واقعیتهای قلدری سایبری
قلدری به عنوان نوعی از کجروی رفتاری، ممکن است در میان افراد زیادی در جامعه دیده با سنین مختلف دیده شود. یکی از آسیبهای جدی در مدارس، مشکلاتی همچون قلدری، زورگویی و... است که در میان دانشآموزان بعضا به چشم میخورد.
قلدری از دیرباز دغدغه حامیان جوانان (به عنوان مثال: مربیان، مشاوران، محققان، سیاست گذاران) بوده و اخیراً، آزار و اذیت سایبری (قلدری که از طریق فناوری آنلاین انجام میشود) به عنوان یک چالش بزرگ برای نوجوانان امروزی مطرح است.
در مقالهای که Russell sebella, justin W patchin و Sameer Hinduja با عنوان " افسانه ها و واقعیت های قلدری سایبری" در سال 2013 نوشتهاند، به این مسئله، کلیشهها و باید و نبایدهای موجود در این موضوع اشاره کردهاند که به اختصار مطالب آن را بیان میکنم.
بیشتر دانشآموزان از فناوری با مسئولیتپذیری استفاده میکنند، اما برخی از آنها با آسیب رساندن، تحقیر، شرمساری و حمله شخصی به دیگران، راه استفاده نامناسب از آن را انتخاب کردهاند. این پدیده را آزار و اذیت سایبری نامیدهاند که به عنوان «آسیب عمدی و مکرر وارد شده از طریق استفاده از رایانه، تلفن همراه و سایر وسایل الکترونیکی» تعریف شده است.
از چند جهت، آزار و اذیت اینترنتی ممکن است به عنوان قلدری «خارج از خط» (به عنوان مثال، سنتی یا حیاط مدرسه) به عنوان بدتر تلقی شود، زیرا حملات میتوانند شدیدتر، مکرر، غیرقابلظنتر باشند و بهنظر میرسد که توقف آنها بسیار دشوار باشد، چرا که در مقایسه با قلدرهای سنتی، زورگویان سایبری توسط مکان یا زمان محدود نمیشوند.
قلدرهای آنلاین نیز به طور بالقوه میتوانند حتی ظالمانه و بیرحمانهتر از قلدرهای آفلاین باشند، زیرا علاوه بر کلمات، میتوانند مجموعهای غنی از رسانهها از جمله صداها، عکسهای تغییر یافته، متن، ویدئو، نمایش اسلاید و نظرسنجی ها را به عنوان ابزاری برای قلدری خود به کار بگیرند.
اگرچه آزار و اذیت سایبری در فضای مجازی رخ میدهد، اما نباید این مشکل را نادیده گرفت، زیرا با پیامدهای دنیای واقعی مرتبط است. به عنوان مثال، تحقیقات نشان داده است که آزار و اذیت اینترنتی با احساسات منفی مانند غم و اندوه، عصبانیت، ناامیدی، خجالت یا ترس مرتبط و این احساسات با بزهکاری و خشونت بین فردی در بین جوانان و بزرگسالان نیز در ارتباط است.
علاوه بر این، آزار و اذیت اینترنتی با اعتماد به نفس پایین و افکار خودکشی، مشکلات اخیر مدرسه، رفتار تهاجمی، مصرف مواد، حمل سلاح به مدرسه، و آزار و اذیت سنتی و قربانی شدن مرتبط است.
در اینجا به کلیشههایی اشاره میشود که راجع به آزار و اذیت سایبری وجود دارد:
همه می دانند که زورگویی سایبری چیست:
بسیاری از افراد ممکن است باور داشته باشند که از قبل کاملاً درک کردهاند و میتوانند تشخیص دهند که آزار و اذیت سایبری چیست. با این حال، واقعیت این است که تنوع زیادی در نحوه تعریف و در نظر گرفتن دروغ آزار سایبری وجود دارد و این کار را به راحتی نمیتوان انجام داد.
آزار و اذیت سایبری در سطوح همه گیر رخ می دهد:
از طریق رسانه های جمعی، بسیار این موضوع دیده می شود و از طرفی این تصور را نیز تقویت میکند که هم زورگویی و هم آزار و اذیت سایبری به ابعاد گستردهای رسیدهاند.
برچسب زدن به زورگویی سایبری به عنوان یک بیماری همهگیر منجر به سطحی از هیستری میشود که ممکن است به تصمیمگیریهای ناآگاهانه و غیرعاقلانه بزرگسالان بیش از حد در تلاش برای کنترل رفتار جوانان کمک کند (مثلاً سیاستهای تحمل صفر؛ از دست دادن تلفنهای همراه یا سایر دسترسیها به فناوری).
