پای درازتر از گلیم دبیرکل /سیاسیکاری گروسی برای امتیازات فرابرجامی
او همچنین در ادامه پا از گلیم خود فراتر گذاشت و مدعی شد: «تنها راهی که ایران بتواند جلب اعتماد کند و اقتصاد خود را به جلو ببرد، اجازه به بازرسان آژانس (انرژی اتمی) است تا آنها بتوانند به فعالیتشان بپردازند.» وی به عنوان مدیر کل یک نهاد فنی در حالی به مسائل غیر مرتبط با مسئولیت خود ورود کرده است که چند روز قبل از قطعنامه شورای حکام نیز به سرزمینهای اشغالی سفر کرده و با مقامات صهیونیست درخصوص پرونده هستهای ایران گفتوگو کرده بود.
بیاعتبار کردن یک نهاد فنی و بین المللی کاری بود که میتوان مدعی شد در سالهای پس از مرگ یوکیا آمانو بهسرعت توسط رافائل گروسی پیگیری شده است. تأیید این مدعا را میتوان در سال 1397 دید. سالهایی که رژیم صهیونیستی مدعی شد به اسنادی دست یافته که نشان میدهد ایران نزدیک به دو دهه قبل فعالیتهای هستهای داشته که به آژانس اعلام نکرده است! «نمایش تورقوزآباد» البته باعث نشد در همان زمان آژانس با این پروژه سیاسی صهیونیستها همراهی کند و پرونده معروف به مطالعات ادعایی را که قبلاً بسته شده دوباره باز کند. آمانو، دبیرکل وقت آژانس بینالمللی انرژی اتمی در پاسخ به ادعای نخستوزیر رژیم صهیونیستی برای بازرسی از آنچه که نتانیاهو تأسیسات هستهای مخفی تازه ایران خوانده بود، اعلام کرد اطلاعات ارائه شده را نمیپذیرد و هر نتیجهگیری باید بر پایه نظرات مستقل کارشناسان خود آژانس باشد. مهرماه سال 1397 یوکیو آمانو در واکنش به ادعای نتانیاهو برای بازرسیهای بیشتر از اماکن مخفی ایران، از استقلال رأی آژانس به عنوان یکی از اولویتهای خود یاد کرد. وی در بیانیهای تأکید کرد: «فعالیتهای راستیآزمایی آژانس در ایران بر اساس توافق پادمانهای جامع با ایران و پروتکل الحاقی که ایران بهطور موقت آن را اجرا میکند، انجام میشود.» بنیامین نتانیاهو همواره با ارائه اسناد جعلی از فعالیتهای هستهای ایران، آژانس اتمی را تحت فشار قرار میداد تا بازرسیها از ایران را تشدید کند، اما اظهارات آمانو بیاعتنایی به ادعاهای نتانیاهو را نشان میداد.
چهار ماه بعد از تیر 1398 که خبر مرگ آمانو منتشر شد آژانس که اکنون گروسی به صندلی مدیر کلی آن تکیه زده رویهای جدید، سیاسی و ضدایرانی را پی گرفت و در گزارش فصلی خود به شورای حکام، ادعاهای صهیونیستها را تکرار کرد. این رویکرد مخرب از همان زمان تاکنون ادامه داشته و حتی همکاریهای مبتنی بر حسن نیت ایران نیز باعث نشد تا آژانس از تکرار ادعاهای خود و همچنین طراحیهای سیاسی و غیرسازنده علیه کشورمان دست بردارد.
مداخله گروسی در موضوعات بیارتباط
حرکت گروسی در این مسیر تاکنون منجر به دو قطعنامه شورای حکام در سالهای 1399 و 1401 شده است. این اتفاقات البته نتوانسته منجر به تحقق اهداف سناریوی ضدایرانی آژانس علیه کشورمان شود. اقدام متقابل و هوشمندانه ایران در روزهای اخیر و از دسترس خارج کردن دوربینهای فراپادمانی این پیام را صادر کرد که ایران زبان زور طرفهای مقابل را تحمل نخواهد کرد. پس از کاهش تعهدات داوطلبانه ایران، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گفتوگو با شبکه خبری سی ان ان مدعی شد: برداشتن ۲۷ دوربین و سامانههای نظارتی از تأسیسات هستهای ایران نگرانکننده است.
او همچنین در ادامه پا از گلیم خود فراتر گذاشت و مدعی شد: «تنها راهی که ایران بتواند جلب اعتماد کند و اقتصاد خود را به جلو ببرد، اجازه به بازرسان آژانس (انرژی اتمی) است تا آنها بتوانند به فعالیتشان بپردازند.» وی به عنوان مدیر کل یک نهاد فنی در حالی به مسائل غیر مرتبط با مسئولیت خود ورود کرده است که چند روز قبل از قطعنامه شورای حکام نیز به سرزمینهای اشغالی سفر کرده و با مقامات صهیونیست درخصوص پرونده هستهای ایران گفتوگو کرده بود. این اقدامات و صحبتها بیش از پیش نشاندهنده سیاسیکاری گروسی و نقشآفرینی منفی آژانس برای کسب امتیازات فرابرجامی در جریان مذاکرات وین است.
