آیا تومور مغزی قابل درمان است
یکی از پرتکرارترین دغدغه‌های افراد مبتلا به انواع تومورهای مغزی این است که اساساً آیا تومور مغزی قابل درمان است یا خیر؟ البته ارائه پاسخ قطعی به این پرسش، کاری بسیار دشوار است و برای رسیدن به جوابی قطعی، شرایط هر فرد توسط جراح مغز و اعصاب باید به طور ویژه بررسی شود. نوع تومور، سن بیمار، شرایط جسمی و ذهنی بیمار، میزان پیشرفت بیماری، محل دقیق رشد تومور در مغز و... از جمله عواملی هستند که برای روشن شدن پاسخ باید مورد بررسی قرار بگیرند. با این حال در این مقاله اطلاعاتی را در اختیار شما قرار خواهیم داد که مسئله را تا حد زیادی برای شما روشن کند. در ادامه این مطلب قصد داریم درباره انواع مختلف تومور مغزی، شرایط و علائم آن‌ها و روش‌های درمانی هر یک صحبت کنیم.
عارضه تومور مغزی، نوعی سرطان است که در اثر رشد بی‌رویه سلولی و ایحاد غده در فضای جمجمه ایجاد می‌شود و بسته به نوع آن، می‌تواند اثرات مخربی را برای مغز و به تبع آن، سلامتی انسان ایجاد نماید. تومور مغزی نیز مانند بسیاری از بیماری‌های دیگر، با علائمی شایع قابل تشخیص است. البته مشکل اصلی درباره این بیماری آن است که اغلب علائم آن تا پیش از حاد شدن بیماری، با دیگر بیماری‌ها مشترک است و این موضوع مانع از تشخیص زودهنگام آن خواهد شد.
به عنوان مثال، سردرد، سرگیجه و تهوع از جمله عوارض این بیماری است که طبیعتاً در بسیاری بیماری‌های دیگر نیز قابل مشاهده بوده و افراد نمی‌توانند با همین ادله، به تومور مشکوک شوند. البته به جز این موارد، نشانه‌های دیگری وجود دارد که به کمک آن‌ها می‌توان به احتمال تومور مغزی رسید. چندی از این علائم به شرح زیر هستند:
- سر درد با نشانه‌های زیر
اگر در ابتدای روز پس از بیدار شدن از خواب، سر درد شدید با شما است و در طی روز شدت آن افزایش می‌یابد، می‌توان به تومور مغزی شک کرد.
- خستگی و خواب‌آلودگی مداوم
خستگی می‌تواند ناشی از کمبود ویتامین، کمبود آهن و... نیز باشد؛ اما اگر پس از انجام آزمایش، چنین کمبودهایی مشاهده نشد، خستگی مداوم شما باید دقیق‌تر مورد بررسی قرار بگیرد.
- تهوع و استفراغ بدون عارضه گوارشی
اگر بدون مسمومیت غذایی یا عارضه گوارشی به طور مداوم دچار تهوع و استفراغ می‌شوید، باید موضوع را به طور دقیق‌تر بررسی کنید و احتمال تومور مغزی را نیز در نظر داشته باشید. تومورهای مخچه اغلب با این نشانه همراه هستند.
- تشنج
تشنج و انقباض غیر طبیعی ماهیچه‌ها می‌تواند نشانه یک اختلال در مغز باشد که ناشی از یک غده درون جمجمه است. معمولاً تومورهای گیجگاهی چنین اختلالی را در پی دارند.
- اختلال بینایی
کم سویی ناگهانی، دوبینی و تاربینی می‌تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد؛ اما همچنین می‌تواند از نشانه‌های تومورهای پس‌سری نیز باشد.
- فراموشی و لنکت
اختلال در گفتار، فراموشی امور، لکنت زبان، از یاد بردن کلمات و علائمی از این دست نیز می‌تواند احتمال تومور گیجگاهی را تقویت کند.
- اختلالات رفتاری
تغییر شخصیت، رفتارهای غیر طبیعی، از بین رفتن حس بویایی و مواردی نظیر این، می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد و همچنین ممکن است نشانه وجود تومور در قسمت پیشانی مغز باشد.
- از کار افتادن بخشی از بدن
این عارضه می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد و همچنین ممکن است به دلیل وجود تومور در قسمت ساقه مغز نیز باشد.
- عدم هماهنگی اعضای بدن
یکی دیگر از علائمی که احتمال وجود تومور مغزی را تقویت می‌کند، عدم هماهنگی اعضای مختلف بدن است. این علامت می‌تواند نشانگر عدم کارکرد صحیح مغز و وجود تومور در ناحیه مخچه باشد.
عوامل ابتلا به تومور مغزی
به نظر می‌رسد که مانند سرطان، درباره تومور مغزی هم نمی‌توان به سادگی به ریشه‌ای‌ترین دلایل پی برد. بسیاری از افراد می‌خواهند بدانند چرا به این بیماری دچار می‌شوند و سوال اصلی که از پس این سوال نمایان می‌شود، آن است که آیا تومور مغزی قابل درمان است؟ شاید اگر بتوانیم ریشه سرطان را به درستی مشخص کنیم، راه‌های پیشگیری و درمان نیز برای ما ساده‌تر شود.