آزار و اذیت اینترنتی باعث خودکشی میشود:
در حالی که درست است که بین قلدری و خودکشی رابطه وجود دارد (ارتباط یا همبستگی)، هیچ شواهد و آماری قطعی نشان نداده است که یک تجربه قلدری سایبری مستقیماً منجر به یا باعث خودکشی میشود. در واقع، اکثر جوانانی که مورد آزار و اذیت سایبری قرار میگیرند، جان خود را نمی گیرند. بنابراین، بهترین چیزی که میتوانیم با اطمینان بگوییم این است که در میان برخی از جوانان، آزار و اذیت اینترنتی و خودکشی ممکن است حداقل با یکی از بسیاری از عوامل دیگر مانند افسردگی، کنارهگیری اجتماعی، ناتوانی، ناامیدی اجتماعی، یا سایر بیماریهای روانی هم اتفاق بیفتند یا به هم مرتبط باشند.
مانند قلدری سنتی، آزار و اذیت سایبری آیینی است که همه نوجوانان تجربه می کنند:
آنچه شما را نمیکشد، تنها شما را قویتر میکند. این جملات گاهی اوقات توسط کودکان و بزرگسالان برای عادیسازی یا به حداقل رساندن رفتار آزاردهنده در بین کودکان و نوجوانان استفاده میشود، حتی گاهی اوقات به عنوان راهی برای مقابله با آزار و اذیت سایبری، پس از وقوع آن، از این گونه اصطلاحات استفاده میشود.
پیامی که این دیدگاهها به جوانان ما میفرستد این است که ظلم اجتماعی تا حدودی در بین نسلهای گذشته رایج بوده است، به دلیل اینکه آنها زنده ماندهاند! تجربه قلدری نوعی آیین است که همه ما، به عنوان والدین و دانشآموزان، معلمان و اعضای جامعه و... میتوانیم برای کمک به جلوگیری از قلدری و ایجاد فضایی در مدارسمان گامهایی برداریم که در آن همه فرزندانمان احساس امنیت کنند. جوی که همه آنها می توانند احساس کنند که به آن تعلق دارند.
زورگویان سایبری طرد شدهاند یا فقط بچههای بد اخلاق هستند:
همانطور که اغلب اتفاق میافتد، میزانی از حقیقت این ماجرا، در این مورد وجود دارد که زورگویان سایبری طرد شدهاند یا فقط بچههایی بد اخلاق هستند. زیرا برخی از متخصصان و فیلسوفان رشد نوجوانان قلدری را ناشی از نیاز به کنترل و تسلط کودکی میدانند که درک میکند و اعمال او منجر به پذیرش و شناخت بیشتر همسالان میشود.
به نظر میرسد بسیاری از زورگویان سایبری که دست به اقداماتی مشابه و یا به قصد تلافی میزنند، اغلب عصبانی، ناامید یا از نظر عاطفی پریشان هستند و صرفاً با استفاده از فناوری که به راحتی در اختیارشان قرار دارد، اقدام میکنند. با این حال، برخی دیگر به طور تصادفی شدت رفتارهای سایبری خود را نادیده میگیرند، چرا که بین رفتار آنلاین خود و پیامدهای آفلاین، ارتباطی برقرار نمیکنند.
برای جلوگیری از زورگویی سایبری، کافی است رایانه یا تلفن همراه خود را خاموش کنید:
شاید در ابتدا منطقی به نظر برسد که رویگردانی از فناوری را به عنوان وسیله ای برای جلوگیری از زورگویی سایبری در نظر بگیریم. با این حال، تشویق جوانان به خاموش کردن یا اجتناب از فناوری، یک استراتژی بلندمدت غیر واقعی و به طور کلی ناکارآمد است.
فناوری در همه جا وجود دارد و اکنون تقریباً در تمام جنبه های زندگی آنها یکپارچه شده است. علاوه بر این، فناوری یک ابزار اجتماعی و آموزشی مهم برای نوجوانان است و کسی که مورد آزار و اذیت سایبری قرار میگیرد نباید تمام مزایای فناوری را از دست بدهد.
سابلا، یکی از نویسندگان این مقاله، پیشنهاد میکند که مشاوران مدرسه با یک رویکرد جامع که شامل پنج حوزه است، رهبری را بر عهده بگیرند که همه آنها دارای مبنایی در پشتیبانی تجربی از این موضوع هستند.
اینها عبارتند از: (1) تسهیل در توسعه سیاست های مؤثر مدرسه. (2) آموزش والدین؛ (3) آموزش دانش آموزان؛ (4) توسعه برنامه های همتا و کمکی و (5) ارائه خدمات پاسخگو مانند گزارش دهی و فرصت های مشاوره.
این تلاش ها باید شامل همه ذینفعان مانند معلمان، خدمات پشتیبانی مدرسه، رهبران آموزشی، رهبران جامعه، قانونگذاران، والدین و البته دانش آموزان باشد تا آزار و اذیت سایبری و قلدری مجازی را کم تر از گذشته شاهد و در صورت اتفاق آن، از راهکارهای مقابله با آن نیز آگاه باشیم.
سیدعلیرضا میرمحمدی