واکنش ایران به آژانس
این سخنان مدیرکل آژانس باعث شد تا وزارت خارجه به آن واکنش نشان دهد. سخنگوی وزارت خارجه کشورمان ابتدا با اشاره به سفر گروسی به رژیم صهیونیستی گفت: «جای تأسف است مدیرکل آژانس به عنوان کارگزار آژانس این ساختار را در اختیار چنین رژیم قانونگریزی قرار دهد. یعنی توسط کارگزار، ساختار را به سخره گرفته و آن را به چالش کشیده است. این یعنی دستاوردهای نظام بینالملل در حوزه پادمانی توسط خود مدیرکل بیاعتبار شده است. فکر میکنم پیام این سفر مثل هر اقدام غیردپیلماتیک دیگر روشن است. مدیرکل باید نگران بیطرفی و استقلال باشد. طبق بند F ماده هفت اساسنامه آژانس وظیفه قطعی در این زمینه داشته و در زمان غلط و جای غلط افراد غلط را ملاقات کرده است. مطمئنم به اعتبار آژانس در چشم همه ضربه بدی زده است و پاسخ ما داده شده و امیدواریم ایشان تصحیح رویه کند.» وی همچنین در ادامه درخصوص اظهارات اخیر گروسی در خصوص اقتصاد ایران گفت: «مشکل ما با برخی از اظهارات ایشان این است که ایشان فراتر از وظایف خودش اظهاراتی را میکند و دیروز در مصاحبه با یکی از رسانههای امریکایی مطالبی را درباره مسائل داخلی و اقتصاد ایران مطرح کرد که به نظرم تصور ایشان از جایگاه خودش غلط است. مدیرکل آژانس را دعوت میکنم که به مسائل فنی و وظایفش توجه کند. اگر گزارش شتابزده و اظهارات سیاسی ایشان نبود، شاید الان جایگاه آژانس در راستیآزمایی بهتر بود.» این سخنان نشان میدهد ایران نیز رویهای جدید در قبال رویکرد غیرسازنده آژانس اتخاذ کرده است تا کشورهای غربی بدانند تنها با زبان احترام و دیپلماسی میتوانند با ایران تعامل داشته باشند.
سخنگوی وزارت خارجه ایران درباره توقف فعالیت دوربینهای فراپادمانی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایران نیز گفت: پاسخ ایران قاطع و متناسب بود. اگر در مسیر مذاکرات همکاری ببینیم متناسب با آن پاسخ میدهیم. خطیبزاده درباره سفر گروسی به تهران نیز گفت: مراودات ایران و آژانس در چهارچوب فنی ادامه دارد. هر تحولی دستور کاری دارد. اگر میخواهد در چهارچوب مدیرکل بیاید دستور کاری میخواهد، ولی اگر بخواهد بهعنوان توریست بیاید میتواند بیاید.
اعتراض روسیه به سه کشور اروپایی و امریکا
چرا با قطعنامه ضدایرانی توافق را در خطر قرار میدهید؟
نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی واقع در وین در توئیتی بحران ایجاد شده بر سر دوربینهای آژانس اتمی در ایران را «دستساز» خواند. به گزارش ایسنا، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی واقع در وین نوشت: «بحران بر سر دوربینهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی «دستساز» است. صادقانه نمیتوانم درک کنم که چرا شرکتکنندگان غربی در مذاکرات وین بر سر برجام تصمیم گرفتهاند که با قرار دادن قطعنامه بر سر ایران روی میز شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی مذاکرات را بیشتر در معرض خطر قرار بدهند.»
اعتراض مقامات کشورهای مختلف به رویه مخرب غرب علیه کشورمان به روسیه ختم نمیشود. چین هم قبلاً با اقدامات امریکا و سه کشور اروپایی برای تحت فشار قرار دادن ایران از طریق اعمال فشار بر شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی به منظور تصویب قطعنامه مخالت کرده بود.
«ژائو لیجیان» سخنگوی وزارت خارجه چین گفته بود: «چین با اقدامات کشورهای مربوطه برای تحت فشار قرار دادن ایران از طریق فشار بر شورای حکام آژانس برای تصویب قطعنامه مخالف است. واقعیت ها بارها و بارها نشان داده که فشار نمیتواند هیچ مشکلی را حل کند، بلکه تنها تنش را تشدید و اوضاع را پیچیده میکند. گفتوگوها در مورد از سرگیری پایبندی به برجام در حال حاضر در مقطعی حیاتی قرار دارد. حرکات تقابلی در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی تنها همکاری بین ایران و آژانس را تضعیف کرده و روند مذاکرات را مختل میکند.» گفتنی است قطعنامه سیاسی شورای حکام با رأی مخالف روسیه و چین و رأی ممتنع هند، پاکستان و لیبی روبهرو شده بود.