کابوس «ایران بی‌توافق» در واشنگتن/«غنی‌سازی ایران» به جای «غنی‌سازی اورانیوم»!
در حالی که از آخرین دور مذاکرات با ایران در وین، حدود یک ماه می‌گذرد، همچنان آینده و سرنوشت توافق هسته‌ای نامعلوم است. ابهام در سرنوشت توافق با ایران، بیش از آنکه در تهران با واکنش روبه‌رو شود، در واشنگتن با نگرانی روبه‌رو شده و به نظر می‌رسد که برای غربی‌ها، تصور آینده بی‌توافق با ایران بسیار چالش‌برانگیزتر از ایران با توافق خواهد بود.
همزمان با کش‌دار شدن بی‌توافقی با ایران، صدا‌هایی از واشنگتن به گوش می‌رسد که نگران شکست در مسیر دستیابی به توافق با ایران هستند. اگرچه مقامات امریکایی به ندرت از تمایل این کشور برای بازگشت به توافق با ایران سخن می‌گویند، اما برخی اظهارات در واشنگتن نشان می‌دهد که برای اعضای دولت بایدن، بازگشت به توافق هسته‌ای تعیین‌کننده و دارای اهمیت است. «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز در جدید‌ترین نشست خبری خود با خبرنگاران با دفاع از بازگشت واشنگتن به توافق هسته‌ای، انعقاد و نهایی کردن دوباره این توافق را به نفع امنیت ملی امریکا و به طور کلی کشور‌های غربی عنوان کرد و گفت: «بازگشت دوجانبه به پایبندی، در راستای منافع ما در زمینه عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای و در راستای منافع گسترده‌تر ما در زمینه امنیت ملی است. به این دلیل که امروز هم مانند قبل، بازگشتی دوجانبه به پایبندی دوباره موجب اعمال محدودیت‌های قابل راستی‌آزمایی و دائمی بر برنامه هسته‌ای ایران خواهد شد، به قول خودمان، یعنی برنامه هسته‌ای ایران را دوباره داخل جعبه خواهد گذاشت، طوری که به نفع ما و به نفع اروپایی‌ها خواهد بود که عضوی از گروه ۱+۵ هستند، و نه تنها به نفع آنها، بلکه به نفع جامعه گسترده‌تر بین‌المللی خواهد بود.» پیش‌تر نیز مقامات دیگری در واشنگتن از جمله «لوید آستین»، وزیر دفاع از بازگشت به توافق هسته‌ای دفاع کرده و این بازگشت را در راستای منافع امریکا عنوان کرده بودند.
«غنی‌سازی ایران» به جای «غنی‌سازی اورانیوم»!
در میان رسانه‌های امریکایی نیز گزارش‌ها و اظهارنظر‌های مشابهی درباره لزوم بازگشت واشنگتن به توافق با ایران دیده می‌شود. مجله فارین‌پالیسی روز سه شنبه در گزارشی درباره احیای توافق هسته‌ای با اشاره به اینکه مذاکرات احیای توافق هسته‌ای ماه‌هاست که میان موفقیت و شکست در نوسان بوده، نوشته است: «احیای این توافق در برگیرنده مخاطرات سیاسی است که نپذیرفتن آن برای دو طرف دردناک خواهد بود.» فارین‌پالیسی در ادامه به نقل قولی از «علی واعظ»، کارشناس «گروه بین‌المللی بحران» استناد کرده و می‌گوید: «باید تصمیم بگیرید چه چیزی مهم‌تر است، غنی‌سازی اورانیوم یا غنی‌سازی ایران. اگر بیشتر نگران غنی‌سازی اورانیوم هستید، پس توافق بهتر از گزینه دیگر است. اگر بیشتر نگران غنی‌سازی ایران هستید، پس باید درباره سناریوی نبود توافق استدلال کرد.»
فارین‌پالیسی در گزارش خود معتقد است که انجام شدن یک توافق مزایایی را برای سیاستگذاران امریکا در بر خواهد داشت. به نوشته این نشریه امریکایی، «توافق وین مستلزم توقف فعالیت پیشرفته‌ترین سانتریفیوژ‌های ایران خواهد بود. ایران ملزم خواهد بود این سانتریفیوژ‌ها را در انباری تحت نظارت بین‌المللی نگهداری کند و ذخایر اورانیوم با خلوص بالایش را یا کم کند یا به خارج از کشور انتقال دهد.» این نشریه امریکایی همچنین نوشت: «ایران با وجود توافق همچنان تا ۱۰ سال دیگر مشمول نظارت افزایش یافته بین‌المللی بر برنامه هسته‌ای‌اش خواهد بود.» فارین‌پالیسی در ادامه می‌نویسد: «حامیان توافق با وجود اینکه واقفند توافق احتمالی در وین بی‌نقص نخواهد بود، معتقدند نبود توافق به دلیل کمتر شدن محدودیت‌های برنامه هسته‌ای ایران، بد‌ترین کابوس خواهد بود.»
