اختلاف‌نظرهای لیبیایی در قاهره
مساله لیبی به تازگی به کانون توجهات تصمیم‌گیرندگان در مصر بازگشته و به گفته برخی منابع مصری ویژه نزدیک به کمیته ملی مسؤول رسیدگی به این پرونده که تحت نظارت عباس کامل، رئیس سرویس اطلاعات کل این کشور قرار دارد، این پرونده با منافع مصر در تضاد است.
یک منبع آگاه مصری به سایت "العربی الجدید" گفت: قاهره اقدامات جدیدی را از طریق رایزنی با برخی کشورهای آفریقایی معتبر در سطح جهانی از جمله آفریقای جنوبی آغاز کرده تا درباره انتخاب چهره‌ای از قاره آفریقا برای ریاست هیات سازمان ملل به جای استفانی ویلیامز، مشاور فعلی سازمان ملل توافق حاصل شود چرا که مصر از بابت سیاست‌های اخیر ویلیامز خشمگین است.
به گفته این منبع، آخرین مورد اختلاف‌نظر میان ویلیامز و قاهره در طول نشست‌های اخیر اعضای پارلمان و شورای عالی دولت لیبی به میزبانی قاهره اتفاق افتاد که هدف از آن توافق درباره قانون اساسی این کشور بود.
نشست‌های نمایندگان پارلمان و دولت لیبی در قاهره روز دوشنبه و دو روز قبل از تاریخ تعیین شده به پایان رسید، قرار بود این نشست‌ها ۲۰ آوریل جاری به پایان برسد.
به گفته منبع یاد شده، ویلیامز پس از اختلاف‌نظر با مصر که بر تحمیل رویکردهایی در رابطه با پرونده لیبی تاکید داشت، تصمیم گرفت نشست‌ها را متوقف کرده و آنها را به بعد از تعطیلات عید فطر موکول کند.
اختلاف‌نظرهای لیبیایی در قاهره
یک دیپلمات غربی در قاهره به سایت العربی الجدید گفت: اختلافات موجود در نشست‌های لیبی در قاهره ناشی از بهانه‌گیری‌های مصر بود. مصر در ابتدا حسن نیت خود را برای آغاز گفتگویی آزادانه میان طرف‌های لیبیایی در خاکش نشان داد اما در ادامه هیات سازمان ملل با نشست‌های نمایندگان پارلمان با برخی مسؤولان مصری در دستگاه اطلاعات کل این کشور غافلگیر شد، آنها رویکردهای کاملاً متفاوتی با تحولات و آنچه در گفتگوها در جریان بود، درباره اصول قانون اساسی ارائه کردند.
پیش از این عبدالله بلیحق، سخنگوی پارلمان لیبی مذاکرات کمیته پارلمان در قاهره درباره قانون اساسی را رد کرده و گفته بود این نشست‌ها با درخواست پارلمان برگزار شد تا اختلاف‌نظرها در پیش‌نویس قانون اساسی بررسی شود.
ویلیامز در کنترل روند گفتگو شکست خورد
به گفته این دیپلمات غربی، ویلیامز تحت فشارهای مصر که با وجود تعهد مسؤولان قاهره در کمیته مصری پرونده لیبی به ارائه تمامی امکانات و عدم دخالت در روند گفتگوها اعمال می‌شد، نتوانست روند اصلی گفتگوها را حفظ کند.
او افزود: این ویلیامز بود که تصمیم گرفت با وجود توافق، نشست‌ها را پیش از تاریخ تعیین شده به پایان برساند و همین مساله طرف‌های مصری را خشمگین کرد، رویکرد مصری‌ها درباره آینده لیبی این بود که دولت وحدت ملی به ریاست عبدالحمید دبیبه ماموریت‌های خود را به دولت موقت مکلف شده از سوی پارلمان در شرق لیبی به ریاست فتحی پاشاغا تحویل دهد تا کابینه جدید ماموریت برگزاری انتخابات را برعهده بگیرد.