عوامل متعددی می‌تواند در بروز انواع سرطان دخیل باشد که اغلب آن‌ها به سبک زندگی افراد برمی‌گردد. افزایش سن، تغذیه ناسالم، زندگی و کار در محیط‌های آلوده (به امواج، تشعشعات، مواد شیمیایی و...) از جمله این عوامل هستند. همچنین برخی از تومورهای مغزی، در واقع از سلول‌های سرطانی متاستاز شده‌ای نشات می‌گیرند که از نقاط دیگر بدن به مغز وارد می‌شوند. به جز این موارد، دانشمندان چند دلیل دیگر را از عوامل تومور مغزی می‌دانند:
- اختلالات ژنتیکی
برخی از بیماری‌ها و اختلالات ژنتیکی می‌تواند احتمال بروز تومور مغزی را افزایش دهد. افرادی که اختلالاتی مانند اسکلروز غده‌ای، نورو فیبرو ماتوز، سندرم کنسر لی-فرامنی، سندرم تورکوت و سندرم گورلین در آن‌ها تشخیص داده شده، بهتر است هر چند سال یکبار، از وضعیت سلامت مغز خود نیز اطمینان حاصل کنند.
- عقبه خانوادگی
دانشمندان احتمال می‌دهند که عامل ژنتیکی ابتلا به تومور مغزی، قابل انتقال به نسل‌ها باشد؛ چرا که تومور مغزی در افرادی که عقبه خانوادگی در زمینه سرطان دارند، بیشتر دیده می‌شود.
- امواج و پرتوهای غیر استاندارد
کسانی که به طور مرتب با دستگاه‌های پرتو درمانی یا دیگر دستگاه‌های مضر پرتوی در ارتباط بوده‌اند، می‌توانند در خطر ابتلا به تومور مغزی نیز قرار بگیرند.
انواع تومور مغزی و روش‌های درمان آن‌ها
حال بیایید به سوال اصلی بپردازیم. اینکه آیا تومور مغزی قابل درمان است؟ خوشبختانه با پیشرفت‌هایی که در سال‌های اخیر در علم پزشکی رقم خورده، می‌توان گفت که 50% از تومورهای مغزی با روش‌های مرسومی مانند جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی قابل درمان هستند. اما درمان قطعی و بی بازگشت تومور مغزی بیش از هر چیز به نوع تومور و خوشخیم یا بدخیم بودن آن بستگی دارد.
به عنوان مثال، تومور خوشخیم نفتر یوما، با جراحی قابل رفع است و بازگشت نیز نخواهد داشت. در تومور خوشخیم استروسیتوم گرید یک و دو، می‌توان با عمل جراحی بین 7 الی 10 سال عوارض تومور و مرگ بیمار را به تعویق انداخت. در تومورهای بدخیم مانند گلیوبلاستوم مولتی قدم یا GMB می‌توان به کمک جراحی مغز، پرتو درمانی و شیمی درمانی، امکان عوارض کشنده بیماری را تا حدودی به تعویق انداخت و...
عوامل دیگری نیز وجود دارند که تعیین می‌کنند آیا تومور مغزی قابل درمان است یا خیر؟ به عنوان مثال، سن افراد نقش بسیار مهمی در فرایند درمان دارد. محل قرارگیری تومور نیز به اندازه نوع تومور مهم است. وضعیت روحی بیمار و اطرافیان وی نیز نقشی اساسی در فرایند درمان خواهد داشت. بنابراین مجموعه‌ای از عوامل وجود دارند که می‌توانند در این میان تعیین کننده باشند.
نکته مهم دیگر در فرایند درمان تومور مغزی، زمان تشخیص بیماری و میزان پیشرفت آن است. فارغ از خوشخیم یا بدخیم بودن تومور، اگر بتوان آن را در مراحل اولیه بیماری تشخیص داد و فرایند درمان را سریع‌تر پیش گرفت، شاید هرگز نیازی به جراحی تومور مغزی نباشد و با پرتو افشانی، دارو و شیمی درمانی، بتوان تا حدود بسیاری جلوی پیشرفت بیماری را گرفت.
جمع بندی و نتیجه گیری
تومور مغزی از رشد و تکثیر ناهنجار سلول‌ها در مغز و تشکیل غده ایجاد می‌شود. با وجود آن که ریشه این بیماری کشنده هنوز مشخص نشده، اما سبک زندگی، اختلالات ژنتیکی و عامل ارثی را می‌توان سه عامل اصلی ابتلا به این بیماری دانست. خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی می‌توان به سوال آیا تومور مغزی قابل درمان است؟ جواب مثبت داد؛ به طوری که حدود 50% از بیماران، می‌توانند با روش‌های درمانی مرسوم مانند شیمی درمانی، پرتو افشانی و جراحی مغز به زندگی عادی خود برگردند و باقی آن‌ها نیز می‌توانند به کمک این درمان‌ها، پیشرفت بیماری را به تعویق بیندازند. آنچه در فرایند درمان، موثر است، روحیه بیمار و اطرافیان، زمان تشخیص بیماری، سن بیمار و نوع تومور خواهد بود.