توافق در گرو ضمانت امریکا/گمانه‌زنی‌ها در خصوص شروع مذاکرات
تا زمان بازگشت کشورهای غربی به تمام تعهداتشان و راستی آزمایی از اقدامات آنان، ایران فعالیت های جبرانی خود را ادامه می دهد
مطابق با قطعنامه 2231 هر شش ماه یکبار گزارش دبیرکل سازمان ملل در نشست عادی شورای امنیت قرائت می‌شود و کشورهای مختلف در این نشست به ارائه نقطه نظرات خود می‌پردازند. همان گونه که از پیش قابل پیش‌بینی بود این نشست که روز پنجشنبه برگزار شد تحت تأثیر اهدافی قرار داشت که کشورهای غربی پس از نشست دوحه برای آن طراحی کرده بودند. امریکا و سه کشور اروپایی در این نشست تلاش داشتند آن را عرصه‌ای برای مقصرنمایی و بازی تکراری «Blame Game» قرار دهند که البته سخنان نمایندگان ایران، روسیه، چین و حتی سخنان کج‌دار و مریز نماینده اتحادیه اروپا و دبیرکل سازمان ملل آنها را در رسیدن به اهدافشان ناکام گذاشت.
بیانیه ضد ایرانی انگلیس، فرانسه و آلمان
پیش از این نشست سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان طی بیانیه‌ای مدعی شدند که ایران از فرصت دیپلماسی استفاده نمی‌کند. در این بیانیه آمده است: «اخیراً ایران اعلام کرده که سانتریفیوژهای قدرتمند و پیشرفته جدیدی را نصب کرده و از آنها استفاده می‌کند. ایران همچنین اعلام کرده بود که تجهیزات نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ذیل برجام را قطع کرده است. این رخداد با توجه به این مسأله که ایران به انباشت بی‌نظیر اورانیوم با غنای ۲۰ و ۶۰ درصد ادامه می‌دهد، بسیار نگران‌کننده است.» این اظهارات درحالی است که اقدامات تهران در حوزه هسته‌ای به عنوان معلول، همه پس از شروع کارزار فشار حداکثری و همچنین قطعنامه اخیر شورای حکام به عنوان علت انجام گرفته است. تروئیکای اروپا در بیانیه خود همچنین خواستار متوقف شدن پاسخ‌های ایران به رویه تخریبی خود شده و بار دیگر رویکرد تکراری یک‌سال گذشته در رو به پایان بودن زمان را مطرح کرده است.
گوترش: امریکا تحریم‌های ایران را لغو کند
اما در نشست دوره‌ای شورای امنیت، معاون دبیرکل سازمان ملل به قرائت سیزدهمین گزارش دبیرکل سازمان پرداخت. رزماری دی کارلو ابراز امیدواری کرد که «حرکت مذاکرات اخیر در دوحه با میانجیگری اتحادیه اروپا برای حل و فصل مسائل باقیمانده ادامه یابد.» وی همچنین تأکید کرد: «ما بار دیگر از امریکا می‌‌خواهیم تمام تحریم‌های ایران را لغو کرده یا آنها را کاهش دهد و معافیت‌های تحریمی در مورد تجارت نفت و گاز ایران را تمدید کند. همچنین از ایران می‌‌خواهیم گام‌هایی را که همگام با تعهدات برجامی این کشور نیستند، معکوس کند.» این گزارش دبیر کل درحالی است که نماینده امریکا در این نشست به اظهارات تکراری خود علیه کشورمان ادامه داد.
ایران: به تدابیر جبرانی خود ادامه میدهیم
نماینده دائم ایران در سازمان ملل در این نشست با واکنش به اظهارات مقامات امریکایی و اروپایی گفت: «ما به تدابیر جبرانی خود ادامه میدهیم، زیرا عدم اجرای تعهدات طرف‌های دیگر همچنان ادامه دارد، تحریم‌ها به قوت خود باقی است، سیاست فشار حداکثری همچنان تداوم داشته و رنج مردم ما هم ادامه دارد. با وجود این، به محض اینکه سایر طرف‌ها تمام تعهدات خود را به طور کامل، مؤثر و قابل راستی‌آزمایی انجام دهند، ایران بلافاصله به تمام تعهدات خود برمی‌گردد.» وی ادامه داد: «ما در جریان مذاکرات وین حداکثر انعطاف را به خرج دادیم و حسن نیت خود را برای دستیابی به توافقی قابل قبول برای همگان نشان دادیم و حتی راه‌حل‌های نوآورانه‌ای را برای مسائل باقیمانده به امید شکستن بن‌بست ارائه کردیم. با این حال، رویکرد غیرواقعی و متصلب امریکا به بن بست فعلی منجر شده است.» تخت روانچی تصریح کرد: «توپ در زمین امریکاست و اگر امریکا واقع بینانه عمل کند و قصد جدی خود را برای اجرای تعهداتش نشان دهد، توافق دور از دسترس نیست.»
اتحادیه اروپا: متعهد به احیای توافق هستیم
اما سفیر و نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل در این نشست با اشاره به «غلبه بی اعتمادی پس از تصمیم دولت پیشین امریکا برای خروج از برجام و وضع دوباره تحریم‌ها» گفت «تعداد بسیار کمی از مسائل برای رسیدن به توافق وجود دارد.» وی همچنین مدعی شد که پیشرفت‌های هسته‌ای ایران لزوم توافق در اسرع وقت و احیای برجام را با اهمیت کرده است. «اولاف اسکوگ» گفت: «حال زمان آن است که بر آخرین مشکلات برجسته غلبه کنیم، توافق را به نتیجه رسانده و برجام را احیا کنیم.»