ویلیامز در کنفرانس پایانی نشست‌های قاهره تاکید کرده بود که سازمان ملل روند مذاکرات میان دو طرف یعنی نمایندگان پارلمان و دولت لیبی را سهولت بخشید و تیم کارشناسان وابسته به آن توضیحات فنی را درباره برخی مسائل مهم قانون اساسی ارائه کرده و به تجربیات برخی کشورهای منطقه و جهان اشاره کرد.
مشاور سازمان ملل بر تلاش این سازمان برای حصول توافقی میان پارلمان و دولت لیبی درباره ازسرگیری روند انتخاباتی و تحقق خواسته‌های مردم این کشور تاکید کرد.
اختلافات میان مصر و الجزایر
در مقابل یک دیپلمات مصری فاش کرد، اختلافات میان مصر و الجزایر در رابطه با تحولات پرونده لیبی بار دیگر بازگشته است. تفاوت رویکرد دو کشور درباره بحران لیبی در زمان حاضر علت اصلی بازگشت اختلافات دو کشور است.
به گفته این منبع، دبیبه اخیراً به الجزایر رفت تا موضعگیری مخالف این کشور برای تمدید مرحله انتقالی و برگزاری انتخابات در اسرع وقت را تقویت کند.
او افزود: دبیبه تلاش کرد الجزایر را راضی کند از برگزاری انتخابات و عدم انتقال مسؤولیت‌هایش به دولت پاشاغا حمایت کند تا راه برای آغاز دوره انتقالی جدید بسته شود.
دبیبه سه شنبه گذشته به الجزایر رفت و در آنجا با عبدالمجید تبون، رئیس جمهور این کشور مذاکراتی در راستای تلاش برای حل بحران دو کشور درخصوص لیبی داشت.
به گفته این دیپلمات مصری، استقبال الجزایر از دبیبه در شرایط حاضر با وجود اطلاع آن از تنش روابط میان دو کشور به منزله شوکی برای مسئولان مصری بود به ویژه که این سفر با هدف جلب حمایت انجام شده و در چارچوب تلاش الجزایر برای راضی کردن او به تحویل ماموریت‌های نبود.
این دیپلمات در ادامه گفت: تنش در روابط مصر و الجزایر اواخر فوریه گذشته به اوج خود رسید، پیش از این قرار بود الجزایر گروهی را با نیجریه، اتیوپی و آفریقای جنوبی در چارچوب ائتلاف جدید برای رایزنی و هماهنگی درباره مسائل قاره آفریقا تشکیل دهد.
منبع مذکور تاکید کرد: رهبران سیاسی مصر این اقدام را حمله مستقیم به خود تلقی کردند به ویژه که از یک سو اتیوپی به این ائتلاف پیوسته و از سوی دیگر با وجود ازسرگیری روابط قاهره و الجزایر و تشکیل کمیته مشترک، مصر از طرف الجزایر برای پیوستن به این ائتلاف دعوت نشده بود.
این دیپلمات تاکید کرد: این مساله به اختلافی مصری-الجزایری در اراضی لیبی تبدیل شد و هر کدام از آنها از یکی از دولت‌های طرف درگیر حمایت کردند، بحران واقعی برای قاهره همسویی موضعگیری الجزایر با موضعگیری سازمان ملل است که از حمایت بین‌المللی گسترده برخوردار است.
اظهارات برخی دیپلمات‌های وزارت خارجه الجزایر نشان می‌دهند که میان موضعگیری‌های الجزایر و مصر فاصله جدی وجود دارد و در صورتی که قاهره بدون رایزنی با کشورهای همسایه لیبی اقدامی را در این کشور در پیش بگیرد، الجزایر مخالفت آشکاری با آن خواهد داشت.
