چه تعداد جامانده از سهام عدالت وجود دارد/مشمولان جدید سهام عدالت چه کسانی هستند؟
موضوع ثبت‌نام از مشمولان جدید سهام عدالت، همچنان با ابهامات و نقاط تاریک زیادی همراه است و باید منتظر ماند و دید خروجی تصمیمات نمایندگان در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی چیست و تحت چه شرایطی و در چه زمانی، ثبت‌نام از مشمولان جدید و جاماندگان سهام عدالت صورت می‌گیرد.
تعیین تکلیف جاماندگان سهام عدالت، یکی از مباحث مهم روزهای اخیر بازار سرمایه بوده که اظهارات متناقض پیرامون این موضوع، تنها به سردرگمی مشمولان منجر شده است. در حالی که پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، از اختصاص سهام عدالت به جمعیت ۱۸ تا ۲۰ میلیون نفری مشمولان از خردادماه امسال خبر داد، غلامرضا مرحبا، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام کرد که تصور من از جاماندگان سهام عدالت، حدود ۳ میلیون نفر است. البته برخی هم آن را ۶ میلیون نفر می‌گویند.
به گفته مرحبا، تعداد کل جاماندگان سهام عدالت، ۲۰ میلیون نفر است و تامین منابع لازم برای اختصاص سهام به این تعداد راحت نیست. در حال حاضر، دولت و مجلس در حال مدیریت و برنامه‌ریزی هستند تا بر اساس اولویت‌ها به جاماندگان، سهام عدالت تعلق گیرد. در مرحله اول هم مددجویان کمیته امداد و سازمان بهزیستی در اولویت قرار دارند؛ در صورتی که منابع این گروه تامین و سهام عدالت به آنها داده شود، سراغ بقیه جاماندگان می‌رویم.
بنابر اظهارات سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، منابعی هنوز به ما اعلام نشده است. اما مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی قبلا منابعی را برای این طرح مشخص کرده بود. ما هم این منابع را به دولت ارائه دادیم. دولت، اصل موضوع را قبول دارد و هیچگونه مخالفتی با آن ندارد. اما بحث تامین منابع مهم است که از چه طریقی این منابع را تامین کند و با مرکز پژوهش‌ها و مجلس به توافق برسد یا نه. اگر این توافق صورت می‌گرفت، مشکل همه جاماندگان سهام عدالت که حدود ۲۰ میلیون نفر برآورد می‌شوند، حل می‌شد. اما اکنون صحبت از یک تا دو میلیون نفر است که به صورت عاجل نیاز دارند دولت به آنها کمک کند و سهام عدالت در اختیار آنان قرار گیرد.
به گفته مرحبا، ما از اواخر دولت قبل به دنبال ارائه سهام به جاماندگان بودیم؛ به خصوص بخشی از جاماندگان که تعدادشان کمتر است و تحت پوشش کمیته امداد یا بهزیستی قرار دارند. این دو گروه برای ما در اولویت قرار گرفته بودند که باید به آنها سهام عدالت داده شود. البته در کل حدود ۲۰ میلیون جامانده سهام عدالت داریم که از میان آنها ۱۰ میلیون نفر اولویت بیشتری دارند. از میان این ۱۰ میلیون، حدود یک تا ۲ میلیون نفر تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی هستند که برای گام اول در صدر فهرست قرار دارند و قرار شده است به صورت فوری و ضروری فراخوانی صادر شود و به آنها سهام عدالت تعلق گیرد.
پیمان حدادی، مشاور رییس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز، در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین به تشریح برخی ابهامات پیرامون این موضوع پرداخت و گفت: متولی اصلی در مورد سهام عدالت متوفیان، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی بوده که در حال همکاری با قوه قضاییه برای اختصاص سهام به وراث متوفیان و ساماندهی این موضوع است.
وی افزود: بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۱، سهام عدالت باید به جاماندگان اختصاص یابد که تعداد آنها، ۲۰، ۱۸ و ۴ میلیون نفر تخمین زده شده است و هنوز به صورت قطعی، تعداد آنها مشخص نیست.
حدادی تصریح کرد: بحث اصلی اینجاست که اگر ۱۸ میلیون جامانده از سهام عدالت وجود دارد، چرا تعداد مشمولانی که این سهام را دریافت کرده‌اند، نزدیک به ۵۰میلیون نفر اعلام شده است؟ این در صورتی است که قرار بر اختصاص سهام به ۶ دهک از جامعه بوده و با احتساب ۸۵ میلیون نفر جمعیت کشور، تعداد سهامداران عدالت همان ۴۹ میلیون نفر می‌شود. ۱۸ میلیون جامانده، به معنای اختصاص سهام عدالت و پرداخت سود طی سال‌های اخیر به اشخاصی است که واجد دریافت این سهام نبوده‌اند!
مشاور رییس سازمان بورس و اوراق بهادار اضافه کرد: البته مبنای شناسایی تعداد جاماندگان سهام عدالت نیز، مهم است و باید مشخص شود که کدام یک از نهادها و ارگان‌ها باید این مورد را بررسی کنند. اما اینکه باید به تعدادی از جاماندگان، سهام عدالت اختصاص یابد، در قانون وجود دارد.
وی اظهار داشت: نکته بعدی، در مورد محل منابع برای اختصاص سهام عدالت است و این موضوع باید مشخص شود. زیرا دولت در بسیاری از شرکت‌هایی که در سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ سهام آنها را به مشمولان فعلی اختصاص داد، دیگر سهامدار نیست و این بحث، یکی از اصلی‌ترین ابهامات در طرح جاماندگان سهام عدالت است.
حدادی خاطرنشان کرد: اگر قرار بر تخصیص سهام عدالت به جاماندگان باشد، سازمان خصوصی‌سازی متولی این موضوع است. سازمان بورس و اوراق بهادار، تنها معاملات سهام عدالت را برعهده دارد و نقشی در تخصیص این سهام، شناسایی جاماندگان، تامین منابع و... ندارد.
وی گفت: از سوی دیگر، تکلیف برخی از موارد مانند نهادی که باید متولی شناسایی جاماندگان سهام عدالت باشد، تعداد این جاماندگان و محل تامین منابع برای اختصاص سهام هنوز مشخص نیست. نکته دیگر این است که هنوز مشخص نیست چه میزانی از سهام به جاماندگان سهام عدالت تعلق خواهد گرفت. آیا ۵۳۲هزار تومانی خواهد بود یا یک میلیون تومانی؟
حدادی تصریح کرد: تا پایان شهریورماه سال جاری، سامانه‌ای برای اختصاص سهام عدالت به وراث متوفیان توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، راه‌اندازی خواهد شد تا اقدامات لازم صورت بگیرد./اقتصادآنلاین