توافق در گرو تصمیم آمریکایی‌ها است

گروه سیاست سایت فردا، همان قدر که شرط و شروط گذاری روسیه و اصرار به تضمین خواهی آنها سبب افزایش نگرانی‌ها از آینده مذاکرات شده بود، اظهارات اخیر لاوروف مبنی بر اینکه تضمین مورد نظرشان را گرفته‌اند خیال برخی را راحت کرده که توافق در دسترس است. گروهی از تحلیلگران اما نظر دیگیری دارند. مثلا جعفر قنادباشی، دیپلمات پیشین اما باور ندارد که تغییر ویژه‌ای در روند مذاکرات رخ داده باشد زیرا اساسا اینکه تضمین‌خواهی روسیه مانع جدی در مسیر توافق بوده است را رد می‌کند.

او در گفت‌وگو با «فردا» گفت: «آنچه که به عنوان مانع بودن روسیه گفته می‌شد، درست نبود. به نظر من این فقط کوششی برای انحراف اذهان از اصلی‌ترین دلیل توقف مذاکرات بود».

وی در توضیح دلیل اصلی توقف مذاکرات نیز گفت: «اگر ما بخواهیم دلایل توقف مذاکرات را بررسی کنیم باید همواره این موضوع را مورد توجه قرار دهیم که اصل مذاکرات چیست؟ اصل مذاکرات این است که تحریم‌ها به طور کامل برداشته شود و ما به تناسب برداشته شدن تحریم‌ها به تعهدات هسته‌ای خود پایبند باشیم. آنچه که موجب توقف مذاکرات شده این است که آمریکایی‌ها به هیچ وجه نمی‌پذیرند که تحریم‌ها را آنطور که ما خواستار هستیم، لغو کنند. حاضر به برداشتن مواردی از تحریم‌ هستند اما هیچ تضمینی وجود نداشت که همین تحریم‌هایی که می‌گویند نیز عملا لغو شود. با توجه به این موضوع است که آنچه ما دنبال می‌کنیم محقق نشده و اگر شده بود حتما توافق را امضا می‌کردیم. کسانی هم که مانع شده‌اند همان کسانی هستند که بر ادامه تحریم‌ها تاکید می‌کنند لذا هیچ کشور دیگری در این صحنه به جز آمریکا دخیل نیست چون همه تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال می‌شود تحریم سازمان مللی و اروپایی نیست بلکه تحریم‌های آمریکایی است که دیگر کشورها را نیز ناگزیر به همراهی کرده است».

این تحلیلگر مسائل بین‌المللی ادامه داد: «اینکه روسیه خواستار تضمین شد در واقع تشریح موضع این کشور بود. گفتند که تحریم‌های ما و آنها در مذاکرات اثری نداشته باشد و راه مذاکره را از راه روابط ما با روسیه و یا مسائل اوکراین جدا کرده است. این را باید به عنوان یک واقعیت پذیرفت که اینها مسائل جداگانه‌ای است اما دیدیم که برخی سعی کردند که روسیه را متهم کرده و اذهان را از اینکه آمریکایی‌ها مانع اصلی هستند، منحرف کنند. ما خودمان اعلام کردیم که توافقی را امضا نمی‌کنیم که بر اساس آن قرار باشد تحریم ادامه یابد. همین موضع جدی ما سبب می‌شود که در شرایط فعلی مذاکرات را ترک کنیم».

قنادباشی درباره دورنمای مذاکرات از این پس نیز گفت: «بستگی به آمریکایی‌ها دارد که آیا باز هم بخواهند بر مواضع غیر منطقی، استعمار و افزون طلبانه خود تاکید کنند یا نه . اگر تاکید کنند که ما یک توانق بد را امضا نمی‌کنیم و مذاکرات به نتیجه نمی‌رسد اما اگر از مواضع خود عقب‌نشینی کنند و با برداشتن تحریم‌ها موافقت کنند ما هم امضا می‌کنیم و توافق می‌شود».

وی افزود: «انچه می‌توان بر اساس مواضع و رفتار آمریکایی‌ها پیشبینی کرد این است که آنها در شرایط فعلی علاقه‌مند و ناگزیر به برداشت تحریم‌ها هستند اما مقاومت کرده و نمی‌پذیرند که همه تحریم‌ها یا تحریم‌های قابل ملاحظه را بردارند. لذا اینکه باز هم مشکلاتی در روند مذاکرات باشد، می‌تواند یک واقعیت باشد. آمریکایی‌ها در شرایط ضعف هستند به خصوص با این جنگ اوکراین نیاز به رابطه با ما و لغو تحریم‌های نفتی ما دارند اما با توجه به خوی استعمارگری که دارند و تاثیراتی که از لابی‌های صهیونیستی می‌پذیرند، مسلما در مسیر لغو همه تحریم‌ها در مقطع کنونی قدم برنمی‌دارند و مذاکرات با مشکلاتی مواجه خواهد بود.