این دیپلمات‌ها اعلام کردند، موضعگیری الجزایر در ارتباط با حمایت از مشروعیت بین‌المللی و تلاش برای برگزاری انتخابات پارلمانی در لیبی با هدف پایان دادن به بحران تقسیم قدرت در این کشور و نیز ارزیابی‌ها از موضعگیری الجزایر نشان می دهد که هر گونه اقدام مشابه با تلاش پارلمان برای انتخاب دولتی موازی با دولت به رسمیت شناخته شده از سوی سازمان ملل بدون حصول توافق‌های لازم، موجب توقف این روند و تلاش‌های قبلی و پیچیده‌تر شدن بحران می‌شود و لیبی را به دامنه درگیری‌های خونین و برخورد میان طرف‌های بحران بازمی‌گرداند.
یک دیپلمات الجزایری که نخواست نامش فاش شود، به العربی الجدید گفت: وضعیتی که بحران لیبی به آن رسیده با انجام برخی اقدامات انفرادی و توافق نشده و با حمایت برخی کشورهای مداخله کننده در بحران، موضوعی غیر قابل قبول برای الجزایر و علت مخالفت آشکار آن شده است، ما به عنوان یکی از کشورهای همسایه لیبی با بحران این کشور در ارتباط هستیم و اقدامات یک‌جانبه همواره پیامدهای منفی بر اجرای راه‌حل سیاسی دارند.
او افزود: معمولاً الجزایر در جنجال‌ها و درگیری‌های سیاسی دخالت نمی‌کند اما موضعگیری‌هایی که الجزایر در پیش گرفته نشان می‌دهد که مخالف ماجراجویی‌های سیاسی است که اساساً در آن منافع ملت لیبی در نظر گرفته نمی‌شود و تبون نیز بارها این مسائل را عنوان کرده است. این موضعگیریها ناخرسندی آشکار الجزایر از اقدامات مصر در لیبی و فاصله بسیار زیاد موضعگیریها و گزینه‌های سیاسی و رویکردهای الجزایر با مصر درباره حل بحران لیبی را نشان می‌دهد.
اقدامات دبیبه برنامه‌های مصر را بر هم زد
در همین رابطه دبیبه سه‌شنبه این هفته سفر رسمی و یک هفته‌ای به تونس خواهد داشت و در این سفر هیاتی از وزرا و مسئولان امنیتی از جمله وزیر کشور، وزیر دارایی، وزیر اقتصاد، وزیر منابع دریایی، اعضای ستاد کل ارتش، اطلاعات کل، نیروهای امنیتی و فرمانده نیروی مبارزه با تروریسم و برخی وزرای مشاور و مشاوران او را همراهی خواهند کرد.
یک منبع مصری درباره اقدامات اخیر دبیبه گفت: این اقدامات برنامه‌های مصر را بر هم ریخت و مسؤولان قاهره را مجبور کرد درب‌های گفتگو با آن و حامیانش در کشورهای همسایه و طرف‌های منطقه‌ای و بین المللی را نبندند.
او افزود: انتخابات ریاست جمهوری در فرانسه و نیز به طور کلی سرگرمی آمریکا و غرب به جنگ روسیه در اوکراین، بدون شک حتی به صورت موقت در افزایش اقدامات مصر و فرانسه در پرونده لیبی موثر بوده است.
رسانه‌های تونسی پیش از این گزارش داده بودند که مقامات لیبی شنبه گذشته با بازگشت پاشاغا از گذرگاه "وازن" به دلیل دشواری تامین امنیت این گذرگاه مخالفت کردند، همزمان وزارت خارجه دولت پاشاغا خبرهای منتشر شده در رسانه‌ها درباره مخالفت تونس با حضور این کابینه در پایتخت این کشور و درخواست‌ها برای ترک خاک تونس را رد کرد.
این وزارتخانه در بیانیه‌ای اعلام کرد، این خبرهای دروغین شایعه‌هایی مغرضانه هستند که هدف از آنها ضربه زدن به روابط دوجانبه و خوب دو دولت لیبی و تونس و تلاش برای تحریف نقش برجسته و موضعگیری‌های تاریخی تونس در قبال ملت لیبی است.