بلاتکلیفی طرح "طردشده"

گروه سیاسی فردا: از روزی که ایده تدوین طرح صیانت از کاربران فضای مجازی در ذهن نمایندگان همسو با جبهه پایداری در مجلس نقش بست، در جامعه زمزمه هایی شکل گرفت، با این مضمون که مجلس می خواهد اینترنت را قطع کند؛ این تصویر هرچند در ابتدا خیلی بی پایه و اساس به نظر می رسید اما وقتی طراحان طرح و سپس اعضای کمیسیون مشترک طرح صیانت نتوانستند پاسخ های قانع کننده به دغدغه های مردم و حتی کارشناسان و صاحب نظران این حوزه بدهند، نگرانی ها درباره آخر و عاقبت قانونی شدن این طرح در جامعه فزونی گرفت چراکه در عصر امروز نه تنها کسب و کار مردم بلکه تقریبا همه امور زندگی به استفاده از اینترنت گره خورده است و به سختی می توان جنبه ای از زندگی را یافت که پیشبرد آن هیچ ارتباطی به استفاده از اینترنت پیدا نکند.

افزایش نقدها و ابهامات و در عین حال مواضع غیرمنطقی مدافعان طرح صیانت و تعجیل شائبه برانگیز آنها برای تصویب این طرح در کمیسیون مشترک، اکثریت نمایندگان مجلس را بر آن داشت که برای پیشگیری از تبعات منفی تصویب چنین طرح ناپخته ای، بررسی آن را به صحن علنی مجلس برگردانند. نکته جالب آنکه وزیر ارتباطات دولت رئیسی نیز حاضر به تأیید طرح صیانت نیست، هرچند ترجیح می دهد که به مخالفت صریح یا این طرح نیز نپردازد.

حواشی ناتمام طرح صیانت

از روزی که رسیدگی به طرح صیانت به صحن علنی مجلس برگشت، حواشی با ابعاد جدیدی درباره آن شکل گرفت. از طرفی این اتفاق به مذاق طراحان طرح صیانت خوش نیامد چراکه آنها در کمیسیون مشترک اکثریت کرسی ها را در اختیار داشتند و می دانستند هر طور اراده کنند، می توانند از کمیسیون برای مصوب کردن طرح خروجی بگیرند بنابراین بارها در قالب نامه یا بیانیه تحت عنوان اعضای هیأت رئیسه کمیسیون مشترک اعتراض خود را به بازگشت طرح صیانت به صحن اعلام کردند و حتی این را بدعت در مسیر قانونگذاری نامیدند. موضوع بحث برانگیز دیگر آن بود که چه روالی برای بررسی این طرح در مجلس درنظر گرفته شود. ابتدا اعلام شد که کمیسیون مشترک جدیدی تشکیل می شود تا بعد از کارکارشناسی، نتیجه جمع بندی های خود را به صحن علنی گزارش دهد و این گزارش در دستورکار نشست علنی مجلس قرار گیرد اما بعد اعلام شد کمیسیون مشترک جدیدی تشکیل نمی شود.

خروج طرح از مجلس

از آنجا که بحث ها درباره نحوه رسیدگی به طرح صیانت به جمع بندی واحد نرسید و شورای عالی فضای مجازی نیز خواستار تصویب طرح شد، رئیس مجلس اواخر سال 1400 بررسی طرح صیانت را به «شورای عالی فضای مجازی» ارجاع داد و سخنگوی وزارت ارتباطات بعد از تعطیلات نوروز این موضوع را اطلاع رسانی کرد. اما چند روز بعد مرکز ملی فضای مجازی در اطلاعیه‌ای در خصوص اخبار منتشر شده مبنی بر ارجاع طرح صیانت از حقوق کاربران به شورای عالی فضای مجازی اعلام کرد «متن این طرح به شورای عالی ارجاع داده نشده است».  

این اطلاعیه نشان داد که شورای عالی فضای مجازی گرچه موافق طرح صیانت است اما حاضر نیست مسئولیت آن را به پذیرد بنابراین بررسی آن را قبول نکرده است. با خبری شدن این موضوع، نامه اسفند ۱۴۰۰ محمدباقر قالیباف به رئیسی منتشر شد که در آن آمده است «گفته اید بهتر است طرح صیانت در مجلس به سرانجام برسد؛ اگر مصوبه ای در این زمینه در شورای عالی فضای مجازی دارید، با قید فوریت ارسال کنید. محورها و سیاست های مدنظر شورای عالی فضای مجازی در زمینه قانون‌گذاری به مجلس ارسال گردد تا به عنوان چارچوب تصویب قانون حکمرانی در فضای مجازی مدنظر قرار گیرد.»

سرگردانی طرح صیانت

نگاهی به اتفاقات رخ داده در روند تدوین و رسیدگی به طرح صیانت نشان می دهد که این طرح هم اکنون سرگردان و بلاتکلیف در گوشه ای از خیابان های تهران رها شده، نه مرجعی آن را می پذیرد و نه مجلس حاضر است دوباره پذیرای آن باشد. موضوعی که سیدعلی یزدیخواه نایب رییس کمیسیون مشترک طرح صیانت بر آن مهر تأیید زد و گفت «طرح صیانت بلاتکلیف است».