چشم‌انداز احیای توافق هسته‌ای از دید سناتورهای آمریکایی/خیلی دور، اندکی نزدیک
سناتورهای آمریکایی بعد از جلسه توجیهی با دولت بایدن چشم‌انداز احیای توافق هسته‌ای با ایران را بعید ارزیابی کردند
از احیای برجام چیزی جز یک سایه محو باقی نمانده است و مجموعه پیام‌های سیاسی و اقدامات عملی‌ای که مقامات آمریکایی در روزها و هفته‌های اخیر صادر کرده‌اند به معنای دور شدن هر چه بیشتر از توافقی است که در نگاه اول قابل دسترس به نظر می‌رسید.
وبگاه «هیل» با استناد به نظر برخی قانون‌گذاران ارشد کنگره، توافق جدید هسته‌ای با ایران را «بعید» خوانده است. هیل که تمرکز اصلی آن بر خبرهای مربوط به مجلس نمایندگان و مجلس سناست، در گزارشی نوشت: «قانون‌گذاران (کنگره) می‌گویند توافق جدید هسته‌ای ایران، بعید است». در این گزارش ادعا شده است: «سناتورهای هر دو حزب که اخیرا توسط مقامات ارشد دولت بایدن در جریان مذاکرات با ایران قرار گرفته‌اند، می‌گویند تردید دارند تهران با هر گونه توافق جدیدی برای محدود کردن توسعه سلاح‌های هسته‌ای موافقت کند».
هیل در گزارش خود نوشت: «قانون‌گذاران می‌گویند دولت پیشنهادی روی میز دارد اما ایران تمایل چندانی برای استقرار مجدد برنامه جامع اقدام مشترک از خود نشان نمی‌دهد؛ برنامه‌ای که محدودیت‌های قابل توجهی بر برنامه هسته‌ای این کشور در ازای لغو تحریم‌ها اعمال می‌کند».
در گزارش هیل آمده است: «مقامات بایدن در ماه ژانویه گفتند در آستانه احیای توافق هستند اما در آن زمان هشدار دادند پذیرش آن به عهده تهران است. با گذشت ۴ ماه، ایران هنوز هیچ علاقه جدی‌ای به پذیرش پیشنهاد ایالات متحده و متحدان اروپایی این کشور نشان نداده که این بدان معناست یکی از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی رئیس‌جمهور بایدن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد». مقامات آمریکایی در حالی در تلاش برای القای این گزاره هستند که از طرف واشنگتن مانعی برای توافق وجود ندارد و این ایران است که توافق را نمی‌پذیرد که دولت بایدن با اقدامات متعددی که اخیرا صورت داده، بازگشت به برجام را غیرعملی کرده است. صدور قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین تحریم‌های شدید اخیر در رابطه با صنایع پتروشیمی ایران با هدف اخلال در فروش نفت ایران از مهم‌ترین این اقدامات ضدایرانی دولت بایدن آن هم فقط در طول یک هفته بوده است. تحریم اخیر علیه ایران تا حدی آسیب‌زننده به احیای توافق بود که وال استریت ژورنال توسط خبرنگار خود لارنس نورمن نوشت که این تحریم‌ها مغایر احیای برجام است و منابعی هم به این خبرنگار گفتند دولت بایدن هم معترف است که با این تحریم‌ها اقدامی مغایر احیای برجام انجام داده اما اعلام کرده در صورت توافق آنها را برمی‌دارد!
از طرف دیگر دولت بایدن کوچک‌ترین قدمی برای تغییر سیاست‌های دولت ترامپ در قبال برنامه هسته‌ای ایران برنداشته است تا جایی که رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و مذاکره‌کننده ارشد آمریکایی در وین در جلسه استماع سنا به صراحت اذعان کرد حتی یکی از تحریم‌های ترامپ علیه ایران را هم برنداشته‌ایم! در چنین اوضاعی آمریکایی‌ها وانمود می‌کنند موضوع خروج سپاه از FTO (لیست سازمان‌های تروریستی خارجی) تنها مانع حصول توافق است.
با این حال «باب منندز» رئیس دموکرات کمیته روابط خارجی سنای آمریکا در مصاحبه با وبگاه هیل گفت: «من خوشبین نیستم که چنین توافقی انجام شود. دولت معتقد است از نظر استراتژیک منطقی است که این پیشنهاد را روی میز نگه داریم اما از نظر من این مسیر رو به جلو نیست. این دیدگاه من است». سناتور ارشد ایالت نیوجرسی در گفت‌و‌گو با هیل ادعا کرد: «من فکر می‌کنم در داخل ایران هم (درباره توافق برجام) درگیری وجود دارد، بنابراین هیچ مسیر روشنی وجود ندارد».
در ادامه گزارش هیل آمده است: «یک سناتور ارشد جمهوری‌خواه در کمیته روابط خارجی که در جلسه توجیهی روز چهارشنبه دولت درباره مذاکرات شرکت کرد، گفت چشم‌انداز توافق، «دلگرم‌کننده» نیست». «جیمز ریش» سناتور ارشد جمهوری‌خواه عضو کمیته روابط خارجی سنای آمریکا هم ادعا کرد از زمان آغاز مذاکرات دولت بایدن درباره برجام او هیچ اطلاعی درباره این گفت‌و‌گوها نداشت اما حالا در جریان جزئیات آن قرار گرفته است. وی تصریح کرد: «من می‌دانم که مذاکرات در چه وضعیتی است و باید به اتمام می‌رسید. آنها (دولت بایدن) به ما قول دادند اگر توافقی صورت نگیرد، ماه فوریه (مذاکرات) به پایان می‌رسد».
این رسانه آمریکایی همچنین مدعی شد: یکی از سناتورهایی که خواست نامش فاش نشود، گفت که ایران با درخواست از دولت [بایدن] برای حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی به عنوان بخشی از هر گونه توافق هسته‌ای جدید، «خواسته‌ای غیرمنطقی» مطرح می‌کند. این قانون‌گذار درباره درخواست ایران گفت: «احتمال اینکه آنها بدون دست کشیدن از آن به یک توافق دست یابند ناچیز است».
هیل در پایان گزارش خود با اشاره به توانمندی ایران برای مقابله با تحریم‌های آمریکا و کارزار فشار حداکثری آورده است: «برخی کارشناسان سیاست خارجی بر این باورند ایران در قیاس با دوره دولت اوباما درباره رفع تحریم‌ها با استیصال کمتری مواجه است، چرا که درآمد قابل توجهی را از طریق صادرات نفت انباشته می‌کند».
گفتنی است بنا بر آنچه رسانه‌های غربی و عربی نظیر نیویورک‌تایمز و الجزیره در روزهای اخیر منتشر کرده‌اند، دولت بایدن با وضعیت پیچیده‌ای در قبال ایران مواجه شده است. این پیچیدگی به این خاطر است که پیشروی برنامه هسته‌ای ایران با سرعت در جریان است و مقامات آمریکایی با اعتراف به اینکه احیای برجام بهترین و تنها گزینه موجود است اما توانایی بازگشت به توافق را به دلیل اینکه جذابیت اندکی در داخل آمریکا برای برجام وجود دارد، ندارند و البته بسته فشار به ایران هم دیگر کارایی خود را از دست داده است.
منبع: وطن‌امروز