ماجرای دریافت کارت و کوپن نان/قیمت نان ارزان تر می شود؟

زیرساخت‌های اجرای فروش هوشمند نان در قزوین فراهم شده و قرار است طی هفته اول اجرای این طرح، نواقص و مشکلات احتمالی ارزیابی و سپس رفع شود.در قالب این طرح، شهروندان برای خرید نان از کارت‌های بانکی خود استفاده می‌‌کنند و امکان پرداخت وجه نقد وجود ندارد. دولت با اجرای آزمایشی خرید نان به شیوه جدید درصدد بررسی نحوه اجرا و آثار و تبعات اجرای این مدل جدید است تا بعد از بررسی ابعاد همه‌جانبه، آن را در کل کشور عملیاتی کند.در شیوه خرید نان با کارت‌های بانکی، همان قیمت قبلی نان از حساب مردم کسر می‌شود و به نانوا قیمت جدید پرداخت خواهد شد. در اجرای طرح یارانه نان هیچ تغییری در حجم و قیمت نان خریداری شده صورت نمی‌گیرد بلکه هدف این طرح آن است که قیمت نان افزایش پیدا نکند و با قیمت فعلی خود به دست مردم برسد. در همین راستا نانوایی‌ها به کارتخوان‌های هوشمند متصل می‌شوند تا به ازای تعداد نان‌های فروخته شده یارانه نان دریافت کنند.در قالب این طرح که در راستای اصلاح ارز 4200 تومانی انجام شده است، نانوایان آرد را با نرخ آزاد خریداری می‌کنند و مابه‌التفاوت هزینه آن به‌ازای خرید نان توسط مردم از سوی دولت به حساب نانوایی‌ها واریز می‌شود.پیش از این استان زنجان به عنوان اولین استانی بود که فروش نان کارتی به عنوان پایلوت طی اردیبهشت ماه در آن انجام گرفت. این استان با تجهیز ۴۷۰ نانوایی به دستگاه کارتخوان هوشمند، طرح فروش کارتی نان را آغاز کرد و طی یک هفته در همه 1600 نانوایی استان زنجان کارتخوان‌های هوشمند نصب شد.

تکذیب دریافت کارت و کوپن نان

دی ماه سال گذشته بود که رئیس سازمان برنامه و بودجه  درباره حذف ارز ترجیحی در بودجه ۱۴۰۱، دارو و نان را حلقه آخر تخصیص ارز ترجیحی اعلام کرد و گفته بود: «راه‌اندازی سامانه مربوط بین بانک مرکزی و وزارت اقتصاد در حال بررسی است و در صورت نهایی شدن اجرا خواهد شد.» البته بعد از انتشار این اظهارات، سازمان برنامه و بودجه نیز اعلام کرد نه قرار است کارت نان صادر شود و نه کوپنی در دستور کار قرار گیرد بلکه اگر طرح نهایی شود، فقط مصرف‌کننده نهایی از طریق کارت بانکی یارانه‌ای، نان خریداری می‌‌کند،  بنابراین جوسازی‌هایی مبنی بر کارت خرید یا کوپن نان از اساس بی‌پایه است.محمد سبحانیان، معاون اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز درباره عدم تغییر در فرایند خرید نان گفته است: «در حوزه نان اساسأ هیچ تغییری سمت خرید مردم اتفاق نمی‌افتد. همان گونه که امروز، دیروز و پریروز نان خریدند، به همان صورت نان می‌‌خرند و نه تنها نان را گران‌تر نمی‌خرند بلکه ارزان‌تر از سال قبل هم نان را خریداری خواهند کرد.»معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی نیز در این باره گفته است: «زیرساختی طراحی شده که مردم با کارت‌کشیدن در زمان خرید کالاهای اساسی در همان زمان یارانه خود را دریافت کنند. به این شکل که مبلغی از هزینه خرید از یارانه فرد و مبلغی از حساب بانکی‌اش کسر می‌شود. در این روش یارانه فقط به آردی که به دست مردم رسیده تعلق می‌گیرد نه تمام آردهای نانوایی‌ها.»در طرح پرداخت یارانه نان، نیازی به کارت جدید و افتتاح حساب مجدد نیست و مردم هیچ کارت جدیدی دریافت نمی‌کنند. در واقع طرح چنین موضوعاتی از تصمیمات کلان دولت فاصله زیادی دارد و بیشتر به جوسازی‌های رسانه‌ای و غیرواقعی شباهت دارد.دولت رئیسی اصلاحات مهم اقتصادی را در راستای عدالت و حذف سود عده‌ای خاص کلید زده و یکی از موضوعات مهم در این خصوص آزادسازی قیمت‌ها و پرداخت مستقیم یارانه نان به مردم است. وقوع تخلفات گسترده در حوزه توزیع آرد مانند قاچاق و لزوم مقابله با آنها، دولت را مصمم به اصلاح نظام یارانه کرد به این صورت که یارانه نان را که به گندم تعلق می‌گیرد، مستقیماً به نانوایان پرداخت کند.

تنش جهانی گندم و ضرورت مقابله با قاچاق آرد برای تأمین امنیت غذایی مردم و همچنین رشد هزینه‌های خرید و تبدیل گندم به آرد هم به عنوان عامل مضاعف باعث شده اختصاص یارانه به این محصول استراتژیک اهمیت بیشتری پیدا کند.با اجرای طرح خرید نان با استفاده از کارت‌های بانکی، علاوه بر تأمین آرد مورد نیاز کشور، تا حد زیادی جلوی تخلفات قاچاق و سوء‌استفاده از یارانه‌ متعلق به مردم گرفته می‌شود.

ضرورت پرداخت یارانه به افراد به جای نان

در صورت اجرای موفق طرح خرید نان با کارت‌های بانکی، از قاچاق معکوس و فروش خارج از شبکه آرد، تبدیل نان به خوراک دام به علت ارزان بودن آن و افزایش حجم ضایعات نان جلوگیری خواهد شد. قاچاق آرد از کشور به ۲۵۰ هزار تن می‌‌رسد و این آماری است که توسط نیروی انتظامی کشف شده است و حاکی از رشد ۲۰۰ درصدی قاچاق آرد در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ است، بنابراین همین آمار کفایت می‌کند تا این طرح توجیه شود.

با اصلاحی که در شیوه توزیع یارانه‌ها اتفاق خواهد افتاد، یارانه به صورت مؤثر به دست مردم و مصرف‌کنندگان کالا خواهد رسید، رانت و قاچاق در زنجیره آرد و نان حذف می‌‌شود و مردم بدون هیچ گونه تغییر در فرایند خرید و قیمت، می‌توانند نان را خریداری کنند.

منبع: روزنامه ایران