حتی در میان جمهوریخواهان نیز که از ابتدا مخالف هرگونه توافقی با ایران بودند، اکنون صدا‌هایی درباره لزوم توافق با ایران شنیده می‌شود. «چاک شومر»، رهبر اکثریت سنای امریکا که از مخالفان توافق اولیه با ایران به شمار می‌رود، در برهه فعلی از مذاکرات احیای توافق هسته‌ای حمایت کرده است و «کریس مورفی» و «اِد مارکی»، سناتور‌های دموکرات به طور علنی از انجام شدن یک توافق حمایت می‌کنند. مارکی با گفتن اینکه سیاست «فشار حداکثری» دولت دونالد ترامپ [علیه ایران]به «غنی‌سازی حداکثری» منجر شد و امریکا را «در مسیر مخاطره‌آمیز جنگ» قرار داد، گفت که «هیچ جایگزینی به جای توافق هسته‌ای وجود ندارد.»
صدای بلند مخالفان توافق در کنگره
با وجود نگرانی‌هایی که در کاخ سفید درباره نبود توافق با ایران وجود دارد، همچنان صدای مخالفان توافق با ایران در کنگره بلند است. گروهی متشکل از ۱۵ عضو دموکرات مجلس نمایندگان امریکا نیز روز چهار شنبه نشست مطبوعاتی برگزار کردند و در آن نگرانی‌های خود را درباره توافق هسته‌ای احتمالی با ایران مطرح کردند. رویترز به نقل از قانونگذاران امریکایی مخالف توافق با ایران گفته است که با توجه به گزارش‌هایی که نشان می‌دهد مذاکرات وین در حال نزدیک شدن به پایان است، چند موضوع «نگران‌کننده» وجود دارد که روی میز باقی مانده است، از جمله حذف احتمالی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران از «فهرست تروریستی» امریکا.
یک ماه پیش از آن هم حدود ۲۰۰ جمهوریخواه مجلس نمایندگان امریکا، در نامه‌ای به بایدن هشدار دادند که هرگونه توافق بدون تأیید کنگره با ایران به سرنوشت توافق ۲۰۱۵ دچار خواهد شد. قانونگذاران جمهوریخواه گفتند: «ما هر توافقی را که در وین برای تصویب به سنای امریکا به عنوان یک معاهده ارائه نشود - از جمله هر توافق محرمانه‌ای که مستقیماً یا در حاشیه مذاکرات رسمی با ایران انجام شود - غیرالزام‌آور تلقی می‌کنیم.»
پیش‌تر نیز وبگاه امریکایی «واشنگتن فری‌بیکن» نزدیک به محافظه‌کاران در امریکا، از تلاش قانونگذاران جمهوریخواه کنگره برای ممنوعیت اقدام احتمالی دولت جو بایدن جهت حذف سپاه پاسداران از فهرست ادعایی «تروریسم» خبر داد. همچنین «کن باک»، عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان امریکا عصر سه شنبه به وقت محلی در گفتگو با شبکه نیوزمکس مدعی شد: «توافق هسته‌ای ایران به جایی ختم نمی‌شود و فقط خطر و ویرانی برای دموکراسی ما به همراه خواهد داشت. زمان آن فرا رسیده است که از مذاکرات ایران خارج شویم.» وی ادامه داد باید جلوی این توافق گرفته شود و در صورت ارائه آن به صورت معاهده، هیچ‌گاه در سنای امریکا به تصویب نخواهد رسید. این قانونگذار تندرو امریکایی اضافه کرد: «وقتی که ایران نیز به یک قدرت هسته‌ای تبدیل شود، ما نگرانی‌های مشابهی خواهیم داشت. ما نمی‌توانیم اجازه دهیم ایران به این نقطه برسد و این توافق (برجام) به ایران اجازه می‌دهد به یک قدرت هسته‌ای تبدیل شود.»
منبع: روزنامه جوان