انقلابی بودن و انقلابی ماندن الزامات و راهکارها

ابراهیم رضایی*: برخی جامعه‌‌شناسان حوزه انقلاب با تعابیری مانند ترمیدور (Thermidor) معتقدند انقلاب‌ها پس از مدتی از شعارها و آرمان‌های اولیه خود فاصله گرفته و به ضد خودشان تبدیل می‌شوند. از طرفی انقلابیون که در رأس حاکمیت قرار گرفته‌اند، از شعارهای قبلی خودشان عدول کرده و به نوعی مورد استحاله قرار می‌گیرند.

اما یکی از ویژگی‌های انقلاب اسلامی و مدیریت امام راحل(ره) و رهبر معظم انقلاب به عنوان امامین انقلاب اسلامی این بود که نگذاشتند نهضت مردمی سال ۵۷ از شعارها و آرمان‌های اولیه خودش عدول کند.

مواضع 3 دهه اخیر رهبر معظم انقلاب و بیانات ایشان در دیدار اخیر با نمایندگان مجلس شورای اسلامی اثباتی بر این مدعاست. اینکه رهبری در این دیدار به صراحت فرمودند «شعارهای انقلاب به ‌نفع کشور است. بر خلاف کسانی که می‌خواهند وانمود کنند که آقا انقلاب برای کشور دردسر است، نه بر‌عکس، انقلاب و شعارهای انقلابی و آرمان‌های انقلابی -که البته هنوز به آرمان‌ها نرسیدیم- و توجه به این آرمان‌ها و رفتن به سمت این آرمان‌ها دوای درمان دردهای کشور است؛ دردسر نیست، رفع دردسر است»، دقیقا ردی بر این ادعا بود.

با آنکه معتقدیم ترمیدور در انقلاب اسلامی جایگاهی نداشته ولی در میانه راه انقلاب برخی افراد به هر دلیلی از قطار انقلاب پیاده شدند، چرا که به فرموده ایشان «مشکل‌تر از انقلابی بودن و گرایش انقلابی داشتن، انقلابی ماندن است؛ چه فرد، چه جمع و چه کل مجلس باشد». اما سوالی که ممکن است به وجود بیاید این است که با وجود اینکه انقلاب از آرمان‌های خود عدول نکرده است، چرا ما نتوانستیم به موفقیت مطلوب و مناسب دست پیدا کنیم. به نظر می‌رسد یکی از علت‌های این عدم پیشرفت در امورات، نبود ساختارهای هم‌افزا یا integrative institution است که رهبری بر تعامل مسؤولان و ساختار ۳ قوه از صدر تا ذیل تاکید داشتند. این یک واقعیت است که برخی وقت‌ها قوانینی وضع می‌شود که به علت نبود هم‌افزایی و همگرایی بین ساختارها یا توسط دیگر قوانین ساختارهای دیگر به مرحله اجرا نمی‌رسد و عقیم می‌ماند یا به ضد خودش تبدیل می‌شود.

از نکات محل اعتنای رهبر معظم انقلاب این بود که فرمودند باید در وضع قوانین لوایح را بر طرح‌ها مقدم داشت، چون مجری قوانین وضع شده دولت است و دست دولت باید در اجرا باز باشد.

برخی وقت‌ها اصرار مجلس بر یک موضوع در حالی است که دولت به عنوان مجری مخالف این قضیه است و به جای اینکه مشکلات را رفع کند، خود به یک چالش تبدیل می‌شود.

بیان رهبر معظم انقلاب در دفاع از انقلابی بودن مجلس، خط بطلانی بر نظریه کسانی بود که در تریبون‌های حقیقی و مجازی مجلس را غیرانقلابی و غیرمردمی تعریف می‌کردند. بر خلاف برخی که می‌خواهند مجلس را یک مجلس غیرانقلابی تعریف کنند، باید گفت مجلس فعلی با وجود اشکالات احتمالی، به خاطر وضع قوانین خوبی مانند طرح راهبردی لغو تحریم‌ها، طرح دریافت مالیات از خانه‌های خالی، طرح تامین امنیت غذایی کشور، طرح جهش تولید دانش‌بنیان و... یک مجلس انقلابی است و سعی کرده قوانینی وضع ‌کند که به نفع کشور و انقلاب باشد.

از سویی از حیث رفتاری هم مجلس سعی کرده انقلابی رفتار کند که نمونه آن استکبارستیزی و تکیه بر داشته‌های داخلی در این مجلس است. اما از نکاتی که باید مدنظر همه ما نمایندگان مجلس قرار گیرد، شاخص‌هایی است که رهبر معظم انقلاب برای یک نماینده تراز انقلاب معرفی کردند. ساده‌زیستی و اسیر تجملات و اعیان‌نشینی نشدن، مسؤولیت‌پذیری، مردمی بودن، اصلی- فرعی کردن مسائل کشور و مقدم داشتن حل مسائل اصلی، همکاری صمیمانه با قوا و دستگاه‌های دیگر و همچنین بدنه آنها و اجتناب جدی از تبعیض و فساد از جمله شاخص‌هایی است که رهبر معظم انقلاب بر آن تاکید جدی داشتند.

اما از مواردی که در بیانات رهبری باید مورد ملاحظه جدی نمایندگان مجلس قرار گیرد، عدم دخالت در انتصابات است. رهبر معظم انقلاب بدرستی فرمودند این توصیه به مصلحت خود نمایندگان است، چرا که به فرموده ایشان «اگر در یک منطقه با پیشنهاد یا فشار یک نماینده، مسؤولی منصوب شود اما عملکرد او مطلوب نباشد، مشخص نیست باید از چه کسی بازخواست شود».

اصلاح ساختار بودجه، تقویت بنیه کارشناسی مجلس چه در مرکز پژوهش‌ها و چه در کمیسیون‌های تخصصی، توجه به ابعاد رسانه‌ای مصوبات و اقدامات مجلس و توضیح آنها برای مردم و... از جمله منویات و بیانات مورد تاکید رهبر معظم انقلاب بود که مجلس قطعا این موارد را در اولویت خود قرار خواهد داد. امروز ما نیمی از دوره نمایندگی خود را گذرانده‌ایم و این دوره باید دوره گذار از هیجان‌زدگی باشد. دوری از هیجان‌زدگی یعنی اینکه ما در نگاه‌های‌مان به دنبال کار کارشناسی باشیم و از هیجان‌زدگی‌های موجود هم در وضع قوانین و هم در اظهارات و نطق‌های‌مان دوری کنیم. قطعا نگاه کارشناسی به دوری از هیجان‌زدگی می‌تواند علاوه بر روحیه انقلابی، یک عقلانیت و اعتبار به مجلس ببخشد.

منبع: روزنامه وطن امروز