‌توانند درصد‌های بسیاری پایین‌تری از ارزش سبد سهام را به عنوان وثیقه قبول کنند. این رویه همچنین از طرفی می‌تواند ریسک را در بانک‌ها بالا ببرد و اگر بانک‌ها درصد بالایی از سهام را به عنوان وثیقه از متقاضیان تسهیلات قبول کنند این موضوع می‌تواند در ادامه آنها را برای وصول مطالبات‌شان به درد سر بیندازد.
با تمام این تفاسیر، باید دید که آیا وثیقه‌گذاری سهام در مجموع برای بانک‌ها و سرمایه‌گذاران به اندازه کافی جذاب خواهد بود و آیا این روند می‌تواند از مشکلات اخذ تسهیلات بانکی و تأمین وثیقه برای متقاضیان بکاهد یا خیر.
نحوه استفاده از این سامانه چگونه است؟
طبق گفته مدیران این سامانه، برای استفاده از این ابزار فرد باید در سامانه سجام ثبت نام و احراز هویت کند. در ادامه فرد با مراجعه به اپلیکیشن‌ها یا شعب بانکی برای توثیق سهام خود درخواست می‌دهد و از طریق سامانه سجام احراز هویت می‌شود.پس از آن شرکت سپرده‌گذاری مرکزی دارایی قابل وثیقه‌گذاری متقاضی را به بانک اعلام می‌کند که این موضوع از طریق اپلیکیشن به رؤیت متقاضی می‌رسد و متقاضی نمادهایی که قصد توثیق آنها را دارد انتخاب می‌کند و پس از موافقت نهایی بانک، تسهیلات پرداخت خواهد شد. باید توجه داشت که این فرایند نه تنها برای سهام بلکه برای سایر دارایی‌ها امکان‌پذیر خواهد بود و این سامانه ظرفیت آن را دارد که در امور قضایی نیز امکان توثیق آنی دارایی‌ها را فراهم کند.
مدیر عامل سمات با بیان اینکه با تلاش و همراهی متخصصان قوه قضائیه، امکان استعلام و انجام فرایند توثیق سهام متقاضیان برقرار شده، گفت: بر اساس تفاهم صورت گرفته بین قوه قضائیه و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، متقاضیان می‌توانند درخواست ارائه وثیقه از محل سرمایه موجود در بورس را به صورت آنلاین اعلام کنند و بدون انجام فرایند فروش سهام، دارایی سهمی خود را بر اساس ارزش روز به عنوان ضمانت نزد قوه قضائیه قرار دهند که همه این فرایند به صورت آنی و در بستری امن بین شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و قوه قضائیه انجام می‌شود. وی در ادامه اظهار داشت: در سال‌های گذشته توثیق سهام به صورت سنتی، کاغذی و بسیار زمانبر بود که این موارد از دلایل مهم برای عدم استقبال سهامداران از این مزیت بود و به همین دلیل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی از سال گذشته توثیق مکانیزه سهام عدالت را با همکاری چند بانک آغاز کرد و تا امروز حدود 300 هزار نفر از سهامداران موفق شده‌اند از این مزیت استفاده کنند و همچنین در مجموع 6 هزار نفر به صورت مکانیزه رفع توثیق را انجام داده‌اند. محمد باغستانی در خصوص مزیت‌های توثیق الکترونیک نیز گفت: باید به این نکته مهم هم اشاره کرد که توثیق الکترونیک سهام برای دریافت وام از سیستم بانکی به یک عدالت سراسری برای مردم در سراسر کشور منجر می‌شود به طوری که بر خلاف گذشته که دریافت وام از این طریق شامل صرف زمان و هزینه زیادی برای مردم بود، با الکترونیکی شدن این فرایند همه مردم می‌توانند از سراسر ایران به صورت آنلاین و همگانی از این سرویس با استفاده از بسترهای الکترونیک براحتی استفاده کنند.
منبع: روزنامه ایران