چین: واشنگتن تنها مسئول بحران کنونی است
نماینده چین در سازمان ملل نیز برخلاف سه کشور اروپایی، امریکا را مسئول اصلی «بحران هسته‌ای ایران» دانست. «ژانگ جون» با قرائت بیانیه‌ای تأکید کرد: «امریکا به عنوان تنها مسئول بحران در پرونده هسته‌ای ایران، باید مسئولیت‌های خود را بپذیرد، یک بار برای همیشه اشتباهش را جبران و در اسرع وقت تصمیمی سیاسی اتخاد کند و اقدامات ملموسی در راستای پاسخ مثبت و موثر به خواسته‌های منطقی ایران انجام دهد.»
نماینده چین در سازمان ملل در این راستا افزود: «امریکا با وجود تکرار آمادگی‌اش برای بازگشت به پایبندی به توافق، تحریم‌ها علیه ایران و طرف‌های سوم را حتی در روند مذاکرات افزایش می‌دهد. این کار به وضوح، برای هرگونه پیشرفت مثبتی در مذاکرات زیانبار است.»
روسیه: امریکا علت وقفه در مذاکرات
دیمیتری پولیانسکی معاون نمایندگی روسیه در سازمان ملل نیز در این نشست گفت: «تحریم‌های یکجانبه امریکا علیه ایران مغایر با برجام هستند. توقف پیشرفت در برجام به دلیل اقدامات امریکا و تحریم‌های آن است. ایران به عواقب این تحریم‌ها پاسخ داده است. دیپلماسی تنها مسیر به سمت صلح است.» نماینده روسیه در این نشست اضافه کرد: «تلاش برای افزایش فشار بر ایران و افزایش تنش پیرامون برجام می‌تواند همه چشم‌اندازهای احیای توافق را از مسیر خارج کند.»
گمانه‌زنی‌ها در خصوص شروع مذاکرات
مواضع کشورهای مختلف درخصوص لزوم رفع تحریم‌های ایران نشان می‌دهد اکنون زمان تصمیم‌گیری سیاسی ایالات متحده امریکاست. کشورهای عضو برجام بخوبی می‌دانند که سفر اخیر بورل و مورا به تهران در پاسخ به آخرین طرح مبتکرانه ایران برای مذاکرات بوده است که مورد استقبال اتحادیه اروپا نیز قرار گرفت و مذاکرات قطر را در پی داشت. با وجود این مقامات کاخ سفید همچنان با بحران تصمیم‌گیری روبه‌رو هستند و تلاش دارند تا شاید از طریق ادامه سیاست‌های ترامپ برای بایدن دستاورد سیاسی کسب کنند! به همین دلیل درحالی که پنجره مذاکرات همچنان باز است و این کشورها تمایلی به اعلام شکست آن ندارند تلاش دارند با فشار سیاسی زیاده‌خواهی‌های خود را پیگیری کنند. از پیش مشخص است که با مواضع دقیق تهران و همراهی سایر کشورها این رویه نتایج دلخواه آنها را در پی نخواهد داشت.
گفتنی است خبرگزاری بلومبرگ به نقل از سه دیپلمات اروپایی روز گذشته گزارش داد که مذاکرات رفع تحریم در دوحه، پس از سفر رئیس جمهور امریکا به غرب آسیا احتمالاً دوباره از سر گرفته می‌شود. جو بایدن قرار است اواسط ماه جاری میلادی به سرزمین‌های اشغالی و عربستان سعودی سفر کند.
بــــرش
آیت‌الله رئیسی در پاسخ به تماس تلفنی امیر قطر:
توافق پایدار مستلزم لغو تحریم‌ها با ضمانت‌های لازم است
رئیس جمهور عصر پنجشنبه در پاسخ به تماس تلفنی امیر قطر بر مواضع روشن جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگوهای رفع تحریم‌ها تأکید کرد. آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در پاسخ به تماس تلفنی شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر با اشاره به گزارش‌های متعدد و رسمی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر اینکه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران کاملاً شفاف بوده و هیچ گاه از مسیر قانونی منحرف نشده است، تصریح کرد: طرح مکرر اتهامات و ادعاهای تکراری علیه جمهوری اسلامی ایران در حین گفت‌وگوها، بیانگر هدفگذاری سیاسی آنها از فرایند مذاکرات است.
رئیس جمهور با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران تحریم‌های یکجانبه را ظالمانه، غیرقانونی و ناحق می‌داند و در دفاع از حقوق خود مصمم است، گفت: همه تلاش‌ها باید در مسیر برداشتن کامل تحریم‌ها با ضمانت‌های لازم در این زمینه پیگیری شود. رئیس شورای عالی امنیت ملی تأکید کرد: توافق پایدار مستلزم لغو تحریم‌ها و کنارگذاشتن بی قید و شرط ادعاهای بی اساس و پایه است. شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر نیز در این گفت‌وگوی تلفنی با قدردانی از حمایت‌های جمهوری اسلامی ایران از این کشور گفت: دوحه از مواضع تهران در مسیر احقاق حقوق خود و پیشبرد گفت‌وگوها و بویژه تقویت روابط و همکاری‌های دوجانبه حمایت و ابتکارهای متنوع ایران برای بهتر برگزار شدن جام جهانی قطر استقبال می‌کند.
منبع: روزنامه ایران